Saturday, June 13, 2009

Γάμα την τέχνη –πάμε για Ζεν!


Ευχαριστώ για τις προτάσεις [για το τι να γράψω]. Σήμερα δουλεύω την εκδοχή του Νισιτζίμα για το Θεμελιώδες Άσμα της Μέσης Οδού του Ναγκαρτζούνα. Και καθώς έγραφα, προσπαθώντας να εξηγήσω ένα συγκεκριμένο σημείο, έγραψα την παρακάτω παράγραφο:


«Λέμε, για παράδειγμα, ότι μια δίνη είναι ένα σπειροειδές ρεύμα νερού σε ένα ποτάμι. Στη συνέχεια, όταν επικοινωνούμε μεταξύ μας μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τη λέξη ‘δίνη’, αναφερόμενοι σε κάτι που αντιλαμβανόμαστε όλοι μας. Ωστόσο στην πραγματικότητα, η δίνη δεν είναι διαφορετική από το ποτάμι –δεν μπορεί να υπάρξει παρά ως μέρος του ποταμιού. Κατά τον ίδιο τρόπο, τα πράγματα και τα φαινόμενα του σύμπαντος –συμπεριλαμβανομένου εμού και εσού– δεν υπάρχουν παρά ως μέρος του σύμπαντος. Είναι προσωρινές πραγματώσεις της δραστηριότητας του σύμπαντος ως όλου, ακριβώς με τον ίδιο τρόπο που η δίνη είναι μια προσωρινή πραγμάτωση της δραστηριότητας του ποταμιού. Αυτό το γεγονός το παραβλέπουμε εύκολα και ίσως μάλιστα κάποιοι από εμάς να μην το βλέπουν καν ποτέ. Οι ορισμοί μας για τα ξεχωριστά πράγματα και φαινόμενα βασίζονται στα χαρακτηριστικά που, σχετικά αυθαίρετα, τους αποδίδουμε. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, μπορούμε να δημιουργούμε διανοητικές απεικονίσεις των πραγμάτων αυτών και να χειριζόμαστε τις απεικονίσεις αυτές μέσα στον νου μας. Είναι λάθος να πιστεύουμε ότι οι αυθαίρετοι διαχωρισμοί του πραγματικού σύμπαντος που κάνουμε μέσα στον νου μας, αντιστοιχούν σε διαχωρισμούς του ίδιου του σύμπαντος».

Άουτς! Ζόρικα κόλπα.

Τι λέτε για το θέμα της δημιουργικότητας και του Ζεν; Ή της φαντασίας και του Ζεν, όπως είπατε κάποιοι; Είναι γεγονός ότι δουλεύω σε μια αγορά που έχει ως αντικείμενο τη δημιουργία φαντασιώσεων και ότι αυτό μοιάζει απολύτως λάθος για κάποιον που είναι ταυτόχρονα αφοσιωμένος στην αναζήτηση της αλήθειας –και πράγματι, το θέμα αυτό μου έχει προκαλέσει τεράστιες ανησυχίες. Έχει μάλιστα προκύψει κάποιες φορές και στην επικοινωνία μου με τον Νισιτζίμα Σενσέι. Θυμάμαι μια φορά, είχα πάρει μαζί μου σε ένα ησυχαστήριο ένα βιβλίο σχετικό με τον Ούλτραμαν (Ultraman) για να έχω κάτι να περνάω την ώρα μου και για να μελετήσω και λίγα Ιαπωνικά. Ο Νισιτζίμα με είδε να το διαβάζω και μου είπε «Αυτά τα τηλεοπτικά προγράμματα διδάσκουν τα παιδιά». Εγώ γέλασα και τον ρώτησα τι πίστευε ότι τα διδάσκουν. «Τα διδάσκουν να πιστεύουν στη δύναμη». Αμάν!

Είχε δίκιο, ωστόσο. Τα προγράμματα με τους σούπερ-ήρωες, καλλιεργούν στα παιδιά την ιδέα ότι μπορούν να σωθούν από εξωτερικές δυνάμεις με ικανότητες πέρα από τις δικές τους. Και οι θρησκείες διδάσκουν ακριβώς το ίδιο πράγμα. Αποφάσισα λοιπόν να προσπαθήσω να περάσω μέσω της δουλειάς μου, ορισμένες αμφιβολίες για τη συγκεκριμένη ιδέα. Έγινα φίλος με έναν από τους βασικούς σεναριογράφους της σειράς και έκανα πολλές και πολύωρες συζητήσεις μαζί του για διάφορα ζητήματα –του έδωσα μάλιστα και δικές μου προτάσεις για επεισόδια. Και όλες μου οι ιδέες, τόσο φανερά, όσο και πιο υποχθόνια, έπαιζαν γύρω από το θέμα της αμφιβολίας γύρω από την πίστη στη δύναμη.

Δεν κατάφερα να περάσω καμία από τις προτάσεις μου στον αέρα. Όμως καθώς ο καιρός περνούσε, άρχισα να βλέπω ότι τα μικρά σποράκια της αμφιβολίας που είχα σπείρει, φύτρωναν. Αν θέλει κανείς να δει το αποτέλεσμα θα πρέπει να δει πολύ προσεκτικά πολλά επεισόδια του Ούλτραμαν, όμως το αποτέλεσμα σαφώς υπάρχει –δεν έχω δει άλλη σειρά με σούπερ-ήρωες που να θέτει υπό αμφισβήτηση το αν ο πρωταγωνιστής μπορεί πράγματι να σώσει τους αδύναμους. Πρόσφατα, ας πούμε, είδα την τελευταία ταινία Σούπερμαν και δεν υπάρχει απολύτως καμιά αμφιβολία ότι όλα εμείς τα ανθρωπάκια χρειαζόμαστε κάποιον με υπερδυνάμεις για να μας σώσει.

Αν μπορείς να διαφοροποιήσεις τα πράγματα έστω και στο ελάχιστο, μπορείς να βοηθήσεις μια κατάσταση. Είναι καλύτερο από το να μην κάνεις τίποτα και είναι καλύτερο από το να κάθεσαι απλώς στην άκρη και να παραπονιέσαι.

Το Ζεν είναι διάσημο για τη δημιουργικότητά του. Οι δάσκαλοι του Ζεν μοιάζουν πάντα να έχουν κάποιου είδους δημιουργική διέξοδο: κάποιοι, όπως ο Ντόγκεν, είναι συγγραφείς και ποιητές, άλλοι είναι καλλιγράφοι [Σ.τ.Μ. Ο Ουόρνερ αναφέρεται εδώ στην κινέζικη και ιαπωνική καλλιγραφία που αγγίζει τα όρια της ζωγραφικής], ζωγράφοι και μουσικοί, ενώ κάποιοι άλλοι έχουν μια δημιουργική προσέγγιση σε πράγματα όπως η τοξοβολία ή οι πολεμικές τέχνες. Αυτό έχει προκαλέσει μια σύγχυση στη Δύση: καθώς δεν έχουμε εκτεθεί αρκετά στην καλλιγραφία, στα ασιατικά είδη εικαστικών τεχνών ή στη μοναδική τους προσέγγιση σε ορισμένα αθλήματα όπως η τοξοβολία και οι πολεμικές τέχνες, συνδυάζουμε τα πράγματα αυτά με το Ζεν κατά έναν τρόπο που μας οδηγεί να πιστέψουμε ότι οι τέχνες αυτές είναι «Ζεν» από μόνες τους, ενώ κάποιες άλλες μορφές τέχνης δεν είναι «Ζεν». Στην πραγματικότητα, δεν έχει να κάνει με το είδος της τέχνης καθαυτό αλλά με το πώς το προσεγγίζει ο καλλιτέχνης. Δε θα μου άρεσε καθόλου να διαβάσει τα κείμενά μου κάποιος που δεν έχει εκτεθεί στη δυτική κουλτούρα και να αποφανθεί ότι το χάρντκορ πανκ είναι κατά κάποιον τρόπο πιο «Ζεν» από ότι άλλες μορφές καλλιτεχνικής έκφρασης. Απλώς χρησιμοποιώ το πώς εγώ εκφράζομαι με αυτό το μέσο για να προσπαθήσω να μιλήσω για τον τρόπο που ένα άτομο σχετικό με τη συγκεκριμένη φιλοσοφία, προσεγγίζει την τέχνη γενικότερα.

Η τέχνη είναι καλό πράγμα. Η τέχνη είναι αναγκαία για την ανθρώπινη ζωή. Μια φορά, ο Νισιτζίμα έλεγε πόσο εκτιμάει τους ηθοποιούς –δε θυμάμαι ακριβώς πώς το είχε πει, όμως είχε να κάνει με το πώς οι ηθοποιοί μπορούν να εκφράσουν συναισθήματα χωρίς να εμπλέκονται οι ίδιοι συναισθηματικά. Όλες οι τέχνες επιτελούν μια σημαντική λειτουργία στην κοινωνία. Αυτό που κάνω εδώ, το θεωρώ σαν ένα είδος καλλιτεχνικής έκφρασης. Σε κάποιο βαθμό, ακόμα και τα αυτοβιογραφικά μέρη του Hardcore Zen, περιέχουν ένα ποσοστό φαντασίας. Όχι ότι τις ιστορίες τις έβγαλα από το κεφάλι μου –όλες συνέβησαν, όμως όταν προσπαθείς να γράψεις για κάτι μετά από πολλά χρόνια, αναγκαστικά θα γεμίσεις κάποια από τα κενά της μνήμης σου με πράγματα που εφευρίσκεις, λίγο πολύ με τον ίδιο τρόπο που ένας συγγραφέας εφευρίσκει τις δραστηριότητες των χαρακτήρων του βιβλίου του.

Εδώ που τα λέμε, και αν το ψάξουμε λίγο παραπάνω, μερικά από τα σημαντικότερα έργα της βουδιστικής φιλολογίας είναι φανταστικά. Σχεδόν όλες οι σούτρες του Βουδισμού Μαχαγιάνα, έχουν τεράστια κομμάτια που είναι επινοημένα –ιστορίες που ποτέ δεν έγιναν «στ’ αλήθεια», ως ιστορικά γεγονότα. Όμως οι ιστορίες αυτές δεν παύουν να είναι απολύτως αληθινές.

Συνεπώς, κάντε λίγη τέχνη, ΟΚ;

Μπραντ Ουόρνερ – Τρίτη 6 Φεβρουαρίου 2007

Σ.τ.Μ. Για τον Ούλτραμαν, τα έχουμε ξαναπεί: περάστε μια βόλτα από εδώ. Για τον Βουδισμό Μαχαγιάνα (μέρος του οποίου είναι και το Ζεν), ξεκινήστε από εδώ.

Σήκωσε την κουλούρα


Τώρα που γράφω το κείμενο αυτό, είμαι στο Peet’s Coffee Shop στο Σάνσετ Στριπ. Πριν από μερικά λεπτά, μπήκε μέσα ένας ψεύτο-πάνκης μαλάκας με ένα τεράστιο μοχόκ και ένα πανάκριβο δερμάτινο μπουφάν. Πού το ξέρω ότι είναι μαλάκας; Να πού το ξέρω.

Μπαίνει μέσα στο μαγαζί, κατευθύνεται προς την τουαλέτα, κάνει ό,τι κάνει και μετά φεύγει. Ήδη το γεγονός ότι δεν «πλήρωσε νοίκι» παραγγέλνοντας κάτι, τον καθιστά υποψήφιο για τον τίτλο του μαλάκα. Όμως ίσως να είναι άφραγκος ή να βιάζεται –προσωπικά αμφιβάλλω και για τα δύο, όμως ίσως.

Αυτό που τον καθιστά σίγουρα μαλάκα, είναι το εξής: Πήγα στην τουαλέτα αμέσως αφότου έφυγε και ανακάλυψα ότι είχε αφήσει περίπου ένα ποτήρι κάτουρο σε όλη την κουλούρα της λεκάνης.

Πόση προσπάθεια χρειάζεται για να σηκώσεις την κουλούρα της λεκάνης; Φαντάζομαι ότι τυγχάνει πολύ πανκ, τύπου «γάμα τις συμβάσεις και το σήκωμα της κουλούρας –εγώ θα κάνω ό,τι γουστάρω!» Ή κάτι αντίστοιχο. Ή ίσως ο τύπος δε σκέφτεται καν τέτοια θέματα.

Αν θέλεις να κατανοήσεις τον Βουδισμό (κάτι που είμαι σίγουρος ότι δε θα συμβεί ποτέ με τον μαλάκα), το πρώτο πράγμα που πρέπει να κατανοήσεις είναι ότι, αν είσαι άντρας, πρέπει πάντα να σηκώνεις την κουλούρα πριν κατουρήσεις. Πρέπει να πληρώνεις για να μπεις στο κλαμπ αντί να προσπαθείς να μπεις κρυφά από την πίσω πόρτα. Δεν πρέπει να γράφεις γκράφιτι σε κανένα μέρος, εκτός από εκείνα που επιτρέπεται να το κάνεις.

Πιάνεις τι λέω; Διότι, άμα είσαι μαλάκας, δεν το πιάνεις. Αν είσαι μαλάκας, χρειάζεσαι έναν τεράστιο κατάλογο από πράγματα που πρέπει να κάνεις και που δεν πρέπει να κάνεις και χρειάζεσαι και έναν τύπο με ένα μεγάλο ματσούκι που θα κάθεται από πίσω σου συνέχεια και που θα σου ρίχνει μια στο κεφάλι κάθε φορά που κάνεις κάτι από αυτά που δεν πρέπει ή κάθε φορά που δεν κάνεις κάτι από αυτά που πρέπει. Μ’ αυτή την αντίληψη, δεν πρόκειται ποτέ να γίνεις βουδιστής. Και αν δοκιμάσεις να τη μεταφέρεις σε ένα από τα μαθήματά μου, θα σε διώξω.

Η βουδιστική ηθική είναι το να σηκώνεις την κουλούρα. Είναι να περνάς το χαλί με την ηλεκτρική σκούπα μια φορά την εβδομάδα. Είναι το να ρίχνεις το χαρτάκι από τη σοκολάτα στο καλαθάκι και όχι στο πεζοδρόμιο –όλα αυτά, είναι ηθικές επιλογές.

Κάνε αυτό που είναι σωστό και μην κάνεις αυτό που είναι λάθος. Και μην παριστάνεις ότι δεν ξέρεις τη διαφορά. Γιατί την ξέρεις.

Μπραντ Ουόρνερ – Τρίτη 23 Ιανουαρίου 2007

Thursday, June 11, 2009

Φώτιση – Μέρος Εκατομμυριοστό


Για όσους δεν το πρόσεξαν ήδη, έχω ανεβάσει ένα καινούριο άρθρο στο SuicideGirls. Αν θέλετε να το δείτε τα άρθρα μου εκεί, περάστε μια βόλτα κάνοντας κλικ στις λέξεις «καινούριο άρθρο στο SuicideGirls» –ωστόσο, και επειδή είμαι πραγματικά άχρηστος με τα HTML και τα τέτοια, αν δε σας βγάλει εκεί που πρέπει, κάντε κλικ στο λινκ που υπάρχει στο κάτω μέρος αυτού του ποστ.

Το τελευταίο αυτό άρθρο, είναι κατά κάποιον τρόπο μια απάντηση σε ορισμένες από τις ατέλειωτες φλυαρίες που ξεκίνησαν από ένα προηγούμενό μου ποστ. Μερικές φορές, λέω εδώ πέρα ορισμένα πράγματα έτσι, ελαφρά τη καρδία, και ξεχνάω ότι είμαι κάτι σαν σελέμπριτι ή κάποια αντίστοιχη παπαριά. Είχα σχολιάσει λοιπόν για ένα σάιτ που το έχει μια τύπισσα, οι μαθητές της οποίας είχαν γράψει στα comments του δικού μου μπλογκ, διαφημίζοντάς την (γεγονός το οποίο μου φαίνεται κουλό ούτως ή άλλως). Τέλος πάντων, μακάρι να είχα κρατήσει το στόμα μου κλειστό, διότι δε δίνω μια ούτε γι αυτή, ούτε για τους μαθητές της. Το πρόβλημα είναι πολύ σοβαρότερο.

Ξέρετε, πολλά από αυτά που διάφοροι φιλόδοξοι Δάσκαλοι από αυτούς που κυκλοφορούν, ισχυρίζονται ότι αποτελούν τη βάση της υποτιθέμενης Μεγάλης Αφύπνισής τους, είναι σχεδόν ίδια με διάφορα πράγματα που αντιμετώπισα πριν από αρκετά χρόνια, ως μέρος της φυσιολογικής διαδικασίας του να κάνει κανείς Ζαζέν. Και δε συνέβησαν μόνο σ’ εμένα –ένα κάρο ασκούμενοι τα αντιμετώπισαν τα πράγματα αυτά. Στη δική μου περίπτωση, την είχα ακούσει κιόλας πολύ –θυμάμαι ότι κυκλοφόραγα δεξιά-αριστερά σκεφτόμενος «Γιέα, μπέιμπι! Είμαι ο Άρχοντας όλης της Δημιουργίας –δεν κάνω πλάκα!!!» και ήμουν έτοιμος να μαζέψω τους μοναχούς που στέκονταν και ζητούσαν ελεημοσύνη έξω από τον σταθμό του Σιντζούκου και να τους πάω κόντρες για το ποιος είναι ο πιο φωτισμένος. Είχαν δει τις μεγάλες αλήθειες των οποίων ήμουν πλέον κοινωνός; Δεν το πίστευα. ΧΑ! Τι άσχετοι ήταν, συγκρινόμενοι μ’ ΕΜΕΝΑ!

Αν, ωστόσο, μελετήσεις τα κοάν, θα δεις και θα ξαναδείς διάφορες περιπτώσεις νεαρών μοναχών που την είχαν ακούσει με τις αρχικές τους εμπειρίες στην άσκηση και που τους τη λένε οι δάσκαλοί τους. Αν η σχέση μεταξύ δασκάλου και μαθητή είναι υγιής, αυτό συνήθως έχει αποτέλεσμα, όμως όταν δεν είναι, οι νεαροί καταλήγουν να την κάνουν από τους δασκάλους τους, πεπεισμένοι ότι έχουν ξεπεράσει ακόμα και τους μεγάλους δασκάλους ως προς το βάθος και την ισχύ της καινούριας τους φώτισης. Δεν είναι κάτι καινούριο –έχει γίνει αμέτρητες φορές τα τελευταία δυο χιλιάδες χρόνια.

Αυτός είναι ένας από τους λόγους που ο Ντόγκεν συμβούλευε τον κόσμο να μη μελετά Βουδισμό χωρίς δάσκαλο –στο συγκεκριμένο θέμα έχω αφιερώσει ένα ολόκληρο κεφάλαιο στο επόμενό μου βιβλίο. Το καλό είναι ότι τελικά δεν υπάρχει πρόβλημα στο να κάνεις Ζαζέν χωρίς δάσκαλο. Αν δεν έχεις καμιά τρελή υστερία με το να σου ‘ρθει η φοβερή εμπειρία από την άσκηση, το Ζαζέν δε θα σε βλάψει –αντίθετα, μάλιστα, πιθανότατα θα σου κάνει και πολύ καλό. Αν όμως ανακαλύψεις ότι πραγματικά σε ενδιαφέρει σοβαρά η άσκηση, ο δάσκαλος είναι απολύτως αναγκαίος. Μεταξύ άλλων, ένας καλός δάσκαλος θα σε εμποδίσει να βγεις και να διαλαλείς ότι είσαι ο Ένας και Αληθινός Μεσσίας μόλις σου έρθει η πρώτη, ρηχή και ελάχιστη κατανόηση των πραγμάτων.

Έχουμε μάθει τόσο πολύ να βλέπουμε και να αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο στον οποίο ζούμε με έναν συγκεκριμένο τρόπο που, όταν αρχίζεις για πρώτη φορά να ψυλλιάζεσαι πώς είναι στην πραγματικότητα τα πράγματα, μπορεί να σε σοκάρει καλά-καλά. Η σοβαρότητα αυτού του σοκ, εξαρτάται από το πόσο βαθιά έχεις φάει τον υποτιθέμενο «φυσιολογικό» τρόπο να βλέπεις τα πράγματα. Αν, τον έχεις πραγματικά, πραγματικά, πραγματικά φάει χωρίς καμία αμφιβολία και αμφισβήτηση, θα σου φύγει το κεφάλι όταν έρθεις αντιμέτωπος έστω και με την παραμικρή υποψία κατανόησης του πώς είναι στην πραγματικότητα τα πράγματα. Αν, από την άλλη, είχες ούτως ή άλλως αμφιβολίες και ερωτηματικά σχετικά με αυτά που οι περισσότεροι άνθρωποι θεωρούν «φυσιολογικά», ίσως το σοκ να μην είναι και τόσο σοβαρό. Οι άνθρωποι που σοκάρονται περισσότερο, είναι αυτοί που πιθανότατα θα πιστέψουν ότι είναι οι Νέοι Σωτήρες της Ανθρωπότητας τη στιγμή που θα τους κάτσει έστω και η ελάχιστη υποψία ότι τα πράγματα μπορεί να μην είναι όπως τους τα έχουν πει. Όπως και να ‘χει πάντως, η διαφορά μεταξύ του τι είναι πραγματικά η ζωή και τι σου έχουν πει ότι είναι, είναι τόσο μεγάλη που σχεδόν όλοι εκπλήσσονται όταν την αντιληφθούν.

Πιστεύω ότι υπάρχει ένας πραγματικός κίνδυνος με όλα αυτά τα και καλά Φωτισμένα Όντα που πουλάνε την πραμάτεια τους αυτόν τον καιρό. Κάποιος που είναι πολύ πειστικός, μπορεί να σε κάνει να πιστέψεις σχεδόν τα πάντα. Στο Hardcore Zen, λέω την ιστορία για το πόσο πολύ με είχε εντυπωσιάσει ο πρώην ηγέτης του ναού των Χάρε Κρίσνα στο Κλήβελαντ. Ο τύπος αυτός, αργότερα μπλέχτηκε σε μια υπόθεση φόνου στη Δυτική Βιρτζίνια. Πρόσφατα, έπεσα πάνω στο βιβλίο Monkey on a Stick, το οποίο αναφέρεται λεπτομερώς στην υπόθεση και έχει και μια φωτογραφία του τύπου. Κοιτάζοντάς τον ξανά μετά από 20-κάτι χρόνια, ανατρίχιασα όταν σκέφτηκα τι μπορεί να είχε συμβεί αν δεν είχα κρατηθεί από τον ελάχιστο σκεπτικισμό μου απέναντι σ’ αυτά που έλεγε τότε. Ξέρω ακριβώς πώς οι άνθρωποι μπλέκονται μ’ αυτές τις τρομερές εσχατολογικές αιρέσεις (cults), επειδή θα μπορούσα κάλλιστα να είμαι κι εγώ ένας απ’ αυτούς.

Μπραντ Ουόρνερ – Κυριακή 7 Ιανουαρίου 2007

Σ.τ.Μ. Για τα κοάν (koan), υπάρχει λινκ στα μόνιμα, επάνω αριστερά. Το επόμενο βιβλίο που αναφέρεται στο κείμενο, είναι το Sit Down and Shut Up, το δεύτερο βιβλίο του Μπραντ Ουόρνερ. Το σάιτ SuicideGirls, ένα αρκετά ασυνήθιστο σάιτ για να φιλοξενεί άρθρα ενός δασκάλου Ζεν, βρίσκεται εδώ, ενώ το τελευταίο άρθρο για το οποίο μιλάει το ποστ, είναι εδώ.

Saturday, June 6, 2009

Ιησούς


Σκέφτομαι να γράψω ένα βιβλίο για τον Ιησού. Οπότε, λέω να γράψω διάφορες ιδέες που έχω και να τις ποστάρω, έτσι όπως είναι μέσα στο κεφάλι μου. Μπορεί να είναι κάπως χύμα, αλλά μπορεί και να βγει κάτι χρήσιμο. Ορίστε λοιπόν...

Πρέπει να κυκλοφορούν καμιά εκατοστή βιβλία του τύπου «Ιησούς και Βούδας». Όμως, παρότι το θέμα με ενδιαφέρει εδώ και πολλά χρόνια, δεν έχω πετύχει ακόμα ένα τέτοιο βιβλίο που να μου κινήσει αρκετά το ενδιαφέρον ώστε να σκεφτώ να το αγοράσω –τα ξεφυλλίζω στα βιβλιοπωλεία και στην καλύτερη μπορεί να σκεφτώ κάτι σε στιλ «Μμμ, συμπαθητικό», όμως μέχρι εκεί. Έχω την αίσθηση ότι τα περισσότερα ανήκουν σε μια από τις παρακάτω κατηγορίες τις οποίες παραθέτω μαζί με τις αντιδράσεις μου (λες και έχετε καμιά ιδιαίτερη αυτή να μάθετε τις αντιδράσεις μου):

1) Βουδιστής Δάσκαλος από μη χριστιανική χώρα προσπαθεί να πείσει τους ανθρώπους από τις χριστιανικές χώρες ότι ο Βουδισμός δεν είναι λατρεία του Σατανά. Οι συγγραφείς αυτού του είδους θέλουν να δείξουν πώς ο Βούδας και ο Ιησούς στην πραγματικότητα είπαν τα ίδια πράγματα οπότε πρέπει κι εμείς να τα πηγαίνουμε όλοι καλά μεταξύ μας. Χάρμα. Δε με ενδιαφέρει. Οι εν λόγω Δάσκαλοι συνήθως δεν ξέρουν αρκετά περί Χριστιανισμού ώστε να μπορούν να πουν πολλά οπότε απλώς λένε και λένε και λένε...

2) Χριστιανός που έχει προσηλυτιστεί στον Βουδισμό γράφει γιατί ο Βουδισμός είναι μια πιο ραφιναρισμένη εκδοχή αυτών που έλεγε ο Ιησούς. Ή, πάλι, ότι ο Βούδας και ο Ιησούς στην πραγματικότητα είπαν λίγο-πολύ τα ίδια. Χάρμα. Επίσης δε με ενδιαφέρει.

3) Πραγματικός Πιστός του Νιού Έιτζ που προσπαθεί να πείσει ότι ο Ιησούς στην πραγματικότητα ήταν βουδιστής επειδή ίσως πήγε στην Ινδία και έμεινε σε κάποιο βουδιστικό μοναστήρι πριν επιστρέψει στην Παλαιστίνη για να αρχίσει την αποστολή του. Ενδιαφέρουσα ιδέα. Όμως ακόμα δεν έχω βρει κάποιο σχετικό βιβλίο που να είναι πραγματικά ψύχραιμο και να παρουσιάζει μια πραγματική ιστορική ανάλυση. Φαίνεται να υπάρχουν ορισμένα στοιχεία ότι μπορεί όντως να έγινε κάτι τέτοιο, όμως τίποτα οριστικό.

4) Ο Ιησούς έχει μια φανταστική ομιλία με τον Βούδα. Ω ΘΕΕ ΜΟΥ ΟΧΙ!!!!!!!

5) Χριστιανός (συνήθως καθολικός) ο οποίος ενδιαφέρεται για τον Βουδισμό και δίνει την άποψή του γι αυτόν. Συνήθως (όπως στην περίπτωση 1 παραπάνω) σε μια προσπάθεια να δείξει πώς θα μπορούσαμε όλοι να τα πάμε καλά μεταξύ μας. Ελαφρώς πιο ενδιαφέρον αλλά όχι και τόσο. Και εδώ, οι χριστιανοί που γράφουν τέτοια βιβλία φαίνεται να μην έχουν πιάσει τι ακριβώς λέει ο Βουδισμός και σπάνια έχουν οποιαδήποτε εμπειρία βουδιστικής άσκησης.

Ο Χριστιανισμός με ενδιέφερε από τότε που ήμουν παιδί. Όταν ήμουν έφηβος, ήθελα να γίνω χριστιανός. Το πρόβλημα ήταν ότι όταν εξερεύνησα τον Χριστιανισμό, ανακάλυψα ότι δεν μπορούσα να τον καταλάβω. Για παράδειγμα, όταν ήμουν πρωτοετής στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο Κεντ, επισκέφθηκα ένα περίπτερο που είχε μια χριστιανική οργάνωση (Campus Christian Ministries) στην πανεπιστημιούπολη και έπιασα κουβέντα μαζί τους. Η άποψή τους, μου φάνηκε ότι ήταν «Ο Ιησούς έκανε θαύματα, αυτό αποδεικνύει ότι ήταν Θεός, συνεπώς αυτά που είπε πρέπει να είναι πολύ σημαντικά». Το δικό μου πρόβλημα ήταν ότι οι αποδείξεις για τα θαύματα αυτά ήταν τόσο διάτρητες που δεν μπορούσα να τις αποδεχτώ καθόλου. Και απ’ την άλλη, γιατί χρειαζόμαστε θαύματα προκειμένου να πιστέψουμε αυτά που είπε κάποιος, αν αυτά που είπε ήταν όντως γαμάτα.

Τέλος πάντων, επέμεινα. Επισκέφθηκα μερικές εκκλησίες και είτε βαρέθηκα του θανάτου, είτε μου φάνηκε ότι ήταν γεμάτες από πραγματικά τρελαμένους ανθρώπους που με τρόμαξαν για τα καλά. Προσευχήθηκα στον Ιησού να μπει στην καρδιά μου. Δεν έγινε τίποτα. Αγόρασα και ένα μικρό ασημένιο σταυρουδάκι και το φόραγα για κάποιο διάστημα. Καμιά αλλαγή. Διάβασα την Καινή Διαθήκη. Ωραία, αλλά όχι και τίποτα το συγκλονιστικό. Και μετά από μερικά χρόνια τα παράτησα. Παρόλα αυτά, διατήρησα από τότε το ενδιαφέρον μου για τον Χριστιανισμό και εδώ που τα λέμε, έχω πολύ περισσότερη διάθεση να διαβάσω και να μελετήσω κάτι σχετικό με τη ζωή του Ιησού παρά κάτι σχετικό με τη ζωή του Βούδα.

Για να προλάβω τυχόν e-mail που θα προσπαθήσουν να με προσηλυτίσουν, να σας πω ξεκάθαρα και χωρίς καμία αμφιβολία ότι πλέον είμαι πολύ μακριά για να «σωθώ». Είμαι βουδιστής μοναχός και πλήρως πεπεισμένος πιστός της φιλοσοφίας του Ντόγκεν. Έχω δει με τα μάτια μου την αλήθεια αυτών που έγραψε ο Ντόγκεν και δεν υπάρχει περίπτωση να γυρίσω την πλάτη μου στην αλήθεια αυτή.

Παρόλα αυτά, η ζωή, η διδασκαλία και η αποστολή του Ιησού εξακολουθούν να με συναρπάζουν. Δεν πιστεύω ότι ο Βουδισμός και ο Χριστιανισμός είναι ασύμβατοι. Πιστεύω ότι μπορείς να ασκείσαι στο Ζαζέν, να μελετάς την οπτική του Ντόγκεν και την αντίληψή του για τη ζωή και να παραμείνεις χριστιανός. Πιστεύω όμως ότι από τη μελέτη σου αυτή, θα βγεις ένα πολύ διαφορετικό είδος χριστιανού –πιθανώς ένα είδος χριστιανού που οι άλλοι χριστιανοί δε θα αναγνωρίζουν ως χριστιανό. Το ίδιο ισχύει, νομίζω, και για κάθε θρησκεία στην οποία πιστεύει κανείς όταν έρχεται στην άσκηση του Ζαζέν. Επειδή δεν ξέρω αρκετά περί Ιουδαϊσμού, Ισλάμ, Ινδουισμού, Ζωροαστρισμού, Γουΐκα ή των άλλων θρησκειών μάλλον δεν μπορώ να κάνω κάποιο σχόλιο που να έχει νόημα ή να είναι χρήσιμο για αυτούς που τις πιστεύουν. Όμως ίσως (ίσως λέω), μπορώ να κάνω κάποιο τέτοιο σχόλιο για τον Χριστιανισμό.

Παρόλα αυτά, δεν είμαι σίγουρος ότι αυτό είναι που θέλω να πω. Θέλω να πω, ομολογώ ότι δεν καταλαβαίνω γιατί υπάρχουν τόσοι πολλοί που θέλουν να γράψουν βιβλία του στιλ «γιατί να μην τα πάμε όλοι καλά μεταξύ μας» σχετικά με τον Χριστιανισμό και τον Βουδισμό –ούτε υπήρξαν τόσο μεγάλες συγκρούσεις μεταξύ τους στην παγκόσμια ιστορία, ούτε και πιστεύω ότι θα υπάρξουν. Ζούμε, ωστόσο, σε μια εποχή που ο Βουδισμός έχει αρχίσει να διεισδύει σε πολιτισμούς που ως τώρα ήταν χριστιανικοί και καθώς προκύπτει μια τέτοια ζύμωση, πρόκειται να προκύψει ένα νέο είδος Βουδισμού. Όπως ο ινδικός Βουδισμός επηρεάστηκε από ταοϊστικές ιδέες όταν πήγε στην Κίνα, ο ευρώ-αμερικανικός Βουδισμός ερμηνεύεται αυτή τη στιγμή που μιλάμε μέσα από μια ιουδαίο-χριστιανική οπτική γωνία. Τι θα συμβεί;

Πολύς κόσμος αναρωτιέται αν ο Βουδισμός είναι θρησκεία ή φιλοσοφία. Έχω αρχίσει να πιστεύω όλο και περισσότερο ότι στην πραγματικότητα δεν είναι τίποτα από τα δύο –είναι περισσότερο μια στάση ζωής. Ο ίδιος ο Βούδας χρησιμοποίησε ορισμένα στοιχεία από τις θρησκείες που ήξερε, όπως οι μεταγενέστεροι βουδιστές χρησιμοποίησαν στοιχεία από τις θρησκείες που εκείνοι ήξεραν. Και το ίδιο κάνουν σήμερα οι Αμερικανοί και οι Ευρωπαίοι βουδιστές. Αυτό που έχει σημασία όταν κάνουμε κάτι τέτοιο, είναι να διατηρήσουμε τον πυρήνα που έχει να κάνει με τη στάση ζωής. Δεν μπορούμε να παίρνουμε χύμα ό,τι βρίσκουμε μπροστά μας επειδή έτσι θα αισθανθούν άνετα οι άνθρωποι στον πολιτισμό στον οποίο ζούμε ή επειδή έτσι θα κερδίσουμε πιστούς και προσήλυτους. Ο Βουδισμός δεν έχει καμία σχέση με το να κερδίσεις προσήλυτους.

Δε με ενδιαφέρει να κάνω τον Βουδισμό ασφαλή για τους χριστιανούς ή το αντίστροφο. Στην πραγματικότητα, και σε κάποιο βαθμό, θα έλεγα ότι ο Βουδισμός είναι ελαφρώς επικίνδυνος για τους χριστιανούς. Όχι από την πλευρά ότι υπάρχει γι αυτούς κάποιος κίνδυνος σωματικής βλάβης –προφανώς. Όμως ενδέχεται οι χριστιανοί να πρέπει να συμφιλιωθούν με τις ιδέες του Βούδα, του Ντόγκεν και άλλων βουδιστών δασκάλων. Αντίθετα, δεν αισθάνομαι ότι ο Χριστιανισμός παρουσιάζει κανενός είδος κίνδυνο για τον Βουδισμό. Ίσως να αποτελεί απειλή για ορισμένες κουφές φιλοσοφίες που αυτοαποκαλούνται Βουδισμός. Όμως ο πραγματικός Βουδισμός είναι απλώς ρεαλισμός. Και η ρεαλιστική άποψη μπορεί να εφαρμοστεί σε οτιδήποτε. Αν αυτό που αποκαλείς «Βουδισμό» δεν είναι 100% ρεαλιστικό και συνεπώς ικανό να σταθεί απέναντι σε οτιδήποτε συναντάει, δεν είναι Βουδισμός και θα πρέπει να το παρακάμψεις ακαριαία.

Αν ο Χριστιανισμός είναι ρεαλιστικός, μπορεί να βγει ανέπαφος από τη συνάντησή του με τον Βουδισμό. Προσωπικά, ελπίζω ότι μπορεί –θέλω να μπορεί. Απλώς αναρωτιέμαι αν κάτι τέτοιο είναι δυνατό.

Μπραντ Ουόρνερ – Κυριακή 26 Νοεμβρίου 2006

Σ.τ.Μ. Περισσότερες πληροφορίες για την οργάνωση Christian Campus Ministries (όχι Campus Christian Ministries!) μπορείτε να βρείτε εδώ.

Άουμ


[...]

Σήμερα το απόγευμα γύρισα από την Ιαπωνία. Η μεγάλη είδηση στην από ‘κει πλευρά (πέρα από την επικείμενη ορκωμοσία του νέου πρωθυπουργού) σχετίζεται με τον Σόκο Ασαχάρα, τον πρώην ηγέτη της αίρεσης Άουμ Σινρίκιο (Απόλυτη Αλήθεια) που στο όνομα του Βουδισμού έκανε επίθεση με θανατηφόρο αέριο στο μετρό του Τόκιο το 1995. Ο Ασαχάρα έχασε πρόσφατα την τελευταία του έφεση κατά της θανατικής ποινής με την οποία καταδικάστηκε πριν από μερικά χρόνια (νομίζω το 2004) για τον ρόλο που έπαιξε στη μαζική δολοφονία (12 άτομα πέθαναν και χιλιάδες άλλα είχαν παρενέργειες από το αέριο, ενώ άλλα 7 πέθαναν σε μια δοκιμαστική επίθεση που είχε κάνει η οργάνωση το 1994, στην πόλη Ματσουμότο). Σε όλη τη διάρκεια της δίκης, ο Ασαχάρα αρνήθηκε να μιλήσει για να υπερασπιστεί τον εαυτό του –γενικά αρνήθηκε να μιλήσει, πέρα από την αινιγματική δήλωση στα Αγγλικά, «Μιλάω λίγο». Η φράση αυτή είναι μια στάνταρ αγγλική φράση που μαθαίνουν στο σχολείο τα γιαπωνεζόπουλα, κάτι ανάλογο με το «Je parle un petit peux de Francais» [Σ.τ.Μ. «Μιλάω λίγα Γαλλικά»] που ξέρω να πω κι εγώ, παρότι δεν ξέρω καθόλου Γαλλικά.

Παραδόξως, ο Ασαχάρα έχει ακόμα πιστούς. Η οργάνωση έχει αλλάξει το όνομά της σε Άλεφ και αποκηρύσσει τον πρώην ηγέτη της, εξακολουθώντας ωστόσο ν α τον θεωρεί «διάνοια του διαλογισμού» –ό,τι κι αν σημαίνει αυτό. Στην Ιαπωνία υπάρχει μεγάλη ανησυχία ότι όταν εκτελεστεί ο Ασαχάρα, οι εναπομείναντες οπαδοί του μπορεί να κάνουν κάποια επίθεση για αντίποινα. Και η ανησυχία αυτή είναι λογική παρότι η αίρεση δεν έχει ούτε το μέγεθος, ούτε την οικονομική δύναμη που είχε πριν από 11 χρόνια.

Για μένα, το ενδιαφέρον στοιχείο όλης της υπόθεσης ήταν ένας συγκεκριμένος τύπος που εμφανιζόταν στην τηλεόραση κάθε φορά που είχε κάποιο ρεπορτάζ ή εκπομπή για την Άουμ. Ο τύπος είναι μια αστεία μούρη, ψηλός και αδύνατος με μακριά μαλλιά βαμμένα πλατινέ και με ένα γενάκι που μοιάζει μ’ αυτό που έχει ο Τζορτζ Χάρισον στο εξώφυλλο του All Things Must Pass. Είναι πάντα ντυμένος σαν μόλις να ήρθε από το Γούντστοκ και μερικές φορές φοράει ένα πράμα που μοιάζει με φούστα –όχι ακριβώς γυναικεία φούστα, αλλά κάτι πιο χιπιδερό. Ο τύπος αυτός είναι κάτι σαν ειδικός σε οτιδήποτε έχει σχέση με την Άουμ Σινρίκιο και απ’ ό,τι φαίνεται μελετάει την οργάνωση για αρκετά χρόνια και έχει παρακολουθήσει από το ακροατήριο τις περισσότερες δίκες του Ασαχάρα.

Εκείνο που μου ‘κανε εντύπωση είναι ότι, παρότι ένα σωρό «αξιοσέβαστα μέλη της κοινωνίας» (γιατροί, δικηγόροι, επιστήμονες κ.λπ.), είναι μέλη ή πρώην μέλη της Άουμ, αυτός ο τύπος, ο οποίος προφανώς είναι καμένος, ήταν αρκετά έξυπνος ώστε να μείνει μακριά τους. Και νομίζω ότι αυτό είναι σημαντικό. Άνθρωποι που μπορούν να είναι ο εαυτός τους όπως είναι ο εν λόγω τύπος, φαίνεται ότι έχουν πολύ λιγότερες πιθανότητες να πιαστούν κορόιδα από περιπτώσεις όπως ο Ασαχάρα και διάφοροι σαν αυτόν.

Υπάρχει κόσμος στην Ιαπωνία που ανησυχεί για το αν και κατά πόσον ο Ασαχάρα δικάστηκε δίκαια –οι άνθρωποι αυτοί, επιμένουν ότι είναι ψυχικά άρρωστος και ότι αυτό θα έπρεπε να ληφθεί υπόψη. Φυσικά είναι ψυχικά άρρωστος! Αυτό που με ανησυχεί εμένα, είναι ότι σαφώς δεν πρόκειται για την μόνη στον πλανήτη περίπτωση ψυχικά άρρωστου που αντιμετωπίζεται σοβαρά ως γκουρού από τους ανθρώπους που συνηθίζουν να αντιμετωπίζουν σοβαρά τους γκουρού. Φαίνεται ότι είναι πολλοί αυτοί που αντιλαμβάνονται τα σημάδια της ψυχικής ασθένειας ως αποδείξεις Φώτισης –πρόκειται για το ίδιο σκεπτικό που είχαν οι τύποι που έγραψαν το βιβλίο Zig Zag Zen, σύμφωνα με το οποίο το να φας ένα τριπάκι και να την ακούσεις είναι το ίδιο με τη Φώτιση. Αυτός είναι και ένας από τους πολλούς λόγους που δεν πιστεύω σε αυτού του είδους τη Φώτιση.

Μπραντ Ουόρνερ – Κυριακή 17 Σεπτεμβρίου 2006

Thursday, June 4, 2009

Το Ζεν δεν είναι φιλοσοφία του στιλ «στην τελική το θέμα είναι τι σου πάει εσένα»


[...]

Πάμε τώρα στο Ζεν. Παρακάτω, ακολουθεί μια ανταλλαγή μηνυμάτων που μου έκαναν CC. Τα μηνύματα ανταλλάχθηκαν μεταξύ του Νισιτζίμα Σενσέι και ενός Αναζητητή της Αλήθειας, κάπου στη μπλογκόσφαιρα

ΑΝΑΖΗΤΗΤΗΣ ΤΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣ:

Αγαπητέ Νισιτζίμα Σενσέι,

Σε ένα βουδιστικό μπλογκ, υπάρχει μια συζήτηση σχετικά με τη σωστή μέθοδο χρήσης των ματιών όταν κάθεται κανείς Ζαζέν. Να τι έγραψε για τα μάτια ένα άτομο:

«Σε κάποια φάση, εκεί που κάθομαι με τα μάτια μου ανοιχτά, η όρασή μου αρχίζει να θολώνει, να νερώνει ή να συννεφιάζει. Πώς πρέπει να αντιδράσω όταν συμβαίνει αυτό; Θα πρέπει να εστιάσω ξανά το βλέμμα μου ή να αφήσω το θόλωμα να συμβεί; Αν αφήσω το θόλωμα να συμβεί, συνήθως η όρασή μου χάνεται σε σημείο που να μην είμαι σίγουρος αν τα μάτια μου είναι ακόμα ανοιχτά –πλέον, μπορώ και να τα κλείσω καθώς δε βλέπω τίποτα. Είναι σωστό να διατηρώ την εστίαση του βλέμματος, σύμφωνα με την αντίληψη του Ζεν περί διατήρησης της εστίασης του νου;»

Και να τι απάντησε κάποιο άλλο άτομο:

«Ορισμένοι προτιμούν να διαλογίζονται με τα μάτια ανοιχτά και ορισμένοι με τα μάτια κλειστά. Στην τελική, αυτό που μετράει είναι τι σου πάει εσένα. Όσο για την ‘επίσημη’ θέση του Ζεν τώρα... υποτίθεται ότι πρέπει να τα έχεις ανοιχτά ή μισάνοιχτα. Το βλέμμα σου πρέπει να είναι ‘ανεστίαστο’. Αν τα μάτια σου θολώνουν και δεν μπορείς να δεις τι υπάρχει μπροστά σου, αυτό είναι που υποτίθεται ότι πρέπει να συμβεί. Δεν είναι το ίδιο σαν να τα έχεις κλειστά, επειδή το σκοτάδι των κλειστών ματιών (αντίθετα με το διάχυτο φως της θολής όρασης), συνήθως κάνει τους ανθρώπους να νυστάζουν ή να αποκοιμούνται.

»Στο καθιστό Ζαζέν, η βασική εστίαση της προσοχής είναι εσωστρεφής, οπότε η έλλειψη της εστιασμένης όρασης είναι άσχετη. Στις ενεργές μορφές Ζαζέν, προφανώς η εστίαση είναι εξίσου εσωστρεφής και εξωστρεφής... οπότε το πράγμα γίνεται δύσκολο».

Θα προσέξατε ότι αναφέρουν για την «επίσημη» θέση του Ζεν σχετικά με τα μάτια. Συμφωνείτε με το άτομο αυτό ότι αυτή είναι η επίσημη θέση του Ζεν ή νομίζετε ότι κάνει λάθος; Αν νομίζετε ότι κάνει λάθος, ποια είναι η καλύτερη μέθοδος της χρήσης των ματιών όταν καθόμαστε Ζαζέν;

Σας ευχαριστώ πολύ,

Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ΝΙΣΙΤΖΙΜΑ:

Σας ευχαριστώ πολύ για τις σημαντικές σας ερωτήσεις σχετικά με τα μάτια στο Ζαζέν και θα ήθελα να απαντήσω ακολουθώντας τις τρεις απόψεις που μου στείλατε στο e-mail.

1) Όταν η όρασή μας αρχίζει να κολυμπάει, να θολώνει ή να συννεφιάζει, θα πρέπει να τεντώνουμε τη σπονδυλική μας στήλη κάθετα και ευθεία και έτσι να εστιάζουμε ξανά το βλέμμα μας και δε θα πρέπει να αφήνουμε το θόλωμα να συμβεί. Θα πρέπει να διατηρούμε την εστίαση του βλέμματός μας, σύμφωνα με την αντίληψη του Ζεν ότι ο νους και το σώμα πρέπει να είναι εστιασμένα.

2) Τα μάτια θα πρέπει να μένουν ανοιχτά κατά τη διάρκεια του Ζαζέν. Ο σβέρκος θα πρέπει να είναι ίσιος, όσο περισσότερο γίνεται και έτσι το σαγόνι θα πρέπει να πηγαίνει λίγο προς τα κάτω και προς τα μέσα. Είναι λάθος να έχουμε τα μάτια μας μισάνοιχτα. Το βλέμμα σας, θα πρέπει να είναι εστιασμένο ώστε να μην αισθανθείτε υπνηλία ή να μην κοιμηθείτε.

3) Στο Ζαζέν, η εστιασμένη κατάσταση δεν έχει διαφορά μεταξύ εσωστρεφούς και εξωστρεφούς, συνεπώς μπορούμε να καταλάβουμε καλά την έλλειψη εστίασης. Στο Ζαζέν, είναι αναγκαίο να κοιτάμε κάτι συγκεκριμένα και είναι εντελώς αδύνατο για τα ανθρώπινα όντα να διαχωρίσουν το εσωστρεφές από το εξωστρεφές. [Σ.τ.Μ. Η περίεργη έκφραση, οφείλεται στο ότι τόσο ο Μπραντ Ουόρνερ, όσο και εγώ στη μετάφραση, έχουμε αφήσει το κείμενο του Γκούντο Νισιτζίμα ως έχει. Ελπίζω ότι η ιδιομορφία αυτή, δε θα εμποδίσει τον αναγνώστη να αντιληφθεί τι θέλει να πει ο Νισιτζίμα.
]

Δεν καταλαβαίνω το νόημα του «επίσημου» και πάντοτε εκφράζω την άποψή μου, ακολουθώντας τις διδασκαλίες του Δασκάλου Ντόγκεν.

Με τις καλύτερές μου ευχές,

Γκούντο Ουάφου Νισιτζίμα

ΕΓΩ ΞΑΝΑ:

Διαβάζοντας τα παραπάνω, εκείνο που με εντυπωσίασε περισσότερο δεν ήταν τόσο οι συγκεκριμένες λεπτομέρειες των ερωτήσεων και των απαντήσεων (οι οποίες είναι πολύ σημαντικές για όσους ασκούνται στο Ζαζέν), αλλά η διαφορά τόνου μεταξύ του τύπου που συμβούλευε τους άλλους στο μπλογκ και του Νισιτζίμα Σενσέι. Υπάρχουν ένα σωρό τύποι εκεί στη μπλογκόσφαιρα που δίνουν συμβουλές για την άσκηση του Ζαζέν και, δυστυχώς, οι περισσότεροι είναι σαν αυτόν τον τύπο που είπε στον Αναζητητή της Αλήθειας ότι «στην τελική, αυτό που μετράει είναι τι σου πάει εσένα». Ζητώ συγνώμη από τον κ. Στην Τελική (αν είναι κάποιος με τον οποίο έχω ανταλλάξει προσωπικά μηνύματα): τίποτα προσωπικό, αλλά η συμβουλή σου είναι για τα μπάζα.

Το Ζεν δεν είναι φιλοσοφία του στιλ «στην τελική, αυτό που μετράει είναι τι σου πάει εσένα». Το «ό,τι σου πάει εσένα» είναι διδασκαλία του κώλου. Και δεν πρέπει να αποδέχεται κανείς ποτέ διδασκαλίες του κώλου. Δέχομαι ένα σωρό επικρίσεις από διάφορους που έχουν μάθει, Κύριος οίδε από πού, ότι το Ζεν είναι «ό,τι σου πάει εσένα», και παθαίνουν ζημιά όταν επιμένω ότι δεν είναι. Όμως δεν είναι. Με τίποτα. Και ποτέ.

Το «ό,τι σου πάει εσένα» σημαίνει ότι αποδέχεσαι αυτό που σου χαϊδεύει το εγώ σου και απορρίπτεις αυτό που δε στο χαϊδεύει. Αυτό δεν είναι Βουδισμός, ούτε Πραγματικότητα. Η πραγματικότητα δεν αλλάζει για να σε ευχαριστήσει και το ίδιο δεν αλλάζει η φιλοσοφία και η άσκηση του Ζεν. Ο Σούνριου Σουζούκι είχε πει ότι «Αν έχεις την αίσθηση ότι η διδασκαλία δε σου επιβάλλει κάτι, τότε η διδασκαλία δεν είναι καλή» –αυτό είναι το πραγματικό πνεύμα του Βουδισμού. Αν δεν είσαι έτοιμος για κάτι τέτοιο, δεν είσαι έτοιμος για τον Βουδισμό.

Μπραντ Ουόρνερ – Παρασκευή 8 Σεπτεμβρίου 2006


Σχετικά με το ησυχαστήριο του 2006


Το ησυχαστήριο Ζαζέν του 2006 στη Σιζουόκα τελείωσε και πήγε πολύ καλά, οπότε βρίσκομαι πάλι στη δουλειά μου και φτιάχνω μια διαφήμιση για το περίπτερο που θα έχει η εταιρεία μας στη φετινή έκθεση τηλεόρασης και κινηματογράφου, MIPCOM. Η προθεσμία μου ήταν πριν από κάνα τριάρι βδομάδες κι εγώ κάθομαι και μπλογκάρω. Πάει να πει, πρέπει να τελειώνω γρήγορα.

Το ησυχαστήριο πήγε ΟΚ. Δεν υπήρξαν σοβαρά περιστατικά. Οι άνθρωποι που είχαν έρθει ήταν συμπαθέστατοι και ταξίδεψαν από αρκετά μακριά απλώς και μόνο για να βρεθούν εκεί. Η τελική διάλεξη στο ησυχαστήριο δίνει πάντοτε την ευκαιρία σε όλους τους συμμετέχοντες να πουν τις σκέψεις τους για αυτό που έζησαν και αυτή τη φορά, η πλειονότητα φαίνεται ότι θεώρησε ότι το όλο πράγμα ήταν πολύ εύκολο. Βεβαίως, υπήρξαν και ορισμένοι αντιρρησίες που είπαν ότι ήταν αρκετά ζόρικο –αν, ωστόσο, θέλετε να δείτε το πρόγραμμα και να βγάλετε προσωπικά συμπεράσματα, κάντε κλικ στο σχετικό λινκ που βρίσκεται στο τέλος του άρθρου.

‘Όταν άρχισα να πηγαίνω στα ησυχαστήρια αυτά, το πρόγραμμα μου είχε φανεί ζόρικο του κερατά. Πλέον, μου φαίνεται μια χαρά –ούτε λίγο, ούτε πολύ. Ξέρω πολύ καλά ότι υπάρχουν πάμπολλα ησυχαστήρια με πολύ πιο αυστηρό πρόγραμμα, όμως κάτι τέτοιο μου πέφτει πολύ εύκολο και προτιμώ κάτι πιο ζόρικο.

«Τι έγινε;» Θα λέτε από μέσα σας. Πώς μπορεί ένα ησυχαστήριο με λιγότερες περιόδους Ζαζέν να είναι πιο σκληρό από ένα ησυχαστήριο που αναγκάζεσαι να κάθεσαι από την ανατολή του ήλιου ως τη δύση του, με ίσα-ίσα κάνα διάλειμμα για κατούρημα και που οι μισοί συμμετέχοντες προτιμούν να κάθονται όλη νύχτα αντί να πάνε για ύπνο το τρίωρο που τους παρέχεται; Είναι πιο σκληρό, επειδή το πρόγραμμα που ακολουθούμε εμείς, αναγκάζει τους συμμετέχοντες να αναλάβουν την ευθύνη για το τι θα κάνουν κατά τη διάρκεια του ησυχαστηρίου. Τίποτα δεν το κάνει κάποιος άλλος για λογαριασμό σου. Αν δεν φέρεις εσύ ο ίδιος μαζί σου τη σφοδρότητα, κανείς δε θα στη χαρίσει. Αν το ησυχαστήριο είναι υπερβολικά εύκολο, ίσως το παίρνεις εσύ πολύ ελαφρά. Και ίσως γι αυτό με ζόρισε εμένα πολύ τον πρώτο καιρό: επειδή έπεφτα με τα μούτρα. ΟΥΑΑΑΑΑΑΑΑ!!

Ο άλλος λόγος που το πρόγραμμα που ακολουθούμε είναι αυτό και όχι κάποιο πιο πιεστικό, είναι επειδή το έφτιαξε ο Δάσκαλος Κόντο Σαουάκι και αντικατοπτρίζει τη δική του αντίληψη περί Ζαζέν –ο Δάσκαλος Κόντο πίστευε ότι το Ζαζέν είναι κάτι φυσιολογικό που αποτελεί μέρος της καθημερινής ζωής του ανθρώπου και δεν πίστευε ότι το ησυχαστήριο είναι κάτι σπέσιαλ που πας για να επαναφορτίσεις τις πνευματικές σου μπαταρίες. Είναι γεγονός ότι αν πας σε ένα πολύ φορτωμένο ησυχαστήριο, μπορεί μετά να αισθάνεσαι σαν πνευματικός υπεράνθρωπος, με το κεφάλι σου να βουίζει από υπέροχη Κενότητα. Όμως αυτό ακριβώς είναι που προσπαθούμε να αποφύγουμε.

Είναι καλό το να εκτιμάς τη σιωπή και την ηρεμία και είναι καλό να αντιμετωπίζεις τον εαυτό σου για μερικές μέρες χωρίς διακοπή. Συνιστώ ανεπιφύλακτα να πηγαίνει κανείς σε τουλάχιστον ένα ησυχαστήριο τον χρόνο. Αν, ωστόσο, η στάση που ανακαλύπτεις στο ησυχαστήριο δεν μπορεί να μεταφερθεί στην καθημερινή σουτ ζωή, τι αξία έχει; Ή, αν ένα ησυχαστήριο Ζαζέν σου δίνει ένα είδος πνευματικής μαστούρας που σε κάνει να θέλεις να μείνεις στη ζώνη του λυκόφωτος εις τους αιώνας των αιώνων, αμήν, επίσης τι αξία έχει;

Ένα ησυχαστήριο Ζαζέν πρέπει να είναι κάπως σπέσιαλ αλλά όχι πολύ σπέσιαλ. Και, μάγκες, αν έχετε πολύ ελεύθερο χρόνο, μπορείτε να κάνετε αυτό που έκανα κι εγώ τον πρώτο καιρό που πήγαινα: να περνάτε τα διαλείμματά σας στο ζέντο (Σ.τ.Μ. Η αίθουσα στην οποία γίνεται η άσκηση του Ζαζέν) .

Μπραντ Ουόρνερ – Τετάρτη 6 Σεπτεμβρίου 2006

Σ.τ.Μ. Το σάιτ της έκθεσης MIPCOM (για όσους ενδιαφέρονται) βρίσκεται εδώ. Όσο για το πρόγραμμα του σέσιν, αυτό του 2006 έχει κατέβει, όμως το αντίστοιχο από τον Μάιο του 2009, βρίσκεται εδώ (σε μορφή αρχείου PDF).

Εξουσία σ’ αγαπώ


Είμαι στο αεροδρόμιο του Λος Άντζελες και περιμένω την πτήση μου για Ιαπωνία –θα πάω στο ετήσιο ησυχαστήριο Ζεν που γίνεται στη Σιζουόκα. Ήθελα, ωστόσο, να στείλω ένα γρήγορο ποστ.

Μετά το τελευταίο μου ποστ, έλαβα 2 e-mail από τον Νισιτζίμα Σενσέι, τον δάσκαλό μου του Ζεν, στα οποία μου ζητούσε να του εξηγήσω τι έγραφα (παρεμπιπτόντως, δε με ρώταγε σε στιλ «Για εξηγήσου!», αλλά σε στιλ «Δεν κατάλαβα τι γράφεις»). Ομολογώ ότι παραξενεύτηκα γιατί ο τύπος δεν αντιδράει ποτέ σ’ αυτά που γράφω –εδώ που τα λέμε, δεν ήξερα καν ότι τα διάβαζε. Τέλος πάντων, φαίνεται ότι το μήνυμα που πήρε από το ποστ μου, ήταν ακριβώς το αντίθετο από αυτό που ήθελα και επειδή ίσως να έπαθαν κι άλλοι το ίδιο, σκέφτηκα να εξηγήσω καλύτερα τι ήθελα να πω. Ο Νισιτζίμα σκέφτηκε ότι αρνούμουν την αυθεντία στον Βουδισμό γενικότερα και την αυθεντία του Δασκάλου Κόντο Σαουάκι ειδικότερα. Το οποίο δεν ισχύει.

Στην πραγματικότητα, προσπαθούσα να εκφράσω ότι σέβομαι πάρα πολύ την αυθεντία τόσο του Βουδισμού, όσο και του Δασκάλου Κόντο. Στην πραγματικότητα, σέβομαι επίσης την εξουσία των μπάτσων, των ναυαγοσωστών, της κυβέρνησης και ακόμα και του Τζορτζ Γ. Μπους. Πιθανώς αυτό θα πρέπει να το εξηγήσω κάπως πιο λεπτομερώς, όμως δεν έχω χρόνο και δε νομίζω ότι θα έχω χρόνο μέχρι να τελειώσει το ησυχαστήριο. Προς το παρόν, αρκούμαι να πω σε όλους εκείνους που μπορεί να φαντάστηκαν ότι κάνω κωλοδάχτυλο προς τον Βούδα και τον Κόντο, ότι σαφέστατα δεν το κάνω.

Μπραντ Ουόρνερ – Πέμπτη 31 Αυγούστου 2006

Tuesday, June 2, 2009

Γαμώ την εξουσία και Η Εκδίκηση των Δεινόσαυρων



Κατ’ αρχάς και πιο σημαντικό απ’ όλα, ήθελα να σας πω ότι ανέβασα ξανά τη σελίδα μου με τα βιβλία για τους δεινόσαυρους –θα βρείτε το σχετικό λινκ στο τέλος του άρθρου. Την είχα κατεβάσει όταν άλλαξα από το gol.com στο mac.com και πάντα ήθελα να την ανανεώσω επειδή ο σχεδιασμός της είναι σκατά. Όμως δεν την ανανέωσα, οπότε τελικά αποφάσισα να κάνω κάνα-δυο συμβολικές αλλαγές και να ανεβάσω ξανά την παλιά σελίδα. Έχω προσθέσει ένα καινούριο βιβλίο και πιθανότατα θα προσθέσω μερικά ακόμα και, όπως θα δείτε, μερικά από τα λινκς θα σας πάνε στην παλιά μου διεύθυνση στο gol.com που πλέον δε λειτουργεί. Σόρι. Κάποια στιγμή θα το φτιάξω κι αυτό... Λέμε τώρα...

Στο μάθημα του Ζεν σήμερα το πρωί, είχα μια μεγάλη κουβέντα σχετικά με την εξουσία –πρόκειται για ένα πολύ ενδιαφέρον θέμα. Όπως ίσως έχετε προσέξει, είμαι αρκετά αντί-εξουσιαστής. Τα αυτοκόλλητα που είχαν φτιάξει για την προώθηση του βιβλίου μου, του Hardcore Zen (από τα οποία, παρεμπιπτόντως, ποτέ δεν έλαβα ούτε ένα), έλεγαν «Αμφισβήτησε την Εξουσία, Αμφισβήτησε την Πραγματικότητα». Η αμφισβήτηση της πραγματικότητας είναι ένα μεγάλο κομμάτι της βουδιστικής φιλοσοφίας. Ο ίδιος ο Βούδας, στη διάσημη Καλαμά Σούτρα, λέει στους μαθητές του να αμφισβητήσουν ακόμα και τη δική του εξουσία/αυθεντία. Ο Βουδισμός δε διδάσκει την τυφλή αποδοχή δογμάτων ή παραδόσεων.

Ωστόσο, ο Βουδισμός δε διδάσκει ούτε αυτό που οι περισσότεροι άνθρωποι θεωρούν ως το αντίθετο. Δε διδάσκει το να παίρνεις μια ψιλό-ψόφια στάση του τύπου «γαμώ την εξουσία» απέναντι στα πάντα. Το αστείο με όλους αυτούς τους ψυχάκηδες, αντί-εξουσιαστές, εικονοκλάστες Δασκάλους του Ζεν που κυκλοφορούν, είναι ότι όλοι τους αποδέχονται την παράδοση του Ζεν. Όσο εικονοκλάστες και αν είναι, εξακολουθούν να ξυρίζουν τα κεφάλια τους, να φοράνε τα ράσα τους και να συμμετέχουν στις διάφορες τελετές και τυπικά που συνδέονται με την άσκηση του Ζεν. Πάρτε για παράδειγμα τον Κόντο Σαουάκι, ο οποίος πάντοτε θεωρούταν ο απόλυτος επαναστάτης μοναχός. Αν δείτε τη φωτογραφία του που συνοδεύει το ποστ αυτό, θα δείτε ότι φοράει τα ίδια ράσα και έχει το γνωστό λουκ του σκίνχεντ που έχουν όλοι οι μοναχοί του Ζεν. Γιατί; Αν ήταν τόσο εικονοκλάστης, γιατί δεν είπε «δε γαμιέται», δεν άφησε τα μαλλιά του να μακρύνουν και δε φόραγε καμπάνες;

Το έχω αναρωτηθεί κι εγώ πολλές φορές. Στο Hardcore Zen, έχω γράψει ήδη πόσο απρόθυμα αποδέχτηκα έναν ρόλο θρησκευτικής εξουσίας/αυθεντίας. Τις σιχαίνομαι τις γαμημένες θρησκευτικές αυθεντίες. Επιπλέον, είμαι εντελώς άχρηστος ως τέτοιου είδους φιγούρα –κανείς δε με παίρνει στα σοβαρά. Μια φορά, όταν δούλευα ως αντικαταστάτης δάσκαλος, με είχαν στείλει σε ένα νηπιαγωγείο και τα πιτσιρίκια με καβάλησαν εντελώς! Χρειάστηκε να ζητήσω βοήθεια από το γραφείο γιατί αλλιώς θα με είχαν φάει ζωντανό.

Υπάρχει, ωστόσο, και μια άλλη πλευρά της εξουσίας που είναι σημαντική. Όλες οι φιγούρες εξουσίας, είναι εσύ. Πολύς κόσμος γουστάρει τρελά αυτό το «όλα είναι ένα» του βουδισμού –ακούγεται πολύ αγαπησιάρικο και καλοσυνάτο. Όμως παιδιά, θυμηθείτε ότι το «όλα είναι ένα», σημαίνει ότι εσύ είσαι ο Τζορτζ Γ. Μπους. Δεν υπάρχει καμιά διαφορά μεταξύ σας. Η ισχύς και η εξουσία του Τζορτζ, προέρχονται από εσένα και μόνο από εσένα.

Λέω για τον Τζορτζ επειδή φαίνεται ότι τώρα τελευταία όλοι τον μισούν (προσωπικά δεν τον μισώ –ούτε αυτόν, ούτε τον Ρόνι Ρέιγκαν– όμως αυτή είναι μια άλλη ιστορία). Δεν έχει σημασία με ποιο πρόσωπο εξουσίας τα ‘χεις βάλει –μπορεί να είναι ο μπάτσος που σε σταματάει στον δρόμο επειδή δε γουστάρει τη μούρη σου στη γειτονιά του, μπορεί να είναι το αφεντικό σου με την αναπνοή που βρωμάει ψαρίλα, μπορεί να είναι ένας δάσκαλος, ένας κριτικός, οποιοσδήποτε σε εμποδίζει να κάνεις αυτό που θες. Όλοι αυτοί δεν είναι άλλος από τον εαυτό σου. Δεν πάω να κάνω τον χαριτωμένο, ούτε μιλάω μεταφορικά: είναι όλοι τους εσύ γιατί δεν μπορεί να είναι κανείς άλλος.

Πολύς κόσμος που γουστάρει τη φάση του Ζεν δε θέλει να το πάει ως εκεί που πάει –στους τύπους αυτούς αρέσει η ιδέα του να γίνεσαι ένα με το Σύμπαν, αρκεί από το Σύμπαν να εξαιρούνται οι άνθρωποι και τα πράγματα που δε γουστάρουν. Όμως δεν πάει έτσι –δεν μπορείς να κάνεις εξαιρέσεις, ούτε αντικαταστάσεις. Αν θέλεις να είσαι ένα με τα πάντα, πρέπει να είσαι προετοιμασμένος για το τι σημαίνει αυτό. Και δε νομίζω ότι είναι όλοι.

Όταν βρίσκεσαι αντιμέτωπος με μια δυσάρεστη εξουσία/αυθεντία, πρέπει να την αμφισβητήσεις –αυτό είναι βέβαιο. Πρέπει όμως να την αμφισβητήσεις μέχρι τέλους, πράγμα που σημαίνει ότι πρέπει να αμφισβητήσεις και την αντίδρασή σου στην εξουσία αυτή. Να αμφισβητήσεις γιατί μαίνεσαι εναντίον της –αυτό είναι εξίσου σημαντικό.

Χρειάζεσαι πειθαρχία. Χρειάζεσαι περιορισμούς. Χρειάζεσαι όρια. Το να χτυπιέσαι εναντίον όλων όσων σε δεσμεύουν είναι πολύ πιτσιρικάδικο. Στο τραγούδι Teenage Wind, ο Φρανκ Ζάππα (Frank Zappa) λέει «Ελευθερία είναι όταν δε χρειάζεται να κάνεις τίποτα ή να πληρώσεις για τίποτα –θέλουμε να είμαστε ελεύθεροι!
» (“Freedom is when you don’t have to do nothing or pay for nothing, we want to be free!”) Αυτό το είδος της εφηβικής ελευθερίας είναι που προσπαθούν να φέρουν στο Ζεν πολλοί άνθρωποι, όμως στην προκειμένη περίπτωση δεν παίζει. (Και για να μην προσβληθούν τυχόν πιτσιρικάδες που το διαβάζουν αυτό, το είδος του «εφηβικού» στο οποίο αναφέρομαι, επηρεάζει όλες τις ηλικίες).

Το Ζαζέν είναι η απόλυτη ελευθερία. Όμως, μπορείς να βρεις την απόλυτη ελευθερία μόνο μέσα σε μια άσκηση που είναι ιδιαίτερα περιοριστική. Είναι ειρωνικό, όμως συμβαίνει να είναι αλήθεια. Η πραγματική ελευθερία είναι όταν ανακαλύπτεις ότι το μόνο άτομο το οποίο θα μπορούσε ποτέ να σε δεσμεύσει, είσαι εσύ. Αυτό που εμφανίζεται ως εξωτερικές πηγές εξουσίας, δεν έρχεται απ’ έξω.

Πρόκειται για κάτι που είναι πολύ δύσκολο να το αποδεχτείς. Παρόλο που το ξέρω μέχρι τα νύχια των ποδιών μου, με ζορίζει αφάνταστα και εξακολουθώ να το παλεύω κάθε γαμημένη μέρα.

Τέλος πάντων, τέλος το παραλήρημά μου –ελπίζω να σας άρεσε. Πρέπει να πάω να κάνω κάτι αυτά...

Μπραντ Ουόρνερ – Σάββατο 26 Αυγούστου 2006

Σ.τ.Μ. Η σελίδα του Μπραντ Ουόρνερ με τα βιβλία για τους δεινόσαυρους, βρίσκεται εδώ. H Καλαμά Σούτρα, όπως έχουμε πει και παλιότερα, βρίσκεται εδώ. Και ο Φρανκ Ζάππα, βρίσκεται (δυστυχώς, μόνο) εδώ.