Monday, March 5, 2012

Ζαζέν στη Σάντα Μόνικα, αιρέσεις κ.λπ.


Έχω κάνει κάτι αλλαγές στη σελίδα σχετικά το Ζαζέν που κάνουμε στη Σάντα Μόνικα· έχω αλλάξει την ώρα έναρξης σε 9: 45 για όσους θέλουν ν’ ακούσουν τις οδηγίες και σε 10 για όσους θέλουν να αρχίσουν κατευθείαν το Ζαζέν. Το πρόγραμμα αυτό το έχουμε έτσι εδώ και κάνα χρόνο, ίσως και παραπάνω όμως ως τώρα δεν είχα αλλάξει τη σχετική σελίδα. Πέρα από τις αλλαγές αυτές, πρόσθεσα κι αυτό το κείμενο:

Τα Σάββατα, κάνω το καθημερινό μου Ζαζέν στο Κέντρο της Χιλ Στριτ, και αφήνω ανοιχτές τις πόρτες οπότε αν κάποιος θέλει, μπορεί να έρθει να κάτσει μαζί μου. Δεν προσπαθώ να στρατολογήσω ακολούθους ή να χτίσω μια μεγάλη οργάνωση και δεν πρόκειται για εκκλησία ή για τυπικό κέντρο Ζεν. Αν έρθετε, μου κάνετε παρέα στην προσωπική μου εξάσκηση, συνεπώς φροντίστε να δείξετε σεβασμό και μην περιμένετε ότι κάποιος θα σας νταντέψει. Τις ημέρες που δεν μπορώ να είμαι στο Κέντρο της Χιλ Στριτ, συνήθως λέω σε κάποιον να ανοίξει τις πόρτες και να κάνει την άσκηση όπως την κάνω εγώ.

Θεώρησα ότι ήταν αναγκαίο να βάλω τις παραπάνω διευκρινίσεις. Ναι, το ξέρω ότι δεν ακούγονται ιδιαίτερα φιλόξενες, όμως πραγματικά δε με νοιάζει. Είμαι πραγματικά πολύ ευγενικός προς τους ανθρώπους που έρχονται σ’ αυτά τα σαββατιάτικα κόλπα, όμως από τη φύση μου δεν είμαι ιδιαίτερα κοινωνικός και εξωστρεφής. Δε θα σας φερθώ άσχημα αλλά μην περιμένετε και όλο αγκαλίτσες και γλύκες γιατί δεν είμαι έτσι. 

Δε θα είμαι στο κέντρο στις 9 και στις 16 Αυγούστου επειδή θα είμαι στο σέσιν στο Γκρέιτ Σκάι. Επίσης δε θα είμαι στο κέντρο στις 30 Αυγούστου επειδή θα είμαι στο αντίστοιχο σέσιν για Nέους Bουδιστές του Ινστιτούτου Μαεζούμι (θα είμαι όμως στο Χιλ Στριτ στις 23). Παρόλα αυτά, τις ημέρες εκείνες κάποιος θα είναι στο Χιλ Στριτ για να ανοίξει τις πόρτες και να δείξει σε όσους δεν ξέρουν τι πρέπει να κάνουν, συνεπώς αν είστε στη Νότια Καλιφόρνια και θέλετε να κάνετε Ζαζέν με μια ομάδα, να έρθετε ανεξάρτητα από το αν είμαι εγώ εκεί ή όχι. Εγώ δε μετράω –είμαι απλώς ένας μαλάκας που γράφει βιβλία και που λέει βαρετά πράγματα στο τέλος της άσκησης. Το Ζαζέν είναι δικό σας και σ’ αυτό εγώ δεν μπορώ να σας βοηθήσω καθόλου.

Επειδή την προηγούμενη εβδομάδα πήγα στους Χάρε Κρίσνα, σκεφτόμουν διάφορα σχετικά με τη συγκεκριμένη οργάνωση. Ο Κρις Τσαπλ, μου δάνεισε ένα βιβλίο που λέγεται «Hare Krishna Transformed» και που αναφέρεται σε μερικά από τα σκάνδαλα που έχουν ταλαιπωρήσει το κίνημα από το θάνατο του ιδρυτή του, το 1977. Βρήκα επίσης στο YouTube ένα ντοκιμαντέρ που σχετίζεται με το θέμα· είναι πολύ μεγάλο και είναι εμφανές ότι ο σκηνοθέτης του έχει συγκεκριμένη άποψη που θέλει να υποστηρίξει, όμως είναι ιδιαίτερα λεπτομερές και περιέχει κάτι καταπληκτικές σκηνές για μερικά από τα πράγματα στα οποία αναφέρεται ο αφηγητής. [Σ.τ.Μ. το βίντεο έχει τίτλο «Criminal History of Swami Bhaktipada and New Vrindavan», όμως δεν υπάρχει πλέον στο YouTube]

Το θέμα των αιρέσεων [Σ.τ.Μ. στο πρωτότυπο, «cults»] με απασχολούσε πάντοτε· υπάρχει ένα συγκεκριμένο μοντέλο βάσει του οποίου αναπτύσσονται τα θρησκευτικά κινήματα.

ΒΗΜΑ 1: Ένας χαρισματικός ηγέτης, συνήθως από μια ξένη χώρα, ξεκινάει την ομάδα.

ΒΗΜΑ 2: Ο ηγέτης (ή η ηγέτης, αλλά θα κρατήσω το «ο») χρίζει το διάδοχό του.

ΒΗΜΑ 3: Ο ηγέτης πεθαίνει.

ΒΗΜΑ 4: Ο διάδοχος κατηγορείται ότι κάνει διάφορα άσχημα πράγματα.

ΒΗΜΑ 5: Ο διάδοχος διώχνεται από την ομάδα.

ΒΗΜΑ 6: Δημιουργείται μια ομάδα που συνεχίζει τις «αληθινές διδασκαλίες».

ΒΗΜΑ 7: Τα πάντα γίνονται εταιρικά, τελματωμένα και, γενικά, άχρη
στα.

Στην περίπτωση των Κρίσνα, είναι σχετικά σαφές ότι ο Κιθ «Κιρτανανάντα Σουάμι» Χαμ έκανε όντως μερικά ιδιαιτέρως ειδεχθή πράγματα. Όμως η ζήλια και η απληστία για εξουσία μεταξύ αυτών που αισθάνονται ότι θα έπρεπε να είναι οι νόμιμοι διάδοχοι είναι τόσο έντονες που φτάνω σε σημείο να αναρωτηθώ αν όντως χρειάζεται να κάνει κανείς άσχημα πράγματα στο βήμα 4.

Όπως και να ‘χει, αν είσαι τυχερός μπορεί να βρεθείς μπροστά σε κάτι που έχει πραγματικά διατηρηθεί και μεταφερθεί από το παρελθόν, όμως αν έχει όντως γίνει κάτι τέτοιο δεν πιστεύω ότι οφείλεται στην οργάνωση· το μόνο πράγμα στο οποίο μπορεί να ωφελήσει η οργάνωση είναι στη διατήρηση των αρχείων του τι πραγματικά έγινε. Κάτι τέτοιο συμβαίνει και με το Σότο-σου που συντηρεί τα αρχεία του Ντόγκεν, παρόλο που για τα πρώτα 600 χρόνια της ύπαρξής του, ούτε που τους έριξε μια ματιά.

Νομίζω ότι το ξαναγράψιμο και η επιμέλεια που έγινε στο «Hardcore Zen» έχει δημιουργήσει σε κάποιους την εσφαλμένη εντύπωση ότι θέλω να αρχίσω κάποιου είδους κίνημα. Όχι, δε θέλω. Δε με ενδιαφέρει καθόλου να προβάλλω τον εαυτό μου ως δάσκαλο του Ζεν ή να μεγαλώσω την ομάδα μου. Δε θέλω να έχω ακολούθους. Ούτε έναν. 

Από την άλλη μεριά, δε με πειράζει να προωθώ τον εαυτό μου ως συγγραφέα –και γράφω κυρίως για το Ζεν. Καταλαβαίνω ότι αυτό μπορεί να οδηγήσει σε κάποια σύγχυση, όμως προσπαθώ, για μια ακόμα φορά, να ξεκαθαρίσω την κατάσταση. Νομίζω ότι αυτή την προσπάθεια θα τη συνεχίσω μέχρι να πεθάνω, όμως δεν έχω πρόβλημα μ’ αυτό.

Τέλος πάντων, τα σκέφτομαι όλα αυτά πολύ και ειδικά σε σχέση με το πώς εφαρμόζονται στο νεφελώδες πράγμα που μπορεί να υπάρχει ή να μην υπάρχει και που έχει την προσωρινή ονομασία «Ντόγκεν Σάνγκα». Μπορεί ωστόσο τα πράγματα να μην είναι τόσο δύσκολα, τελικά. Γιατί σύμφωνα με μια πολύ πραγματική αίσθηση υπάρχει ένα άλλο νεφελώδες πράγμα που μπορεί να υπάρχει ή να μην υπάρχει και που έχει την προσωρινή ονομασία «Μπραντ Ουόρνερ» και μ’ αυτό ασχολούμαι όλη την ώρα.

Αν καταφέρω να βγάλω κάποιο συμπέρασμα, θα σας πω.

Μπραντ Ουόρνερ – Παρασκευή 8 Αυγούστου  2008

Εκ της Διευθύνσεως (ΧΧΙΙΙ): Χειμώνας –και πάλι άνοιξη


Προφανώς είναι συμπτωματικό ως προς την εποχή, όμως τις τελευταίες δέκα μέρες, δηλαδή στο τέλος του πραγματικού χειμώνα, έπεσαν στην προσοχή μου τέσσερις ειδήσεις από την Ελλάδα που, στο μέτρο που δεν πρόκειται για μεμονωμένα περιστατικά αλλά αντικατοπτρίζουν μια ευρύτερη κατάσταση, με έκαναν να αισθανθώ αφενός δικαιωμένος (για πράγματα που έχω υποστηρίξει στο παρελθόν –και από τις σελίδες αυτού του μπλογκ) και αφετέρου εξαιρετικά αισιόδοξος για το ότι αρχίζει αχνά-αχνά να εμφανίζεται μια άνοιξη στην Ελλάδα. Και επειδή, όπως έχω πει και άλλες φορές, θεωρώ ότι ο χειμώνας τον οποίο διασχίζει η Ελλάδα δεν είναι οικονομικός αλλά πολιτισμικός/συνειδησιακός, αυτό που με ενδιαφέρει στις παραπάνω ειδήσεις είναι ότι δεν πρόκειται για σημάδια οικονομικής ανάκαμψης (αν και η μια μπορεί να οδηγήσει και σε κάτι τέτοιο), όσο για σημάδια ουσιαστικής ανάκαμψης –στη συνείδηση των ανθρώπων. Αυτός είναι άλλωστε και ο λόγος που θεωρώ ότι μια αναφορά στις ειδήσεις αυτές έχει θέση σε ένα μπλογκ που σχετίζεται με το βουδισμό Ζεν και αποφάσισα να την κάνω.

Επί τροχάδην, καθώς είμαι βέβαιος ότι όσοι ζουν στην Ελλάδα θα ξέρουν ήδη για τι πράγμα μιλάω (όντας στο εξωτερικό, ορισμένα πράγματα φτάνουν στα αυτιά μου με καθυστέρηση), οι τέσσερις ειδήσεις ήταν η υπόθεση με τις πατάτες στην Κατερίνη, η αποκάλυψη ότι ο πρωθυπουργός κ. Λουκάς Παπαδήμος δεν παίρνει την πρωθυπουργική χορηγία που συνοδεύει τη θέση του, η πρωτοβουλία «Greece Is Changing» και το κλείσιμο της εκδοτικής εταιρείας ΙΜΑΚΟ. Αν και καθένα από τα παραπάνω συνδυάζεται με μια διαφορετική διάσταση της κατάστασης στην Ελλάδα (και με μια διαφορετική διάσταση του Ζεν), όλα μαζί δίνουν μια εικόνα (ή τουλάχιστον, έτσι το βλέπω εγώ) ότι δρομολογούνται κάποιες αλλαγές στην ελληνική πραγματικότητα· αν και κατά πόσον οι αλλαγές αυτές θα αποτελέσουν τη βάση για μια καλύτερη μελλοντική κατάσταση, μένει να φανεί.

Η πρωτοβουλία με τις πατάτες είναι, κατά τη γνώμη μου, η πιο ενδιαφέρουσα: από τη μια δείχνει ότι κάποιοι άνθρωποι αποφάσισαν να δράσουν αναλόγως με τις ανάγκες της τρέχουσας στιγμής –και αν αυτό δεν είναι βουδισμός, τότε δεν έχω καταλάβει τίποτα από τις διδασκαλίες του Βούδα!- και μάλιστα με τον πιο ευφυή και αποτελεσματικό τρόπο· ένα επιπλέον ενδιαφέρον χαρακτηριστικό αυτής της δράσης είναι ότι μπορεί να αποτελέσει την αρχή για την ανάπτυξη ενός ευρύτερου μοντέλου λειτουργίας της αγοράς που δεν υπάρχει λόγος να περιοριστεί εντός των ελληνικών συνόρων. Σε μια περίοδο που τα μάτια της διεθνούς κοινότητας είναι στραμμένα στην Ελλάδα, μια κίνηση που βγάζει νόημα είναι πολύ πιθανό να βρει μιμητές και στο εξωτερικό και να γίνει η αρχή για μια καινούρια οργάνωση, τουλάχιστον ορισμένων, συναλλαγών. Και παρεμπιπτόντως δε με απασχολεί καθόλου αν οι μεν του γνωστού διπόλου θεωρήσουν ότι πρόκειται για θρίαμβο της ελεύθερης αγοράς και οι δε για θρίαμβο του σοσιαλισμού.

Η πρωτοβουλία «Greece Is Changing» είναι λιγότερο ενδιαφέρουσα από πλευράς πρωτοτυπίας, όμως είναι επίσης μια ένδειξη ότι κάποιοι που έχουν τα μέσα και τις δυνατότητες, αποφάσισαν να κάνουν κάτι παρακάμπτοντας τους «επίσημους φορείς» και τους «καθ’ ύλην αρμόδιους»· ενδεχομένως επειδή κατάλαβαν ότι δεν υπάρχουν «καθ’ ύλην αρμόδιοι» και ότι για τα πάντα, καθ’ ύλην αρμόδιοι είμαστε εμείς οι ίδιοι. Αν το σπίτι σου πάρει φωτιά, προφανώς θα στραφείς στην πυροσβεστική όμως μέχρι να έρθουν οι αντλίες, το πιο λογικό πράγμα που έχεις να κάνεις, είναι να πιάσεις τον πρώτο κουβά που θα βρεις μπροστά σου και να ρίξεις νερό σε ό,τι μπορείς. Κανείς δεν αρνείται την ανάγκη της ύπαρξης της πυροσβεστικής υπηρεσίας, όμως η πλήρης παραίτηση στα χέρια κάποιων τρίτων είναι παράλογη –και όχι μόνο από βουδιστικής άποψης.

Το ότι ο κ. Παπαδήμος δεν παίρνει χρήματα για τη δουλειά που του ανατέθηκε είναι καλό πρωτίστως για τον ίδιο και τη συνείδησή του· και σ’ αυτό το επίπεδο, αν υπάρχει μια βουδιστική... υπεραξία, πιστώνεται σ’ αυτόν και μόνο. Ωστόσο, είναι σημαντικό για μια χώρα που έχει απαξιώσει τους πολιτικούς (και από μια πλευρά δικαίως –λέω «από μια πλευρά» επειδή η άλλη πλευρά είναι ότι οι εν λόγω πολιτικοί δεν ανέλαβαν την εξουσία πραξικοπηματικά) να δει ότι υπάρχουν και άνθρωποι που μπορεί να αναλάβουν μια θέση υποκινούμενοι και από άλλα κίνητρα. Φυσικά το ερώτημα αν υπάρχει οπουδήποτε στο μέλλον η πιθανότητα ενός ολόκληρου κυβερνητικού σχήματος που θα λειτουργεί αμισθί στο διηνεκές, μάλλον απαντιέται με ένα βέβαιο «όχι», όμως παρόλα αυτά, στη συγκεκριμένη στιγμή, η συγκεκριμένη πράξη του συγκεκριμένου ανθρώπου αποτελεί ένα καλό σημάδι.

Τέλος η περίπτωση της ΙΜΑΚΟ: από βουδιστικής πλευράς, το δίδαγμα συνοψίζεται στη φράση «karma is a bitch» –ο δημιουργός της εταιρείας και οι άνθρωποι που εργάζονταν σ’ αυτή συνέβαλλαν στη δημιουργία μιας κατάστασης χωρίς (κρίνοντας από τις δηλώσεις τους) να συνειδητοποιούν αυτή τους τη συμβολή και σήμερα που η κατάσταση έφτασε στα όριά της, βρίσκονται και αυτοί να εισπράττουν τις συνέπειες. Μου φαίνεται εξαιρετικά ανόητο ότι αποδίδουν τα προβλήματα της εταιρείας στα «προβλήματα της αγοράς» και ότι δεν μπορούν να δουν (αν όντως δεν μπορούν) το ότι η «αγορά» αλλά και η κοινωνία που την περιέχει, διαμορφώθηκαν κατά πολύ από τους ίδιους, όμως τελικά καθένας καταλαβαίνει όποτε καταλαβαίνει και ό,τι καταλαβαίνει. Σε ό,τι αφορά δε την κατάσταση της Ελλάδας, δεν μπορώ παρά να θεωρήσω ωφέλιμο το ότι ο φορέας μιας συγκεκριμένης επιζήμιας νοοτροπίας παύει να εκπέμπει τα μηνύματά του. 

Προφανώς για όλα τα παραπάνω υπάρχουν αντίλογοι, έτσι; Το «κίνημα της πατάτας» μπορεί να αποδειχθεί ένα πυροτέχνημα (ή, ακόμα χειρότερα, να καπελωθεί από τους γνωστούς παράγοντες που καπελώνουν τέτοια πράγματα), οι εταιρείες που στηρίζουν το «Greece Is Changing» προφανώς κινούνται με στόχο και το οικονομικό τους όφελος, ο κ. Παπαδήμος πιθανότατα θα έχει αντισταθμιστικά οφέλη πολλαπλάσια της πρωθυπουργικής χορηγίας από την ανάληψη της συγκεκριμένης θέσης και όσο για την ΙΜΑΚΟ, στο μέτρο που υποστηρίχθηκε επί μια 25ετία από ένα μεγάλο μέρος του ελληνικού πληθυσμού, το κλείσιμό της μπορεί να μη σημαίνει και τίποτα και μπορεί σε ένα μήνα να έχει δημιουργηθεί μια άλλη εταιρεία η οποία να προβάλλει ακριβώς την ίδια νοοτροπία. Σαφώς ισχύουν όλα αυτά –και πολύ περισσότερα. Όμως το τι μπορεί να γίνει δεν επηρεάζει αυτό που γίνεται· συγκεκριμένα, βάσει της αρχής του κάρμα ισχύει το ακριβώς αντίθετο!

Και δεν είναι μόνο αυτά: ξέρω από σίγουρη πηγή ότι εντός των προσεχών μηνών πρόκειται να βγει στον αέρα μια κίνηση που αποπειράται να βοηθήσει εκατοντάδες παραγωγούς από όλη την Ελλάδα να προωθήσουν και να πουλήσουν τα προϊόντα τους (τρόφιμα και όχι μόνο) εντός και εκτός Ελλάδας (η κίνηση αυτή χτίζεται επί τουλάχιστον μια διετία και αυτό δίνει ένα μέτρο τόσο για το μέγεθος όσο και για τη σοβαρότητά της), ενώ εχθές στη σχολή αϊκίντο δύο φίλων από τα παλιά, συγκεντρώθηκαν δεκατρείς ασκούμενοι-δάσκαλοι αϊκίντο, όλοι παλιοί γνώριμοι και έκαναν το μάθημα από κοινού –για τους μη γνωρίζοντες, αυτή την περίοδο ο κόσμος του αϊκίντο περνάει μια τρικυμιώδη φάση που μόνο περιστασιακά σχετίζεται με την οικονομική κρίση. Και τα δύο παραπάνω γεγονότα, μπαίνουν κατά την άποψή μου στην ίδια κατηγορία με το «κίνημα της πατάτας» ή με το «Greece Is Changing»: κάποιοι άνθρωποι αποφάσισαν να σκεφτούν διαφορετικά (και δη, συλλογικά) και να δράσουν.

Δεν ξέρω αν όντας εκτός Ελλάδας βλέπω τα πράγματα πιο απλοϊκά· υπάρχουν στιγμές που σκέφτομαι ότι μπορεί όντως να έχω πέσει στην παγίδα αυτή και ότι δίνω σε ορισμένα γεγονότα αξία μεγαλύτερη από αυτή που πραγματικά έχουν. Όμως από την άλλη, η αξία ενός πράγματος ούτως ή άλλως προσδιορίζεται από τη συγκεκριμένη χώρο-χρονική συγκυρία –μ’ άλλα λόγια, κάτι μπορεί να έχει τεράστια αξία εδώ και τώρα και καμία εκεί και τότε. Προς το παρόν δεν έχω πειστεί ότι όλα τα παραπάνω έχουν κάποια κατάφωρη αρνητική διάσταση, οπότε θα συνεχίσω να τα εκλαμβάνω ως σημάδια μιας άνοιξης που, νομοτελειακά θα έρθει· αργά ή γρήγορα, εξαρτάται (όπως πάντα, και όπως τα πάντα) από εμάς.

ΥΓ
Δεν πιστεύω ότι είναι πολλοί αυτοί που δεν ξέρουν ήδη περισσότερα από μένα για τα παραπάνω θέματα, όμως αν υπάρχουν κάποιοι μπορούν να βρουν πληροφορίες για το «κίνημα της πατάτας» εδώ, για τον κ. Παπαδήμο εδώ, για το «Greece Is Changing» εδώ και για την ΙΜΑΚΟ εδώ.