Μου φαίνεται ότι τώρα τελευταία, περνάω πολύ καιρό σε ησυχαστήρια. Τον Μάρτιο ήμουν επικεφαλής ενός ησυχαστηρίου στην Ατλάντα, σήμερα ξεκινάω ένα στη Νότια Καρολάινα, μετά από κάνα-δυο εβδομάδες θα είμαι επικεφαλής σε ένα στο Μιλγουόκι, μετά μάλλον θα έχω ένα στη Νότια Καλιφόρνια (περιμένω ακόμα επιβεβαίωση) και μετά υπάρχει το Great Sky Sesshin τον Αύγουστο και ένα ακόμα σέσιν στην Ιαπωνία τον Σεπτέμβριο (θα σας δώσω τις σχετικές πληροφορίες). Εκτός αυτών, πέρασα δύο εβδομάδες κάνοντας άσκηση και εργασία στο Μοναστήρι της Τασαχάρα στις αρχές του Απριλίου και θα ξαναπάω για άλλες δύο εβδομάδες τον Ιούνιο. Γενικώς, ένα μεγάλο μέρος από το 2008, θα το περάσω σε ησυχαστήρια.
Πριν από μερικά χρόνια είχα γράψει ένα άρθρο για το σάιτ μου που το έλεγα «Ησυχαστήριο! Πα’ να την κάνουμε!». Έψαξα να το βρω αλλά κάπου εξατμίστηκε μέσα στο Ίντερνετ –δεν έχω καταλάβει πού εξαφανίζονται αυτά τα πράγματα. Και δεν το έχω πουθενά αλλού. Όχι ότι έχει και πολλή σημασία βέβαια. Κατά πάσα πιθανότητα θα πρέπει να ήταν μεγάλη μαλακία.
Θυμάμαι, ωστόσο, ότι τη χρονιά που έγραψα το άρθρο αυτό, η φίλη μου η Μίκι δεν μπορούσε να έρθει στο ησυχαστήριο γιατί θα πήγαινε στο ροκ φεστιβάλ Φούτζι (όχι ότι ερχόταν ποτέ στα ησυχαστήρια αλλά εν πάση περιπτώσει). Στο άρθρο λοιπόν, προσπαθούσα να εξηγήσω γιατί ένα ησυχαστήριο Ζεν είναι ίσως (να το πω;) καλύτερο από ένα φεστιβάλ ροκ –τουλάχιστον αν πρόθεσή σου είναι να βρεις έναν τρόπο να απολαμβάνεις περισσότερο τη ζωή σου και να κάνεις τον κόσμο καλύτερο.
Την προηγούμενη εβδομάδα, ανέβασα στα Suicide Girls ένα άρθρο στο οποίο έγραφα ότι τα κέντρα που γίνονται τα ησυχαστήρια είναι καλά μέρη για να μάθεις πώς να μη χαραμίζεις τη ζωή σου. Το άρθρο αντιμετωπίστηκε με τη γνωστή (και πλέον βαρετή) κατακραυγή από διάφορους αναγνώστες που θεωρούσαν ότι είμαι ο πιο εγωιστής μαλάκας του κόσμου επειδή είχα το θράσος να προτείνω ότι το να περάσεις λίγο ήσυχα μακριά από την κοινωνία μπορεί να είναι καλύτερο από το να περνάς τις μέρες σου βλέποντας βυζιά στο Ίντερνετ. Βεβαίως, τα βυζιά στο Ίντερνετ συνεισφέρουν στο να πληρώνω τους λογαριασμούς μου, οπότε δεν πρέπει να παραπονιέμαι και πάρα πολύ. Τέλος πάντων.
Από την άλλη, έχω δει μια διαφορετική αντιμετώπιση προς τα ησυχαστήρια από τους τα μέλη της βουδιστικής κοινότητας που έρχονται σ’ αυτά. Προσωπικά, νομίζω ότι τα ησυχαστήρια είναι κάτι παραπάνω από πολύ ωραία φάση –νομίζω ότι είναι κάτι το καταπληκτικό και γι αυτό πάω σε όσα περισσότερα γίνεται. Ταυτόχρονα, η πραγματική άσκηση στο Ζαζέν δε γίνεται στα ησυχαστήρια. Το πιο σημαντικό Ζαζέν, είναι το Ζαζέν που κάνεις κάθε μέρα στο σπίτι σου, στο πλαίσιο της πραγματικής ζωής που ζεις μέσα στον πραγματικό κόσμο.
Αυτό που με απογοητεύει, είναι ότι την αντίληψη αυτή δεν τη συμμερίζονται όλοι όσοι έρχονται στα ησυχαστήρια Ζεν. Οι περισσότεροι, αντίθετα, έχουν την πεποίθηση ότι μπορείς να ξεμπερδέψεις με όλο το Ζαζέν που χρειάζεσαι μέσα σε μερικές μέρες (ή εβδομάδες ή μήνες) εντατικής άσκησης σε ένα ησυχαστήριο και μετά μπορείς να αράξεις. Πραγματικά σοκάρομαι όταν συνειδητοποιώ ότι πολλοί άνθρωποι από αυτούς που βλέπεις σε ένα ησυχαστήριο Ζεν, δεν ασκούνται σχεδόν καθόλου καθημερινά. Δεν το καταλαβαίνω αυτό –προσωπικά, έκανα καθημερινή άσκηση επί καμιά δεκαετία πριν πάω στο πρώτο μου ησυχαστήριο και αυτό δεν το λέω για να πουλήσω μούρη πόσο καταπληκτικός είμαι, αλλά για να πω ότι δε μου πέρασε ποτέ από το μυαλό να πάω σε ένα ησυχαστήριο παρά μόνο σαν προέκταση της άσκησης που ούτως ή άλλως έκανα.
Ένα άλλο πράγμα που έχω ανακαλύψει, είναι ότι τα περισσότερα ησυχαστήρια, παραείναι έντονα. Εξακολουθώ να τα κάνω και δεν πιστεύω ότι είναι απολύτως κακά, όμως νομίζω ότι μερικές φορές το παρακάνουν με την άσκηση. Βλέπετε, αυτό που συμβαίνει όταν συγκεντρώσεις πολύ Ζαζέν μέσα σε μερικές μέρες (ή εβδομάδες ή μήνες) είναι ότι καταλήγεις να την ακούς κάπως. Σου έρχονται κάτι πράγματα που νομίζεις ότι είναι πολύ βαθιές ενοράσεις σχετικά με τη ζωή, το σύμπαν και τα πάντα και φεύγεις από το ησυχαστήριο νομίζοντας ότι έχεις γίνει κάτι σαν πνευματικός υπέρ-ήρωας.
Το πρόβλημα με αυτού του τύπου τις ενοράσεις είναι ότι ξεθωριάζουν πολύ γρήγορα με το φως της ημέρας, σαν ένα όμορφο όνειρο που δεν μπορείς ακριβώς να θυμηθείς –όσο πιο πολύ Ζαζέν προσπαθήσεις να στριμώξεις σε όσο το δυνατόν μικρότερο αριθμό ημερών, τόσο πιο πιθανό είναι να συμβεί αυτό. Ακόμα χειρότερο, είναι όταν το εγώ σου αρπάζεται από την αίσθηση του «πνευματικού υπέρ-ήρωα» και είσαι βέβαιος ότι είσαι το δώρο του Θεού προς τον διαλογισμό ακόμα και αφότου οι περιβόητες ενοράσεις που είχες κατά την έντονη άσκησή σου έχουν καταρρεύσει ή έχουν μετατραπεί σε αναμνήσεις στις οποίες επιστρέφεις ξανά και ξανά. Ορισμένοι τύποι που το παθαίνουν αυτό συχνά και μπορούν να το χειριστούν, καταφέρνουν να βγάλουν ένα κάρο λεφτά ως πνευματικοί δάσκαλοι, όμως αυτά που κάνουν και λένε είναι απλώς χάσιμο χρόνου.
Αυτός είναι ο λόγος που τα ησυχαστήρια στα οποία είμαι επικεφαλής (ή τουλάχιστον αυτά στα οποία μπορώ να ρυθμίσω εγώ το πρόγραμμα) ακολουθούν τη μέθοδο του Γκούντο Νισιτζίμα: είναι ηθελημένα κάπως λιγότερο έντονα από ό,τι συνηθίζεται στα ησυχαστήρια Ζεν. Οι ενοράσεις που προέρχονται από μια τέτοιου είδους άσκηση συχνά δεν είναι τόσο βαθιές όσο αυτές που προέρχονται από ένα πολύ έντονο πρόγραμμα, όμως κρατάνε πολύ περισσότερο και έχουν πολύ περισσότερη σημασία όταν ξαναμπαίνεις στον «φυσιολογικό» κόσμο. Και αυτό, νομίζω, είναι πολύ πιο σημαντικό. Χώρια που τελικά, αυτά τα λιγότερο έντονα ησυχαστήρια σου επιτρέπουν με τον καιρό να πας πιο βαθιά στην άσκησή σου και να μείνεις εκεί.
Τέλος πάντων, όλες αυτές είναι κάποιες τυχαίες σκέψεις που μου ήρθαν καθώς ετοιμάζομαι για ένα ακόμα ησυχαστήριο. Τα λέμε όταν επιστρέψω!
[...]
Μπραντ Ουόρνερ – Παρασκευή 25 Απριλίου 2008
ΥΓ
Θυμίζω ότι με τη λέξη «ησυχαστήριο», αποδίδω το αγγλικό «retreat» το οποίο με τη σειρά του είναι απόδοση του ιαπωνικού «σέσιν» (sesshin/接心). Όπως προκύπτει και από το κείμενο, πρόκειται για περιόδους (συνήθως έντονης) άσκησης στο Ζαζέν και συνήθως γίνεται σε ναούς, συχνά έξω από τις πόλεις. Πέρα από το ίδιο το Ζαζέν, γίνονται και κάποιες διαλέξεις/συζητήσεις, ενώ είναι μια ευκαιρία για τους συμμετέχοντες να μιλήσουν και προσωπικά με τον δάσκαλο που «ηγείται» του σέσιν.
Πριν από μερικά χρόνια είχα γράψει ένα άρθρο για το σάιτ μου που το έλεγα «Ησυχαστήριο! Πα’ να την κάνουμε!». Έψαξα να το βρω αλλά κάπου εξατμίστηκε μέσα στο Ίντερνετ –δεν έχω καταλάβει πού εξαφανίζονται αυτά τα πράγματα. Και δεν το έχω πουθενά αλλού. Όχι ότι έχει και πολλή σημασία βέβαια. Κατά πάσα πιθανότητα θα πρέπει να ήταν μεγάλη μαλακία.
Θυμάμαι, ωστόσο, ότι τη χρονιά που έγραψα το άρθρο αυτό, η φίλη μου η Μίκι δεν μπορούσε να έρθει στο ησυχαστήριο γιατί θα πήγαινε στο ροκ φεστιβάλ Φούτζι (όχι ότι ερχόταν ποτέ στα ησυχαστήρια αλλά εν πάση περιπτώσει). Στο άρθρο λοιπόν, προσπαθούσα να εξηγήσω γιατί ένα ησυχαστήριο Ζεν είναι ίσως (να το πω;) καλύτερο από ένα φεστιβάλ ροκ –τουλάχιστον αν πρόθεσή σου είναι να βρεις έναν τρόπο να απολαμβάνεις περισσότερο τη ζωή σου και να κάνεις τον κόσμο καλύτερο.
Την προηγούμενη εβδομάδα, ανέβασα στα Suicide Girls ένα άρθρο στο οποίο έγραφα ότι τα κέντρα που γίνονται τα ησυχαστήρια είναι καλά μέρη για να μάθεις πώς να μη χαραμίζεις τη ζωή σου. Το άρθρο αντιμετωπίστηκε με τη γνωστή (και πλέον βαρετή) κατακραυγή από διάφορους αναγνώστες που θεωρούσαν ότι είμαι ο πιο εγωιστής μαλάκας του κόσμου επειδή είχα το θράσος να προτείνω ότι το να περάσεις λίγο ήσυχα μακριά από την κοινωνία μπορεί να είναι καλύτερο από το να περνάς τις μέρες σου βλέποντας βυζιά στο Ίντερνετ. Βεβαίως, τα βυζιά στο Ίντερνετ συνεισφέρουν στο να πληρώνω τους λογαριασμούς μου, οπότε δεν πρέπει να παραπονιέμαι και πάρα πολύ. Τέλος πάντων.
Από την άλλη, έχω δει μια διαφορετική αντιμετώπιση προς τα ησυχαστήρια από τους τα μέλη της βουδιστικής κοινότητας που έρχονται σ’ αυτά. Προσωπικά, νομίζω ότι τα ησυχαστήρια είναι κάτι παραπάνω από πολύ ωραία φάση –νομίζω ότι είναι κάτι το καταπληκτικό και γι αυτό πάω σε όσα περισσότερα γίνεται. Ταυτόχρονα, η πραγματική άσκηση στο Ζαζέν δε γίνεται στα ησυχαστήρια. Το πιο σημαντικό Ζαζέν, είναι το Ζαζέν που κάνεις κάθε μέρα στο σπίτι σου, στο πλαίσιο της πραγματικής ζωής που ζεις μέσα στον πραγματικό κόσμο.
Αυτό που με απογοητεύει, είναι ότι την αντίληψη αυτή δεν τη συμμερίζονται όλοι όσοι έρχονται στα ησυχαστήρια Ζεν. Οι περισσότεροι, αντίθετα, έχουν την πεποίθηση ότι μπορείς να ξεμπερδέψεις με όλο το Ζαζέν που χρειάζεσαι μέσα σε μερικές μέρες (ή εβδομάδες ή μήνες) εντατικής άσκησης σε ένα ησυχαστήριο και μετά μπορείς να αράξεις. Πραγματικά σοκάρομαι όταν συνειδητοποιώ ότι πολλοί άνθρωποι από αυτούς που βλέπεις σε ένα ησυχαστήριο Ζεν, δεν ασκούνται σχεδόν καθόλου καθημερινά. Δεν το καταλαβαίνω αυτό –προσωπικά, έκανα καθημερινή άσκηση επί καμιά δεκαετία πριν πάω στο πρώτο μου ησυχαστήριο και αυτό δεν το λέω για να πουλήσω μούρη πόσο καταπληκτικός είμαι, αλλά για να πω ότι δε μου πέρασε ποτέ από το μυαλό να πάω σε ένα ησυχαστήριο παρά μόνο σαν προέκταση της άσκησης που ούτως ή άλλως έκανα.
Ένα άλλο πράγμα που έχω ανακαλύψει, είναι ότι τα περισσότερα ησυχαστήρια, παραείναι έντονα. Εξακολουθώ να τα κάνω και δεν πιστεύω ότι είναι απολύτως κακά, όμως νομίζω ότι μερικές φορές το παρακάνουν με την άσκηση. Βλέπετε, αυτό που συμβαίνει όταν συγκεντρώσεις πολύ Ζαζέν μέσα σε μερικές μέρες (ή εβδομάδες ή μήνες) είναι ότι καταλήγεις να την ακούς κάπως. Σου έρχονται κάτι πράγματα που νομίζεις ότι είναι πολύ βαθιές ενοράσεις σχετικά με τη ζωή, το σύμπαν και τα πάντα και φεύγεις από το ησυχαστήριο νομίζοντας ότι έχεις γίνει κάτι σαν πνευματικός υπέρ-ήρωας.
Το πρόβλημα με αυτού του τύπου τις ενοράσεις είναι ότι ξεθωριάζουν πολύ γρήγορα με το φως της ημέρας, σαν ένα όμορφο όνειρο που δεν μπορείς ακριβώς να θυμηθείς –όσο πιο πολύ Ζαζέν προσπαθήσεις να στριμώξεις σε όσο το δυνατόν μικρότερο αριθμό ημερών, τόσο πιο πιθανό είναι να συμβεί αυτό. Ακόμα χειρότερο, είναι όταν το εγώ σου αρπάζεται από την αίσθηση του «πνευματικού υπέρ-ήρωα» και είσαι βέβαιος ότι είσαι το δώρο του Θεού προς τον διαλογισμό ακόμα και αφότου οι περιβόητες ενοράσεις που είχες κατά την έντονη άσκησή σου έχουν καταρρεύσει ή έχουν μετατραπεί σε αναμνήσεις στις οποίες επιστρέφεις ξανά και ξανά. Ορισμένοι τύποι που το παθαίνουν αυτό συχνά και μπορούν να το χειριστούν, καταφέρνουν να βγάλουν ένα κάρο λεφτά ως πνευματικοί δάσκαλοι, όμως αυτά που κάνουν και λένε είναι απλώς χάσιμο χρόνου.
Αυτός είναι ο λόγος που τα ησυχαστήρια στα οποία είμαι επικεφαλής (ή τουλάχιστον αυτά στα οποία μπορώ να ρυθμίσω εγώ το πρόγραμμα) ακολουθούν τη μέθοδο του Γκούντο Νισιτζίμα: είναι ηθελημένα κάπως λιγότερο έντονα από ό,τι συνηθίζεται στα ησυχαστήρια Ζεν. Οι ενοράσεις που προέρχονται από μια τέτοιου είδους άσκηση συχνά δεν είναι τόσο βαθιές όσο αυτές που προέρχονται από ένα πολύ έντονο πρόγραμμα, όμως κρατάνε πολύ περισσότερο και έχουν πολύ περισσότερη σημασία όταν ξαναμπαίνεις στον «φυσιολογικό» κόσμο. Και αυτό, νομίζω, είναι πολύ πιο σημαντικό. Χώρια που τελικά, αυτά τα λιγότερο έντονα ησυχαστήρια σου επιτρέπουν με τον καιρό να πας πιο βαθιά στην άσκησή σου και να μείνεις εκεί.
Τέλος πάντων, όλες αυτές είναι κάποιες τυχαίες σκέψεις που μου ήρθαν καθώς ετοιμάζομαι για ένα ακόμα ησυχαστήριο. Τα λέμε όταν επιστρέψω!
[...]
Μπραντ Ουόρνερ – Παρασκευή 25 Απριλίου 2008
ΥΓ
Θυμίζω ότι με τη λέξη «ησυχαστήριο», αποδίδω το αγγλικό «retreat» το οποίο με τη σειρά του είναι απόδοση του ιαπωνικού «σέσιν» (sesshin/接心). Όπως προκύπτει και από το κείμενο, πρόκειται για περιόδους (συνήθως έντονης) άσκησης στο Ζαζέν και συνήθως γίνεται σε ναούς, συχνά έξω από τις πόλεις. Πέρα από το ίδιο το Ζαζέν, γίνονται και κάποιες διαλέξεις/συζητήσεις, ενώ είναι μια ευκαιρία για τους συμμετέχοντες να μιλήσουν και προσωπικά με τον δάσκαλο που «ηγείται» του σέσιν.
