Εκ της Διευθύνσεως (XIV): Δυσάρεστη ανακοίνωση

Αντιγράφω από την πρώτη σελίδα του μπλογκ του Γκούντο Νισιτζίμα:

Sunday, January 23, 2011
---- ANNOUNCEMENT ----

Dear Readers,

Mater Nishijima has not been in good health for some months.
So, updates of this blog and answers to your comments have been suspended for now.

Sincerely,
Dogen Sangha Blog Administrations

Αφήνοντας κατά μέρος τα δύο λαθάκια (προφανώς το κείμενο το έγραψε κάποιος από τα μέλη της Ντόγκεν Σάνγκα στην Ιαπωνία), η ίδια η είδηση είναι δυσάρεστη –ο συνδυασμός του «not been in good health for some months» και της ηλικίας του Νισιτζίμα Ρόσι (κλεισμένα 91), σπάνια είναι καλός.

Εκ της Διευθύνσεως (ΧΙΙΙ): Μεταφραστικό ιντερλούδιο περί επίγνωσης

Αντιγράφω ένα σχόλιό μου από παλιότερο ποστ:

Στο κείμενο, έχω αποδώσει το «mindfulness» ως «επίγνωση» (έτσι το έχω αποδώσει και στο βιβλίο Πανκ Ζεν). Ορισμένοι το αποδίδουν και ως «εγρήγορση» –διαλέγετε και παίρνετε.

Επειδή έλαβα κάτι σχετικά mail, αλλά και επειδή η λέξη «επίγνωση», συνήθως με κεφαλαίο το αρχικό της (δηλ. «Επίγνωση»), ώστε να είναι σαφές ότι μιλάμε για κάτι πολύ «σοβαρό» και «βαθύ» και «εσωτερικό» και απτόμενο της «γνώσης» και της «αναζήτησης», φιγουράρει πολύ συχνά στις διάφορες Νιου Έιτζ σαχλαμάρες που κυκλοφορούν, είναι νομίζω σκόπιμο να κάνω λίγο πιο σαφές το τι εννοώ όταν γράφω τη συγκεκριμένη λέξη.

Στο Λεξικό της Ελληνικής Γλώσσας του Παπύρου, στη σελίδα 465 του 3ου τόμου, αποδίδει την επίγνωση ως «ενσυνείδητη γνώση», «συναίσθηση ενός πράγματος» και δίνει το παράδειγμα «δεν έχει επίγνωση της θέσης του» –με αυτή την έννοια τη χρησιμοποιώ κι εγώ. Το ίδιο λεξικό, αναφέρει ότι στα αρχαία και τα μεσαιωνικά Ελληνικά, η λέξη μπορεί να σημαίνει και «αναγνώριση», «εξέταση», «έρευνα», και «κατανόηση», ενώ δίνει και μια ακόμα απόδοση στα νέα Ελληνικά, αυτή της «απόφασης μετά από έρευνα».

Επειδή, όπως είπα και παραπάνω, η λέξη «mindfulness» αποδίδεται ενίοτε και ως «εγρήγορση», το λεξικό του Παπύρου, δίνει στη σελίδα 105 του ίδιου τόμου για την «εγρήγορση» την απόδοση «η κατάσταση του άγρυπνου, το να είναι κανείς ξύπνιος», καθώς και την απόδοση «να έχει κανείς ακμαίες τις πνευματικές του δυνάμεις» (στα μεσαιωνικά και νέα Ελληνικά) και «προσοχή» (επίσης στα νέα Ελληνικά).

Το πρόβλημα που έχω (και που έχουν και άλλοι μεταφραστές), είναι ότι η τεχνικά σωστή απόδοση μιας λέξης από τη μια γλώσσα στην άλλη, αρκετά συχνά δεν περιλαμβάνει τις, επιτρέψτε μου ένα δάνειο από τη μουσική, «αρμονικές» της λέξης –πιο απλά, πέραν του βασικού νοήματος που μεταφέρει μια λέξη, υπάρχουν και μια σειρά από δευτερεύοντα νοήματα που προκύπτουν από τη θέση της συγκεκριμένης λέξης μέσα στο πολιτισμικό περιεχόμενο από το οποίο έχει προκύψει. Συνεπώς, το να αποδώσεις το «mindfulness» ως «επίγνωση» (ή ως «εγρήγορση») μπορεί να είναι σωστό, όμως όταν ένας Έλληνας ακούει τη λέξη «επίγνωση», δεν καταλαβαίνει ακριβώς το ίδιο πράγμα με αυτό που καταλαβαίνει ένας Αμερικανός όταν ακούει τη λέξη «mindfulness»· αν δε, συνυπολογίσουμε και τις κοινές παρερμηνείες, το πράγμα γίνεται ακόμα πιο μπερδεμένο.

Όπως και να ‘χει, και επειδή δεν μπορώ να είμαι μέσα στο κεφάλι κανενός, όταν γράφω τη λέξη «επίγνωση», εννοώ αυτό που δίνει το λεξικό ως βασική ερμηνεία: «ενσυνείδητη γνώση», ενώ όταν γράφω τη λέξη «εγρήγορση», εννοώ «πολύ οξεία προσοχή». Ελπίζω κάπως έτσι να αποφευχθούν τυχόν μελλοντικές παρερμηνείες. Χα!

Παπάρια επίγνωση

Χαίρομαι πολύ που ο Νισιτζίμα Ρόσι, στο ποστ που έκανε στις 24 Μαΐου 2008, έγραψε αυτό που έγραψε για την επίγνωση (mindfulness). Γενικά όλη αυτή η ιστορία με την επίγνωση μου την έχει δώσει πάρα πολύ και χαίρομαι που βλέπω ότι και κάποιος άλλος το βλέπει έτσι –για την ιστορία, το συγκεκριμένο θέμα δεν το συζητήσαμε ποτέ με τον Νισιτζίμα.

Τελευταία λέω συχνά ότι θέλω να τινάξω στον αέρα όλη αυτή τη λατρεία (cult) της επίγνωσης που έχει κατακλύσει τον Βουδισμό. Όπως λέει και ο Νισιτζίμα, η λέξη «επίγνωση» έχει καταλήξει να σημαίνει να μπαίνεις όλο και πιο βαθιά μέσα στο κεφάλι σου και αυτό κάθε άλλο παρά Βουδισμός είναι. Νομίζω ότι έχω γκρινιάξει ξανά στο παρελθόν γι αυτό το θέμα: ζω σε ένα κέντρο διαλογισμού το οποίο χρησιμοποιούν διάφοροι δάσκαλοι και αμέτρητες φορές έχω ακούσει κάποιον να παπαρολογεί περί επίγνωσης και στη συνέχεια, όταν φεύγει, πάω και βρίσκω τις πόρτες ξεκλείδωτες, τα παράθυρα ορθάνοιχτα και τις καρέκλες χύμα. Τι σκατά επίγνωση μελετάνε αυτοί οι τύποι;

Παλιοκατάσταση. Τέλος πάντων, βασικά έκανα μια μικρή διαφήμιση στο μπλογκ του Νισιτζίμα –οπότε πάρτε κι άλλη μια για το CD των Zero Defex.

Μπραντ Ουόρνερ – Κυριακή 25 Μαΐου 2008

Μάλλον είμαι χαζός

[...]

Μερικές τυχαίες σκέψεις που έκανα σήμερα:

Διάβαζα μερικές από τις απαντήσεις που πήρα στο προηγούμενό μου ποστ και εξακολουθεί να με εντυπωσιάζει το πώς εγώ λέω κάτι, μετά έρχεται κάποιος άλλος και διανθίζει αυτά που είπα με τη φαντασία του και στη συνέχεια ο ίδιος αυτός κάποιος σχολιάζει τα δικά του λεγόμενα σαν να ήταν δικά μου. Ειλικρινά μου φαίνεται εντελώς παρανοϊκό.

Στο μπλογκ αυτό, έχω εκθέσει τη ζωή μου σε απίστευτο βαθμό. Όμως είναι απολύτως αδύνατο να καταγράφω όλα όσα μου συμβαίνουν. Για παράδειγμα, σήμερα το πρωί έριξα ένα πολύ καλό χέσιμο. Όμως συνήθως δεν αναφέρω τις λεπτομέρειες αυτές και ακόμα και αν τις ανέφερα, αυτό που θα ανέφερα θα κάλυπτε το ένα εκατομμυριοστό αυτού που πραγματικά έγινε. Όταν, για παράδειγμα, περιέγραφα το περιβόητο μίτινγκ, δε σας είπα για εκείνον τον άσχετο τύπο που με πλησίασε στο λόμπι και μου είπε «Ρε Κένι! Πώς πάει; Με θυμάσαι; Ήμασταν συμφοιτητές στο Γιέιλ το ’76!» Επίσης δε σας είπα για τα μέτρα ασφαλείας στην είσοδο και στο ασανσέρ του κτηρίου, μέτρα που βρώμαγαν έντονα από την παράνοια της 11ης Σεπτεμβρίου. Επίσης δε σας είπα ποιος ήταν ο στόχος του μίτινγκ. Κ.λπ., κ.λπ., κ.λπ. Δεν έχετε ιδέα για όλα αυτά –και αν είστε νορμάλ άνθρωποι, δε σας ενδιαφέρει να αποκτήσετε.

Απλώς αναρωτιέμαι πόσα προβλήματα προκαλούμε ο ένας στον άλλον κάθε φορά που προβάλλουμε στα λόγια των άλλων δικές μας ιδέες και κάθε φορά που διανθίζουμε αυτά που βλέπουμε και ακούμε με λεπτομέρειες που βγάζουμε από τη φαντασία μας –και στη συνέχεια πράττουμε με βάση αυτά που επινοήσαμε. Μια μεγάλη ευλογία (και κατάρα) σε μένα, ήταν ότι παραείμαι βλάκας για να το κάνω αυτό σε μεγάλο βαθμό. Θέλω να πω, αν έχει κανείς πρόθεση να υπαινιχθεί κάτι μπροστά μου, ας έχει κατά νου ότι πιθανότατα δε θα καταλάβω πού το πάει. Ναι, χρειάζεται να μου πείτε στα ίσα τι εννοείτε γιατί μάλλον δε θα το καταλάβω.

Ένα πράγμα που με έχει βοηθήσει στην άσκησή μου, είναι ότι πλέον δεν προσπαθώ τόσο πολύ να καταλάβω «τι εννοεί στ’ αλήθεια» αυτός που έχω απέναντί μου. Παίρνω σχεδόν τα πάντα απολύτως τοις μετρητοίς. Για παράδειγμα, δεν καταλαβαίνω τον σαρκασμό –θέλω να πω, καταλαβαίνω πότε ο άλλος σαρκάζει, όμως συνήθως δεν καταλαβαίνω τι υπονοεί σαρκάζοντας. Και σχεδόν πάντοτε, δε θα κάτσω και ν’ ασχοληθώ για να το καταλάβω.

Νομίζω ότι η άσκηση στο Ζεν, με τον καιρό σε κάνει όλο και περισσότερο έτσι. Έχω προσέξει ότι οι δάσκαλοί μου, το κάνουν ακόμα περισσότερο από μένα –σαν, δηλαδή, να αποκτάς μια πιο χαζή προσέγγιση στη ζωή.

Τέσπα.

Η φίλη μου η Λεϊλάνι, που μένει στην Τασαχάρα, λέει ότι οι κοπέλες φεύγουν από κει πιο γρήγορα απ’ ό,τι οι άντρες. Και ρωτάει αν το Ζεν είναι μάτσο πράγμα. Καλή ερώτηση. Δεν νομίζω ότι είναι εξ ορισμού μάτσο ή αντρικό πράγμα, όμως βλέπω ότι ασχολούνται μ’ αυτό πιο πολύ οι άντρες παρά οι γυναίκες –κάτι που ισχύει και στο Χέβι Μέταλ ή στο Πανκ. Δεν έχω κάτι να πω επ’ αυτού, πέρα από το ότι θα ήθελα να βλέπω πιο πολλές γυναίκες να εμφανίζονται στα μαθήματα και στα ησυχαστήρια κ.λπ. Υπάρχει καμιά ιδέα για το πώς μπορεί το Ζεν να γίνει πιο φιλικό προς τον –θηλυκού γένους- χρήστη;

Μπραντ Ουόρνερ – Πέμπτη 22 Μαΐου 2008

Μίτινγκ-κόλαση στη δουλειά σήμερα

Έχω γυρίσει στο ΛΑ. Στο σπίτι μου. Σήμερα το πρωί, ξεκίνησα ένα άρθρο με θέμα αυτό που στον Βουδισμό αποκαλείται «εγκαταλείπω το σπίτι μου» και ίσως κάποτε να καταφέρω να το τελειώσω το γαμημένο, όμως σήμερα το σταμάτησα γιατί έπρεπε να πάω σε ένα μίτινγκ σχετικό με την «πραγματική» μου δουλειά. Και τώρα που επέστρεψα, αισθάνομαι ότι ένα άρθρο σχετικό με το μίτινγκ μπορεί να έχει περισσότερο νόημα· ή εν πάση περιπτώσει, μου φαίνεται πιο ενδιαφέρον. Γενικά δε μου αρέσει να γράφω για αφηρημένα πράγματα.

Τέλος πάντων, να επιστρέψω στο μίτινγκ. Για όνομα του Θεού –μιλάμε για τον απόλυτο εφιάλτη! Όποτε προσπαθείς να εξηγήσεις τα προβλήματα που έχεις στη δουλειά σου σε κάποιον που δε δουλεύει στην ίδια εταιρεία ή στον ίδιο κλάδο, πάντα σπας τα μούτρα σου γιατί για τους άλλους δε βγάζουν νόημα –σε κάποιον τρίτο μοιάζουν εντελώς ασήμαντα. Και αυτό συμβαίνει γιατί πράγματι είναι ασήμαντα. Και τα προβλήματα για τα οποία συζητάμε στη δική μου δουλειά είναι ακόμα πιο ασήμαντα. Ποιος ενδιαφέρεται για τα πνευματικά δικαιώματα των ταινιών με τέρατα; Αν το δεις λίγο πιο πλατιά το πράγμα, δεν έχει καμία σημασία και, έχω την αίσθηση, ότι τα πράγματα που αντιμετωπίζουμε οι περισσότεροι στις δουλειές μας, είναι εξίσου ασήμαντα.

Εν πάση περιπτώσει, η προσέγγισή μου στο μίτινγκ ήταν να προσπαθήσω να κρατήσω τα πράγματα σε όσο πιο φιλικό επίπεδο γίνεται και να κάνω μια λογική συζήτηση προκειμένου να φτάσω σε μια λύση που να ικανοποιεί όλα τα εμπλεκόμενα μέρη. Δυστυχώς, είχα απέναντί μου έναν τύπο που δεν ενδιαφερόταν να μιλήσει σαν λογικός άνθρωπος και χρειάστηκε να περάσω 15 λεπτά στα γραφεία της εταιρείας που διαμαρτυρόταν στη δική μας εταιρεία για κάποια απίστευτα ασήμαντη παπαριά, μέχρι να γίνει απολύτως προφανές ότι δεν υπήρχε έδαφος για συζήτηση. Νομίζω ότι έμειναν με την εντύπωση ότι με πέταξαν έξω. Και από μια μεριά ίσως και να έχουν δίκιο. Φρόντισαν να μη με συνοδεύσουν ως την πόρτα, γεγονός που μου φάνηκε απίστευτα χαζό, αλλά ομολογουμένως χάρηκα ιδιαίτερα που έφυγα –και μάλλον άλλο τόσο χάρηκαν κι αυτοί.

Η όλη σκηνή ήταν πραγματικά ανόητη· επιπέδου καλής κωμωδίας. Και αισθάνθηκα άσχημα για τον τύπο με τον οποίο μίλαγα (τον οποίο για τις ανάγκες της συζήτησης θα αποκαλέσω κ. Μαστακουνά) επειδή έδειχνε να τα έχει πάρει πραγματικά με το όλο θέμα. Φυσικά, οι αντιδράσεις του ήταν, στο μεγαλύτερο μέρος τους, θέατρο, όμως για να παίξεις τέτοιο θέατρο χρειάζεται να χαραμίσεις πολλή ενέργεια και φαντάζομαι ότι είναι πολύ θλιβερό να πρέπει να ζεις και να δουλεύεις έτσι. Φαντάζομαι ότι θα παίρνει καλά λεφτά για να το κάνει, όμως ταυτόχρονα θα πρέπει να είναι πολύ φθοροποιό γι αυτόν και δεν μπορώ να φανταστώ ότι αξίζει τον κόπο. Έβλεπα τη ζημιά που του έκανα ακόμα και με το λίγο που μιλήσαμε και με το ζόρι κρατιόμουν για να μην προσπαθήσω να τον βοηθήσω. Όμως δεν υπήρχε και τίποτα που μπορούσα να κάνω.

Ο κ. Μαστακουνά, προσπαθούσε να στρέψει τη συζήτηση σε πολύ αφηρημένα θέματα, τα οποία στην πραγματικότητα δεν υπήρχε περίπτωση να οδηγήσουν σε τίποτα θετικό. Και κυρίως προσπαθούσε να τη στρέψει στο παρελθόν –έλεγε συνεχώς διάφορα του στιλ «Γιατί πριν από έξι μήνες δεν κάνατε το Χ» και «Γιατί τότε δεν κάνατε το Ψ;» Αναρωτιέμαι αν αυτό το κάνουν μόνο οι Ιάπωνες ή αν γίνεται γενικότερα –εγώ πάντως, αρνούμαι να το κάνω γιατί δεν έχει κανένα νόημα. Στην προκειμένη περίπτωση μάλιστα, δεν είχα κάνει κανένα από τα λάθη που αυτός προσπαθούσε να με κάνει να παραδεχτώ, όμως ακόμα και αν τα είχα κάνει, τι νόημα θα υπήρχε να τα συζητήσουμε; Οι άνθρωποι με τους οποίους συζητάω, δεν μπορούν να το καταλάβουν αυτό. Δεν μπορούν να καταλάβουν ότι προσπαθώ να διορθώσω το πρόβλημα που υπάρχει τώρα, δεδομένων των συνθηκών που ισχύουν τώρα –για κάποιον λόγο, είναι πολύ δύσκολο να στρέψω τις συζητήσεις που κάνω προς τα εκεί. Και παλιότερα, έπεφτα συχνά στην παγίδα [της παρελθοντολογίας] και ποτέ δεν κατάφερα να βγάλω τίποτα.

Τέλος πάντων, εκεί που καθόμουν και προσπαθούσα να μιλήσω σαν άνθρωπος σε κάποιον που αντιδρούσε σε ό,τι έλεγα με (κατά βάση σικέ) οργή, αισθάνθηκα το στόμα μου να στεγνώνει. Και ομολογουμένως παραξενεύτηκα, καθώς δεν αισθανόμουν ιδιαίτερη συναισθηματική εμπλοκή με την όλη κατάσταση. Όμως η στάση του κ. Μαστακουνά ήταν τέτοια που προκάλεσε μια σειρά από τις ασυνείδητες αντιδράσεις που αισθάνεται κανείς όταν έρχεται αντιμέτωπος με πραγματικό κίνδυνο. Ας πούμε, κάποια στιγμή πήγα να πιάσω το σημειωματάριό μου και κατά λάθος έριξα κάτω ένα πράγμα σαν τηλεχειριστήριο που ήταν πάνω στο τραπέζι. Και αυτό μου φάνηκε περίεργο καθώς συνειδητοποίησα ότι είχα αρχίσει να χάνω κάπως τον συντονισμό των κινήσεών μου –κάτι ανάλογο συνέβη και με το οπτικό μου πεδίο, το οποίο είχε περιοριστεί, σαν να είχα χάσει για κάποιον λόγο την περιφερειακή μου όραση. Και όλα αυτά, με ελάχιστη πραγματική συναισθηματική εμπλοκή.

Να είμαι σαφής: δεν προσπαθώ να σας πω πόσο φωτισμένος και «Ζεν» είμαι, έτσι; Απλώς περιγράφω μια κατάσταση στην οποία μπλέχτηκα μετά από δύο Ζεν ησυχαστήρια μέσα στις τελευταίες δύο εβδομάδες, μετά από 25 χρόνια καθημερινής άσκησης και μετά από 45 λεπτά Ζαζέν που είχα κάνει λίγο πριν το μίτινγκ. Προφανώς δεν είναι αδύνατο να με κουρντίσει κάποιος, όμως σίγουρα είναι πολύ πιο δύσκολο από όσο ήταν παλιότερα. Ωστόσο η κατάσταση ήταν τέτοια που μια σειρά από ασυνείδητες αντιδράσεις εμφανίστηκαν ούτως ή άλλως.

Την ώρα που έβγαινα από το μίτινγκ, άρχισα να σκέφτομαι ότι υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που πρέπει να αντιμετωπίζουν τέτοιες σαχλαμάρες κάθε μέρα. Και αυτό είναι λυπηρό. Σε ένα μεγάλο βαθμό, πολλά από τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα προκαλούνται από το ότι πολλοί από εμάς, μπλεκόμαστε σ’ αυτού του είδους τις απίστευτα σαχλές συμπεριφορές σε καθημερινή βάση. Παλιότερα, μπλεκόμουν κι εγώ σε τέτοιες καταστάσεις, όμως τώρα πια λιγότερο –έχω την τάση να διώχνω τέτοια πράγματα από τη ζωή μου όσο περισσότερο γίνεται.

Όμως υπήρξα τυχερός: κατάφερα να αναπτύξω κάποιες ικανότητες και δεξιότητες που μου επιτρέπουν να έχω ελάχιστη επαφή μ’ αυτόν τον κόσμο. Βεβαίως δεν υπάρχει κανένας τομέας ανθρώπινης δραστηριότητας που να μην έχει σε κάποιο βαθμό τις ανοησίες αυτές και μερικές φορές πετυχαίνεις και κάποια μέρη στα οποία οι άνθρωποι ξέρουν ότι αυτά συμβαίνουν και προσπαθούν να ελαχιστοποιήσουν τέτοιες συμπεριφορές. Ωστόσο, φαίνεται ότι οι συμπεριφορές αυτές πάντα βρίσκουν τον τρόπο να έρθουν στην επιφάνεια, παρά τις προσπάθειές μας –και ένα πράγμα που δε βοηθάει καθόλου την κατάσταση, είναι ότι η κοινωνία μας, ανταμείβει πλουσιοπάροχα τους ανθρώπους που συμπεριφέρονται όπως ο κ. Μαστακουνά.

Σε όλη μου τη Ζεν σταδιοδρομία, οι δάσκαλοί μου με ενθάρρυναν να συνεχίσω να δουλεύω στην κινηματογραφική βιομηχανία –σχεδόν το απαιτούσαν. Και πάντοτε αναρωτιόμουν γιατί, επειδή αμφιβάλλω αν υπάρχει άλλη πιάτσα τόσο επιρρεπής σε άχρηστες επιδείξεις συναισθηματισμού· ειλικρινά, έχω την εντύπωση ότι ο κινηματογράφος τραβάει τις drama queens όπως τα σκατά τραβάνε τις μύγες. Γιατί οι δάσκαλοί μου να θέλουν να μένω σε ένα τέτοιο περιβάλλον;

Νομίζω ότι αυτό συμβαίνει επειδή εδώ μπορώ να προσφέρω κάτι διαφορετικό. Και αυτό είναι σημαντικό. Και μπορεί να είναι εξίσου σημαντικό όλοι εσείς που το διαβάζετε αυτό και που ασκείστε στο Ζεν και που δουλεύετε σε κανονικές δουλειές, να συνεχίσετε να δουλεύετε σ’ αυτές και να προσφέρετε κάτι διαφορετικό, έστω κι αν πρόκειται για κάτι μικρό. Γι αυτό δε με ψήνει και πολύ η ιδέα να παρατάς την πραγματική σου δουλειά στον πραγματικό κόσμο και να τρέχεις, ξέρω γω, να βοηθήσεις τα παιδάκια που πεινάνε στην Αφρική κ.λπ. λες και το να βοηθήσεις τα παιδάκια που πεινάνε στην Αφρική είναι πιο σημαντικό από αυτό που κάνεις αυτή τη στιγμή –για τις περισσότερες περιπτώσεις, αμφιβάλλω.

Έχω την αίσθηση ότι το να έχεις ένα γειωμένο άτομο σε μια, κατά τα λοιπά, τρελαμένη εταιρεία, είναι κάτι σαν να έχεις ένα γυροσκόπιο στο αμπάρι ενός πλοίου. Το γυροσκόπιο είναι ένα πολύ μικρό πραγματάκι, όμως κατά κάποιον τρόπο, καταφέρνει να κρατάει σταθερό όλο το πλοίο. Και όσο αναποτελεσματικός και αν αισθάνομαι συνήθως, πιστεύω ότι προσφέρω κάτι με το να παραμένω σταθερός.

Αναρωτιέμαι αν σήμερα έφερα κάποιο αποτέλεσμα –το σίγουρο είναι ότι δεν είδα κάτι τέτοιο. Είμαι βέβαιος ότι ο κ. Μαστακουνά έχει τη δική του άποψη για το πώς πήγε το μίτινγκ και αναρωτιέμαι αν του πέρασε καν από τον νου τι έγινε. Όπως αναρωτιέμαι και αν πέρασε από τον δικό μου νου. Αν και είμαι αρκετά ξιπασμένος ώστε να υποπτεύομαι ότι εγώ έχω μια πιο ξεκάθαρη εικόνα απ’ αυτόν, έχει πραγματικά σημασία; Βεβαίως, αν σκεφτούμε ότι κάθομαι και γράφω αυτό που διαβάζετε, ίσως τελικά το μίτινγκ να είχε κάποια νόημα.

Δεν ξέρω. Δε γαμιέται. Σαφώς τα παραπάνω δεν είναι και οι πιο διαυγείς σκέψεις μου περί της φύσης της ανθρώπινης επικοινωνίας, όμως ήθελα να τις ποστάρω όσο ήταν φρέσκιες. Ελπίζω να σας άρεσαν.

Πα να λιαστώ λιγάκι. Τσάο!

Μπραντ Ουόρνερ – Τρίτη 20 Μαΐου 2008

ΥΓ
Το «εγκαταλείπω το σπίτι μου» σημαίνει στη βουδιστική... αργκό, «γίνομαι μοναχός» ή «ασκούμαι στον Βουδισμό» –η φράση αναφέρεται στη ζωή του ίδιου του Γκαουτάμα Βούδα που εγκατέλειψε την οικογένειά του για να βρει τις απαντήσεις που ήθελε.

Γαμώ το ιδρυματικό Ζεν

Σε ένα από τα κέντρα Ζεν που ήμουν, τσίμπησα από το ράφι με τα περιοδικά ένα newsletter που το βγάζει το Διεθνές Κέντρο Βουδισμού Σότο Ζεν του Σαν Φρανσίσκο (Soto Zen Buddhism International Center). Και ένα από τα άρθρα που είχε μέσα εξηγεί κατά τη γνώμη μου γιατί το θεσμικό/ιδρυματικό Ζεν είναι για τον πούτσο καβάλα.

Το άρθρο ήταν γραμμένο από έναν ευρωπαίο μοναχό Ζεν ο οποίος μας λέει ότι τον κάλεσαν το 2007 να συμμετάσχει στο Άνγκο του Σότο-σου στην Ευρώπη. Τι στον αντικερατά είναι το «άνγκο», θα ρωτήσετε –κι εγώ αναρωτήθηκα και χρειάστηκε να το ψάξω στο λεξικό. «Άνγκο» λοιπόν, είναι μια έντονη περίοδος άσκησης στο Ζεν που διαρκεί 90 μέρες –στην προκειμένη περίπτωση ήταν μια πολύ σπέσιαλ περίοδος άσκησης την οποία διοργάνωσε ο φορέας που διοικεί τη σέκτα Σότο (το Σότο-σου) στην Ιαπωνία και θα ήταν η πρώτη πραγματικά επίσημη περίοδος άσκησής τους στην Ευρώπη. Μιλάμε για το ορίτζιναλ Σότο Ζεν δηλαδή, έτσι; Κάτσε καλά! Ή, μ’ άλλα λόγια, μιλάμε για το Ζεν αντίστοιχο μιας κλαδικής επαγγελματικής έκθεσης ή ενός συνεδρίου που οργανώνει μια εταιρεία μπισκότων για όλους τους αντιπροσώπους της στις μεσοδυτικές πολιτείες της Αμερικής.

Ο τύπος που γράφει το άρθρο, λέει ότι λίγο πριν πάρει την πρόσκληση «ο 72χρονος πατέρας μου διαγνώσθηκε με καλπάζοντα καρκίνο του ορθού», όμως παρόλα αυτά προτίμησε να πάει στο πάρτι του Σότο-σου. «Ευχήθηκα στον πατέρα μου να έχει έναν ήρεμο θάνατο και πήρα τον δρόμο μου», γράφει. Ο πατέρας του πέθανε την πρώτη μέρα του νταβαντουριού, όμως ο φίλος μας δεν άφησε τον γάμο για να πάει για πουρνάρια (εν προκειμένω, για την κηδεία). Και συνεχώς σκεφτόταν, λέει «τι σημασία δίνω στη βαθιά μου επιθυμία να ζήσω μια απλή θρησκευτική ζωή και πώς η βαθιά αυτή μου επιθυμία παραμερίζεται σε κάποια μακρινή γωνιά από διάφορες ιδεαλιστικές ή ρομαντικές επιθυμίες που διασπούν την προσοχή μου και φέρνουν πόνο και απογοήτευση στη ζωή και στην κοινωνία;» Εννοεί μάλλον την απογοήτευση που αισθάνεσαι όταν πεθαίνει ένας από τους γονείς σου, ε; Ναι γαμώτο, κι εμένα μου τη σπάει όποτε συμβαίνει αυτό –είναι χειρότερο κι απ’ τις παρωνυχίδες.

Για να τα βάλουμε τα πράγματα σε μια σειρά –ιδιαίτερα θα ήθελα να προσέξουν αυτό που θα πω τα διάφορα τρολ του Ίντερνετ. Δε γράφω αυτό εδώ το ποστ απευθυνόμενος στον τύπο που έγραψε το άρθρο. Αν ήθελα να επικοινωνήσω μαζί του, θα του έγραφα απευθείας. Θα προσέξατε ότι δεν αναφέρω καν το όνομα του εν λόγω κυρίου και δεν έχω κανέναν λόγο να πιστεύω ότι διαβάζει το μπλογκ μου. Το θέμα μου είναι η παρουσία ενός άρθρου σαν αυτό που ανέφερα, στην επίσημη έκδοση της οργάνωσης του Σότο και το απολύτως γαμημένο μήνυμα που στέλνει. Το καταλάβαμε; Ξέρω ότι μερικοί δεν το κατάλαβαν, αλλά θα συνεχίσω όπως και να ‘χει.

Δεν έχω την παραμικρή ιδέα τι σχέση είχε ο συγκεκριμένος άνθρωπος με τον μπαμπά του. Μπορεί ο μπαμπάς του να τον μαστίγωνε με μια συρμάτινη κρεμάστρα από τότε που γεννήθηκε και αυτός να είναι ο λόγος που αποφάσισε να μην καθίσει πλάι του στις τελευταίες του στιγμές. Όμως ακόμα και αν είναι έτσι, όλοι μας έχουμε μια πολύ μεγαλύτερη υποχρέωση στις οικογένειές μας (τις αληθινές και όχι τις πνευματικές ψευτό-οικογένειες) από ό,τι σε έναν τεράστιο επίσημο θρησκευτικό φορέα που απλώς διοργανώνει ένα παρτάκι.

Το άρθρο αφήνει να εννοηθεί ότι ο φίλος μας είχε θαμπωθεί τόσο πολύ που θα γινόταν μέλος της ελίτ του Σότο Ζεν και που οι Δάσκαλοι θα του επέτρεπαν να πάει να παίξει μαζί τους στη μακρινή και πολύ Ζεν Ιαπωνία, που έχασε εντελώς την μπάλα σε σχέση με τα πραγματικά του καθήκοντα. Η οργάνωση του Σότο, μοιάζει να θέλει να προβάλει την αντίληψη ότι θα πρέπει να αποφύγουμε τον πόνο και την απογοήτευση που υπάρχουν στην καθημερινή μας ζωή και να τρέξουμε να κρυφτούμε στον ζεστό, προστατευτικό κόρφο της μεγάλης μαμάς που ακούει στο όνομα Σότο-σου –αυτό δηλαδή που κάνουν και οι διάφορες αιρέσεις (cults). Τέτοιου είδους ανοησίες δεν έχουν θέση στον Βουδισμό. Και, δυστυχώς, δεν είναι η μόνη περίπτωση που έχω ακούσει το Σότο-σου να λειτουργεί έτσι...

Α, και για να ξέρετε, ο κόσμος στις περισσότερες Ζεν οργανώσεις της Δύσης έχει συνήθως Κίτρινο Πυρετό και μάλιστα σε τόσο ακραίo βαθμό που χρειάζεται επειγόντως βαρβάτη αντιβίωση. Με το που θα ανοίξει η πόρτα και θα μπει μέσα στο δωμάτιο κάποιος από τη μαγική γη της Ιαπωνίας, όλοι είναι έτοιμοι να σφάξουν όλους τους άλλους προκειμένου να προλάβουν να του γλύψουν τα’ αρχίδια. Απλά πράγματα: έζησα στην Ιαπωνία έντεκα χρόνια και είδα άπειρους άστεγους να κλέβουν ένα μαύρο ράσο και να τη στήνουν για «ελεημοσύνη» στους δρόμους (στην πραγματικότητα, μάζευαν ψιλά για να πάνε να πιουν) και είδα αμέτρητους «αληθινούς» βουδιστές μοναχούς να κυκλοφορούν με μουράτα εισαγόμενα αμάξια που αγόρασαν επειδή χρέωναν στους συγγενείς των πεθαμένων τρελά λεφτά για να δώσουν στον νεκρό το νταρμικό του όνομα στον παράδεισο. Μιλάμε για καταστάσεις που σου φέρνουν εμετό, οπότε ας έρθουμε στα ίσα μας λιγάκι, έτσι; Αλλά νομίζω ότι ξέφυγα...

Οι αρχαίοι βουδιστές δάσκαλοι συχνά αναφέρονταν στο να εγκαταλείψεις το σπίτι και την οικογένειά σου αναζητώντας τη θρησκευτική ζωή. ΟΚ. Όμως αυτό που λέει ο τύπος στο κείμενο δεν είναι τέτοιο παράδειγμα. Όπως είναι γραμμένη, η ιστορία αυτή είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα του πως μια οργανωμένη ελίτ μπορεί να σε ρουφήξει στα παιχνίδια της προκειμένου να διευρύνει την εξουσία και τον έλεγχό της. Το να «εγκαταλείψεις το σπίτι και την οικογένειά σου» σημαίνει να μην εστιάζεις την προσοχή και την ενεργητικότητά σου σε ασήμαντα υλιστικά μπερδέματα και να στραφείς σε έναν μεγαλύτερο και πιο οικουμενικό στόχο. Δε σημαίνει να μην πας να δεις τον ετοιμοθάνατο μπαμπά σου επειδή μπορεί να χάσεις την ευκαιρία να γλύψεις τα’ αρχίδια κάποιου ανώτερού σου στην αίρεσή σου –και, με το συμπάθιο, αλλά το άρθρο αυτό δείχνει να προάγει κάτι τέτοιο. Και πάλι, και πιστέψτε με, ξέρω ότι υπάρχουν πολλοί σοβαροί λόγοι που μπορεί να κάνουν κάποιον να χάσει την κηδεία ενός γονιού· έχω ακούσει ιστορίες που σε κάνουν να ανατριχιάζεις. Όμως το να χάσεις τη μάζωξη των αφεντικών της σέκτας σου δεν είναι ένας απ’ αυτούς τους λόγους. Επ’ ουδενί και με καμιά Παναγία.

Ο τύπος συνεχίζει στο άρθρο και μας λέει πώς η εμπειρία του άνγκο προάγει την ανάπτυξη του ελέους και της σοφίας προς τον εαυτό σου και προς τους άλλους. Έλα πάλι; Έλεος και σοφία είναι να πεις στα μεγάλα κεφάλια στα κεντρικά της Ιαπωνίας να βάλουν την πρόσκλησή τους στον κώλο τους επειδή πεθαίνει ο μπαμπάς σου. Και το λέω ξανά (και ξανά): δεν τα ‘χω με τον τύπο που έγραψε το συγκεκριμένο άρθρο, όσο και αν φαίνεται έτσι. Ο τύπος αφήνει να εννοηθεί ότι υπήρχαν κι άλλοι παράγοντες που έπαιξαν ρόλο στην απόφασή του. Όμως αν οι τύποι του περιοδικού δεν ήθελαν να περάσουν το μήνυμα ότι οι δραστηριότητες της αίρεσης έχουν προτεραιότητα έναντι του θανάτου ενός γονιού, θα μπορούσαν να του ζητήσουν να το ξαναγράψει διαφορετικά. Και δεν το έκαναν.

Η οργανωμένη θρησκεία μπορεί να πα να γαμηθεί. Το Σότο-σου, μπορεί να πα να γαμηθεί. Μπορεί να πηγαίνω πού και πού στα παρτάκια τους, όμως το κάνω για να βλέπω πόσο απόσταση χρειάζεται να κρατάω απ’ αυτούς –όλα αυτά με την προϋπόθεση ότι θα συνεχίσουν να με καλούν. Όμως όσο περνάει ο καιρός, βλέπω όλο και περισσότερο πόσο μεγάλο χάσμα χωρίζει το είδος του Βουδισμού που έμαθα (και πλέον διδάσκω) εγώ και αυτού που θέλουν να εξαπλώσουν τα μεγάλα κεφάλια στο Γενικό Επιτελείο του Σότο. Προς το παρόν, παραμένω μέλος τους, όμως υπάρχουν στιγμές που στ’ αλήθεια το μετανιώνω.

Μπραντ Ουόρνερ – Παρασκευή 16 Μαΐου 2008

Κουτσομπολιό και σκέψη

[...]

Πάλι με πήρε τηλέφωνο μια δημοσιογράφος για σχόλια –αυτή τη φορά από το περιοδικό NOW στο Τορόντο. Έχει αρχίσει να γίνεται συστηματικά αυτή η δουλειά και ομολογώ ότι μου φαίνεται εντελώς άκυρη. Δηλαδή έχω γίνει κάτι σαν ειδικός ε; Τέλος πάντων, το άρθρο της ήταν περί κουτσομπολιού και ήθελε να ακούσει τη βουδιστική άποψη επί του θέματος. Της είπα ότι υπάρχει ένας κανόνας που λέει να μη διαδίδεις κουτσομπολιά, ένας κανόνας που πάντοτε μου φαινόταν κάπως αστείος. Θέλω να πω, οι άλλοι κανόνες καλύπτουν μεγάλα θέματα όπως ο φόνος και η κλοπή, όμως κάποιοι επέλεξαν να συμπεριλάβουν στην ίδια κατηγορία και τον όρκο να μην κουτσομπολεύεις –αν τα συγκρίνεις αυτό φαίνεται κάπως ασήμαντο. Όμως πρέπει να είναι σημαντικό. Όπως και να ‘χει, όλοι οι βουδιστικοί ναοί ή τα κέντρα διαλογισμού που έχω δει από κοντά, δεν παίζονται από πλευράς κουτσομπολιού· είναι λες και βρίσκεσαι σε κομμωτήριο!

Νομίζω ότι το σημαντικό στοιχείο σ’ αυτή την ιστορία με το κουτσομπολιό, είναι ότι πάντοτε κατευθύνεται προς τα έξω από σένα. Βλέπεις τα λάθη των άλλων, όμως δεν ξέρεις πώς ζούνε και δεν έχει κανένα νόημα να παριστάνεις ότι ξέρεις –χάνεις τον χρόνο και την ενέργεια, τόσο τη δική σου, όσο και των άλλων. Δεν μπορείς να πεις, για παράδειγμα «Αυτός εκεί παραβαίνει τους κανόνες!» Δεν ξέρεις τι σημαίνουν οι κανόνες γι αυτόν –ποτέ και σε καμία περίπτωση . Αν κάποιος κάνει κακό σε κάποιον άλλον, ίσως πρέπει να επέμβεις, όμως τέτοιες περιπτώσεις είναι πολύ σπάνιες. Συνήθως δεν έχεις καμία δουλειά να μπλέκεσαι σ’ αυτά που κάνουν οι άλλοι και, ακόμα και στις σπάνιες περιπτώσεις που μπορείς να μπλεχτείς, δεν είναι ποτέ καλό να έχεις έναν αέρα ανωτερότητας –κάνε απλώς αυτό που χρειάζεται να γίνει. Το κουτσομπολιό σχεδόν πάντοτε θεωρεί δεδομένο ότι αυτός που κουτσομπολεύει βρίσκεται ηθικά σε ανώτερη θέση από αυτόν τον οποίο κουτσομπολεύει.

Η δημοσιογράφος με ρώτησε ακόμα για το να σκέφτεσαι πριν μιλήσεις. Και της απάντησα ότι στον Βουδισμό δεν πιστεύουμε ότι η σκέψη είναι η καλύτερη βάση για να αποφασίσεις τι θα κάνεις. Προσωπικά, πριν μιλήσω για κάτι, αντί να σκεφτώ τι θα πω έχω την τάση να τσεκάρω την κατάσταση το νου και του σώματός μου. Αν αισθανθώ ότι πρόκειται να μιλήσω αμυνόμενος ή με την πρόθεση να πληγώσω τον άλλον, συνήθως σταματάω. Και αν αυτό σημαίνει ότι δε θα μιλήσω καθόλου, δεν τρέχει τίποτα –έτσι κι αλλιώς, τα περισσότερα πράγματα που λέμε οι περισσότεροι, στην πραγματικότητα δε χρειάζεται να λεχθούν.

[...]

Μπραντ Ουόρνερ – Δευτέρα 12 Μαΐου 2008

Εκ της Διευθύνσεως (ΧΙΙ): Τι Ζεν ρε κακομοίρη;!

Με το συμπάθιο κιόλας που το ‘χω παρακάνει με τα δικά μου ποστ τελευταία, όμως κάτι που είδα σήμερα μου έδωσε μια αφορμή να γράψω κάτι το οποίο με ενοχλεί για αρκετό καιρό –και όταν λέω «αρκετό καιρό», εννοώ «αρκετά χρόνια». Πριν από μερικές ώρες βρέθηκα σε μια άσχετη (από διάφορες απόψεις) συζήτηση στο FB και μετά από κανά-δυο Ιντερνετικά πηδηματάκια, βρέθηκα να κοιτάζω τη σελίδα που απαντάει στη διεύθυνση www.interzen.com Προφανώς η ονομασία κινεί το ενδιαφέρον, όμως μια γρήγορη ματιά αρκεί για να δει κανείς ότι ο συνδυασμός των δύο λέξεων έχει γίνει προς όφελος της πρώτης και όχι της δεύτερης –μ’ άλλα λόγια, πρόκειται για μια Ιντερνετική εταιρεία που χρησιμοποιεί τη λέξη «Ζεν» (προφανώς για τους συνειρμούς που προκαλεί) και όχι για κάτι ζενάδικο και για την Ιντερνετική του έκφραση.

Κατ’ αρχάς να επισημάνω ότι δεν ξεχνάω αυτά που έγραψα τις προάλλες στο ποστ περί Ζεν και ντόνατς: δε θεωρώ βλάσφημο το να χρησιμοποιεί κανείς τη λέξη «Ζεν» για να πουλήσει είτε ντόνατς, είτε συμβουλευτικές υπηρεσίες στο Ίντερνετ, είτε πολυθρόνες, είτε οποιοδήποτε άλλο καταναλωτικό αγαθό ή υπηρεσία (θεωρώ βλάσφημο, ωστόσο, το να τη χρησιμοποιεί για να πουλήσει σωτηρία μετά ή προ θανάτου, όμως αυτό είναι ένα θέμα που θα πιάσουμε κάποια άλλη στιγμή). Και δεν το θεωρώ βλάσφημο γιατί, αντίθετα με διάφορες άλλες θρησκείες, ο Βουδισμός δεν έχει την ιδέα, την έννοια, της βλασφημίας –σύμφωνα τουλάχιστον με την κοινή νεοελληνική ερμηνεία της λέξης, το να είσαι βλάσφημος προϋποθέτει ότι υπάρχει κάποιος Θεός ή κάτι ιερό κι εσύ μιλάς άσχημα γι αυτόν ή γι αυτό. Αφού στον Βουδισμό δεν υπάρχει τέτοια προϋπόθεση, δεν υφίσταται και η έννοια της βλασφημίας, τουλάχιστον όχι κυριολεκτικά.

Λαμβάνοντας αυτά υπόψη, δεν μπορώ παρά να επισημάνω ότι η χρήση της λέξης για να πουλήσει κανείς οτιδήποτε, τουλάχιστον με τον τρόπο που το κάνουν οι Ιταλοί συνάδελφοι (η εταιρεία που έχει το σάιτ είναι ιταλική) και, βεβαίως, όχι μόνο αυτοί με ενοχλεί γιατί αφενός δείχνει παντελή άγνοια του τι είναι το Ζεν και αφετέρου, ενισχύει τη συνολικότερη παντελή άγνοια που υπάρχει στην πλειονότητα των Δυτικών για το τι είναι το Ζεν. Και, φυσικά, αναφέρομαι στην κινηματογραφική αντίληψη ότι «Ζεν» είναι μια διάσταση του «μυστικισμού της Ανατολής», της «σοφίας της Άπω Ανατολής», μια «κατάσταση γαλήνης και υπέρβασης» και λοιπές στερεοτυπικές τρίχες περμανάντ.

Στην περίπτωση της εν λόγω εταιρείας, η σύγχυση γίνεται ακόμα πιο έκδηλη αν δει κανείς την εικόνα που κοσμεί την πρώτη σελίδα: πρόκειται για μια κοντινή φωτογραφία του κάτω μέρους του σώματος ενός ανθρώπου που κάθεται στην επίσημη ιαπωνική θέση που λέγεται σέιζα (στα Ελληνικά αυτό το λέμε «κάθομαι στα γόνατα»). Ο άνθρωπος δείχνει να φοράει τα ρούχα που χρησιμοποιούνται στην προπόνηση της πολεμικής τέχνης Αϊκίντο, ενώ σε πρώτο πλάνο φαίνεται ένα ξύλινο ξίφος (το οποίο επίσης χρησιμοποιείται, ενίοτε, στην προπόνηση της ίδιας πολεμικής τέχνης). Την εικόνα ολοκληρώνει και ένα άλλο ξύλινο ξίφος σε δεύτερο πλάνο, λίγο πιο φλου (αρτιστίκ, υποθέτω) και, ίσως (δεν είμαι σίγουρος) και τα πόδια ενός ακόμα ανθρώπου που επίσης κάθεται σε σέιζα. Α, ναι, η όλη σύνθεση δεν είναι ούτε μαυρόασπρη, ούτε έγχρωμη –έχει μια μπλε-γκρίζα τίντα η οποία, φαντάζομαι, αφενός ενισχύει το αρτιστίκ του πράγματος και αφετέρου υπαινίσσεται τη γαλήνη της Άπω Ανατολής, του Ζεν κ.λπ.

Εν ολίγοις, έχουμε ένα τουρλουμπούκι το οποίο περιλαμβάνει το Ζεν, το Αϊκίντο και το Ίντερνετ και το οποίο θέλει, αν καταλαβαίνω καλά –και καταλαβαίνω καλά– να πει στον επισκέπτη και δυνητικό πελάτη ότι η εν λόγω εταιρεία έχει μια «άλλη» αντίληψη για τις Ιντερνετικές υπηρεσίες: μια αντίληψη πιο ελεύθερη, πιο ψαγμένη, πιο βαθιά και ταυτόχρονα πιο χαλαρή, πιο δημιουργική και με λιγότερος άγχος, ειδικά για τον πελάτη που δεν ξέρει που του παν’ τα τέσσερα περί Ίντερνετ. Ή περί Ζεν, θα έσπευδα να προσθέσω, όμως τέτοιοι δεν υπάρχουν καθώς όλοι ξέρουμε τι είναι το Ζεν, έτσι δεν είναι;

Όπως θα είναι ήδη προφανές (και αν δεν είναι, μάλλον διαβάζετε λάθος μπλογκ!) εδώ ακριβώς βρίσκεται και το βασικό μου πρόβλημα –στο ότι όλοι δεν ξέρουμε τι είναι το Ζεν, αλλά όλοι έχουμε ατύπως συμφωνήσει να αποκαλούμε «Ζεν» ό,τι ταιριάζει με ορισμένα στερεότυπα. Βεβαίως, αυτού του είδους οι –αυθαίρετες– συμφωνίες αποτελούν τη βάση όλων των γλωσσών του κόσμου και, κατά συνέπεια, της ανθρώπινης επικοινωνίας, οπότε από τη στιγμή που συνεννοούμαστε, χου γκιβζ ε φλάιν φακ. Όμως μερικοί ουΐ γκιβ! Και αυτό δε συμβαίνει επειδή μας θίγονται τα ιερά και τα όσια (τέτοια δεν υπάρχουν καθώς είτε τα πάντα είναι ιερά και όσια, είτε τίποτα) αλλά επειδή κατ’ αυτόν τον τρόπο, αφενός χάνεται η ευκαιρία να μάθουν λίγο περισσότεροι άνθρωποι κάτι που μπορεί πραγματικά να τους φανεί χρήσιμο (και όχι να σώσει την ψυχή τους, αν και αυτά τα δύο ταυτίζονται –ή θα ‘πρεπε) και, αφετέρου, προάγεται η συνολική άγνοια για ένα μεγάλο μέρος του παγκόσμιου πληθυσμού.

Σημειωτέον, δε λέω τα παραπάνω μόνο από την πλευρά που με ενδιαφέρει περισσότερο, δηλαδή αυτή της διαπολιτισμικής επαφής, της αλληλοκατανόησης και της ελπίδας ότι μπορεί κάποτε οι άνθρωποι να αποφασίσουν να μην ξεκοιλιάζουν ο ένας τον άλλον έτσι, για σπορ. Ακόμα και αν το βασικό σου ενδιαφέρον είναι να κάνεις μπίζνες, να βγάλεις πολλά λεφτά και να κυκλοφορείς με Λαμποργκίνι και με ένα καλαμάκι χωμένο μονίμως στη μύτη (για τα Μοχίτο, φυσικά), ο καλύτερος τρόπος να αντιμετωπίσεις, π.χ. τους Κινέζους επιχειρηματίες είναι να τους θεωρείς «εξωτικούς ανατολίτες» και «Ζεν»; Ομολογώ ότι θα χαιρόμουν πολύ να παρακολουθήσω ένα τέτοιο ματς και μάλιστα από πολύ κοντά!

Το κάρμα της Μπούρμα

[...]

Εχτές με πήρε τηλέφωνο ένας τύπος ο οποίος έγραψε ένα άρθρο σχετικά με τον πρόσφατο κυκλώνα στην Μπούρμα. Στο άρθρο του, έβαλε μόνο ένα τσιτάτο από αυτά που είπα, όμως τουλάχιστον έγραψε το όνομά μου σωστά (γεγονός ευχάριστο) και επιπλέον δεν το έβαλε κάτω από τη φωτογραφία του Νόα Λιβάιν (και όμως, έχει ξαναγίνει!). Τέλος πάντων, ο τύπος με ρώτησε τη γνώμη μου σχετικά με το ότι πολλοί βουδιστές λένε ότι ο πρόσφατος κυκλώνας στη Μπούρμα ήταν καρμική ανταπόδοση για τον διωγμό των βουδιστών από τους στρατιωτικούς της χώρας. Δεν μπόρεσα να συγκρατήσω τα γέλια μου –η ιδέα είναι γελοία και μου θύμισε τότε που ο Πατ Ρόμπερτσον είπε ότι οι επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου ήταν η τιμωρία του Θεού για τους γκέι και τις λεσβίες που ζουν στη Νέα Υόρκη (παρεμπιπτόντως αυτό είπα και στον τύπο που με ρώτησε για την Μπούρμα, όμως η απάντηση αυτή κόπηκε). Τέλος πάντων, δεν είμαι ακριβώς σίγουρος πώς το είπε ο Πατ Ρόμπερτσον όμως ήταν κάποια αντίστοιχη σαχλαμάρα. Παπαριές! Μα, να λες ότι για τον κυκλώνα φταίει το κάρμα; Δεισιδαιμονίες και βλακείες –αυτό έχω να πω! Και έχω πάντα τον τελευταίο λόγο στα πάντα!

Και ακόμα και αν ήταν το κάρμα τους, που δεν ήταν, ποιος δίνει μία; Υπάρχουν άνθρωποι που έχουν πρόβλημα οπότε πας και τους βοηθάς –χρειάζεται περισσότερη ανάλυση;

Ο τύπος στο τηλέφωνο, ήθελε να μάθει αν η άποψη αυτή είναι διαδεδομένη σε όλη την Ασία. Προσωπικά δυσκολεύομαι να μιλήσω για όλη την Ασία όμως στην Ιαπωνία, σαφώς δε συνηθίζεται να αποδίδονται οι θεομηνίες στο κάρμα. Θέλω να πω, όταν έγινε ο σεισμός του Κόμπε, δε βγήκε κόσμος να λέει «Ναι, καλά να πάθουν που έδωσαν στην πόλη τους το όνομα του Κόμπε Μπράιαντ ο οποίος κόλλησε τόσες γυναίκες AIDS». Το μόνο που μπορώ να σκεφτώ από όλα αυτά τα χρόνια που έζησα εκεί και που πλησιάζει κάπως μια τέτοια αντίδραση ήταν μια μέρα που κάποιος βρήκε κάτι εγκαταλελειμμένα πουλάκια στην αποθήκη που η εταιρεία που δούλευα αποθήκευε τις στολές των τεράτων. Κάποιος είπε ότι η μοίρα των πουλιών ήταν «θέλημα του Χοτόκε-σάμα» -Χοτόκε-σάμα λένε οι Ιάπωνες τον Βούδα. Ακόμα και τότε, ωστόσο, δε βρέθηκε κανείς να πει ότι έφταιγε το κάρμα που κουβάλαγαν τα πουλιά από μια προηγούμενη ζωή τους.

Το μόνο που μπορώ να πω εγώ είναι ότι όποιος λέει τέτοια πράγματα δεν ξέρει και πολλά από Βουδισμό.

Μπραντ Ουόρνερ – Παρασκευή 9 Μαΐου 2008

ΥΓ
Ο Νόα Λιβάιν (Noah Levine) είναι μια ενδιαφέρουσα φυσιογνωμία η οποία εμφανίστηκε περίπου ταυτόχρονα με τον Μπραντ Ουόρνερ στη βουδιστική «σκηνή». Οι περισσότεροι τον ξέρουν από το βιβλίο Dharma Punx, το οποίο προσεγγίζει τον Βουδισμό (αν και όχι τον Βουδισμό Ζεν) από μια γωνία αρκετά κοντά σ’ αυτή του Ουόρνερ. Ο Πατ Ρόμπερτσον (Pat Robertson) είναι γνωστός Αμερικανός τηλέ-ευαγγελιστής και θεωρείται από τους κύριους εκφραστές της πιο συντηρητικής χριστιανικής κοινότητας των Η.Π.Α., κυρίως στις νότιες πολιτείες. Ο Κόμπε Μπράιαντ (Kobe Bryant) είναι μπασκετμπολίστας των LA Lakers (απ’ ό,τι καταλαβαίνω μάλλον ιδιαίτερα διάσημος) και, βεβαίως, δεν έδωσε το όνομά του στην πόλη Κόμπε της Ιαπωνίας η οποία το 1995 υπέστη τεράστιες καταστροφές (με πάνω από 6000 νεκρούς) από έναν σεισμό μεγέθους 7,2 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ.

Περί φήμης

[...]

Θα παραφράσω κάπως κάτι που γράφω στο επόμενό μου άρθρο για τα Suicide Girls: το προηγούμενο σαββατοκύριακο που παίξαμε με τους 0DFx έπαιξαν στο Pat's in the Flats, κάποια στιγμή που πήγα στην τουαλέτα, σκάσει μύτη ένας μεθυσμένος και μου λέει «Είσαι ο Μπραντ Ουόρνερ; Είσαι διάσημος! Εγώ θα ‘πρεπε να ‘μαι διάσημος!» Για κάποιον λόγο τα ‘χε πάρει και μου φάνηκε ότι θα με κατούραγε αλλά δεν το έκανε. «Πώς είναι να ‘σαι διάσημος;» μου είπε περιφρονητικά και ομολογώ ότι μπήκα στον πειρασμό να του πω ότι είναι σαν να έχεις κάποιον μεθυσμένο να σου σπάει τα’ αρχίδια στην τουαλέτα ενός μπαρ.

Στο μέτρο που μπορώ να μιλήσω με βάση το πόσο διάσημος είμαι (που δεν είναι και πολύ) είναι μια μαλακία και μισή. Διάφοροι άνθρωποι που νόμιζες ότι ήταν φίλοι σου στρέφονται εναντίον σου στα καλά καθούμενα· για παράδειγμα, ένας «εν Ντάρμα αδελφός» μου είπε «προσπαθώ να καταλάβω τι παριστάνεις εκεί στην Αμερική που γυρνάς σαν το σελέμπριτι από το ένα κανάλι στο άλλο και γράφεις από δω κι από κει και φοράς τα χρυσά σου ράσα και κουνάς το ραβδάκι σου», ενώ ένας άλλος είπε ότι «θα χρησιμοποιήσω ό,τι μέσο έχω και δεν έχω, ιδιωτικό και Ιντερνετικό για να σε κάνω ρόμπα, για να πω τι πραγματικά πιστεύω για σένα, για να σε εξευτελίσω. Θα μιλήσω ανοιχτά για το ότι έχεις κάνει ρεζίλι τον εαυτό σου, τον δάσκαλό μας και όλους εμάς που σχετιζόμαστε μ’ αυτή την ιστορία». Η ζήλια έχει πλάκα.

Από την άλλη, η ζήλια δε βγάζει ποτέ νόημα καθώς πρόκειται για την ιδέα ότι «πρέπει να έχω αυτό που έχει αυτός». Όμως αυτό δεν ισχύει ποτέ. Ό,τι και αν έχει καταφέρει καθένας, το έχει καταφέρει όχι χάρη σε κάποιο τυχαίο περιστατικό ή εξαιτίας του πόσο άδικη είναι η ζωή αλλά μέσα από τις δικές του προσπάθειες. Και όχι μόνο αυτό –όποιος έχει καταφέρει κάτι, πρέπει πλέον να διαχειριστεί αυτό που κατάφερε και δεν είμαι σίγουρος ότι καθένας από μας θα μπορούσε να διαχειριστεί τα ζόρια κάποιου άλλου.

Όλο αυτό το «θα αποκαλύψω στον κόσμο την αλήθεια για σένα», είναι κάτι που επαναλαμβάνεται συχνά. Και, πραγματικά, αν σκεφτεί κανείς ότι έχω κάνει καριέρα με το να αποκαλύπτω σε όλον τον κόσμο τις χειρότερες πλευρές του εαυτού μου, είναι να απορείς σε τι ακριβώς αποσκοπούν αυτοί που με «απειλούν» κατ’ αυτόν τον τρόπο. Θέλω να πω, ο προαναφερθείς «εν Ντάρμα αδελφός» (αν και πρόκειται μάλλον για «εν μελόδραμα αδελφό») μου, νομίζει ότι μπορεί να με κάνει πιο ρόμπα από όσο γίνομαι από μόνος μου; Ας το δοκιμάσει.

Ως τώρα, έχω καταφέρει να λουστώ όλες τις δυσάρεστες συνέπειες της φήμης, χωρίς καμία από τις ευχάριστες. Δεν είμαι πλούσιος, δε μου δίνουν καλά τραπέζια στα εστιατόρια και καμιά δε μου έχει πετάξει το κιλοτάκι της σε κάποια παρουσίαση βιβλίου ή διάλεξη. Ωστόσο, ένας σωρός άνθρωποι έχουν την απαίτηση να ανταποκρίνομαι στην κάθε ψευδαίσθηση έχουν φτιάξει στο κεφάλι τους για το πώς θα ‘πρεπε να είμαι. Να, αυτό σημαίνει να είσαι διάσημος.

Τόσο ο Βούδας, όσο και ο Ντόγκεν, έκρουσαν τον κώδωνα του κινδύνου για το τι σημαίνει να κυνηγάς τη φήμη και τον πλούτο. Κάποιοι πιστεύουν ότι αυτού του είδους οι νουθεσίες προέκυψαν από κάποια βαθιά και μυστικιστική ενόραση σχετικά με την κρυφή φύση της πραγματικότητας. Όμως τόσο ο Βούδας, όσο και ο Ντόγκεν ήταν διασημότητες στην εποχή τους και είμαι σίγουρος ότι μιλούσαν από προσωπική εμπειρία. Η φήμη και τα λεφτά θεωρούνται από την κοινωνία μας σαν ένα είδος πανάκειας που θα θεραπεύσει ό,τι κακό σου συμβαίνει και οι άνθρωποι τα κυνηγάνε πιστεύοντας ότι από τη στιγμή που θα αποκτήσουν την περιουσία ή τη φήμη που θεωρούν ότι χρειάζονται, τα πάντα θα λυθούν. Μύδια.

Τέλος πάντων, αυτά λέω σε γενικές γραμμές στο κομμάτι στο Suicide Girls. Θα σας ενημερώσω πότε θα δημοσιευτεί.

[...]

Μπραντ Ουόρνερ – Τετάρτη 7 Μαΐου 2008

Ζεν στον πόλεμο, συνέχεια -και ένα υστερόγραφο

[...]

Ευχαριστώ πολύ τον αναγνώστη Element που μου έστειλε αυτό το λινκ για μια σελίδα που περιέχει τσιτάτα του Κόντο Σαουάκι από το βιβλίο του Μπράιαν Βικτόρια, Zen At War. Δεν έχω διαβάσει ακόμα όλο το πρωτότυπο ιαπωνικό υλικό το οποίο περιέχει η σελίδα όμως απ’ ό,τι φαίνεται, μερικά από τα τσιτάτα προέρχονται από μια αμφίβολη «αυτοβιογραφία» του Σαουάκι η οποία γράφτηκε μετά τον θάνατό του από κάποιον άλλον –απλώς αυτός έγραψε σε πρώτο πρόσωπο και δημιουργείται η εντύπωση ότι μιλάει ο ίδιος ο Σαουάκι. Στο τσιτάτο που ο Σαουάκι φαίνεται να λέει «χορτάσαμε σκοτωμούς» το «χορτάσαμε» είναι η απόδοση της ιαπωνικής φράσης «χάρα ιππάι» –κάποιος που έχει ζήσει στην Ιαπωνία τόσον καιρό όσο ο Βικτόρια, θα έπρεπε να ξέρει πολύ καλά ότι το «χάρα ιππάι» έχει περισσότερο την έννοια του «πήξαμε», «δεν αντέχουμε άλλου» παρά του «φάγαμε με την ψυχή μας». Μια τέτοια απόδοση είναι αδικαιολόγητη. Και το λέω αυτό από τη θέση του ανθρώπου που πέρασε μια δεκαετία στην Ιαπωνία μεταφράζοντας πολύ συχνά ορισμένα πράγματα σκόπιμα λάθος, αν και στη δική μου περίπτωση, η πρόθεση ήταν να κάνω κάποιον να ακούγεται λιγότερο βλάκας απ’ ό,τι ήταν και όχι να σπιλώσω την υπόληψή του. Αυτή η ιστορία με κάνει να έχω επιφυλάξεις και για το υπόλοιπο βιβλίο (αν και, ναι, είναι σαφώς αλήθεια ότι ορισμένοι άνθρωποι του ιαπωνικού Ζεν κατεστημένου έκαναν πλάτες στον Αυτοκράτορα κατά τη διάρκεια του πολέμου).

[...]

Μπραντ Ουόρνερ – Παρασκευή 2 Μαΐου 2008

ΥΓ
Μόλις ανέβηκε online ένα άρθρο για το Πανκ Ζεν (το βιβλίο) από τον καλό φίλο Γιώργο Σαρδέλη στο μπλογκ του για το Αϊκίντο (και όχι μόνο), Aikicosmos. Θα το βρείτε (το άρθρο) στη διεύθυνση http://aikicosmos.blogspot.com/2011/01/blog-post.html –εδώ απλώς θα βρείτε τις δικές μου ευχαριστίες για τη μνεία και τα καλά λόγια καθώς και την προτροπή να περάσετε από κει μια βόλτα. Προσωπική μου εκτίμηση είναι ότι αν υπήρχαν στο Αϊκίντο (και γενικότερα στο μπούντο) περισσότεροι άνθρωποι σαν τον Γιώργο, ο κόσμος των πολεμικών τεχνών θα ήταν πολύ καλύτερος.

Σέσιν και το Ζεν στον Πόλεμο

[...]

Πήρα αρκετές απαντήσεις για το πρόσφατό μου ποστ. Στ’ αλήθεια στενοχωριέμαι που έγραψα ότι η Πατρίτσια είναι τραβεστί και όχι τρανς –τέτοιες διαφοροποιήσεις είναι κάπως μανίκι (χε, χε είπα μανίκι) για κάποιον που μεγάλωσε στην επαρχία του Οχάιο στη δεκαετία του ’70. Επιπλέον, μπορώ να καταλάβω πολύ καλά τι σημαίνει να μπερδεύουν το φύλο σου –τι να λέμε, εχτές ακόμα, στο αεροδρόμιο του Νόξβιλ, ο τύπος του σεκιούριτι με είπε «μαντάμ». Και κάτι τέτοια μου συμβαίνουν συνεχεία. Τι διάολο, δε βλέπουν ότι έχω γένια; Τέλος πάντων, λυπάμαι που έφυγε η Πατρίτσια. Μου φάνηκε εντάξει άτομο και ήθελα να δω αν θα μπορούσα να τη βοηθήσω με το ζόρι που, προφανώς, τράβαγε.

Αυτό, ωστόσο, που έχω να πω (και όχι μόνο στην Πατρίτσια) είναι «Μάθε πριν πας». Ένα μεγάλο μέρος της ευθύνης εδώ πέφτει σ’ εμένα γιατί δε δημοσίευσα το πρόγραμμα του σέσιν, όμως η αλήθεια είναι ότι το έφτιαξα μόλις κάνα-δυο ώρες πριν ξεκινήσουμε. Παρόλα αυτά, εξακολουθώ να θεωρώ δεδομένο ότι οι άνθρωποι που αποφασίζουν να συμμετάσχουν σε ένα ησυχαστήριο Ζεν, έχουν κάποια ιδέα περί τίνος πρόκειται. Τα ησυχαστήρια των οποίων είμαι επικεφαλής είναι αρκετά κοντά στον κανόνα και, μάλιστα, είναι και από τα «εύκολα» και υπάρχουν ένας σκασμός μέρη online που δημοσιεύουν το πρόγραμμά τους. Η περίπτωση της Πατρίτσια δεν είναι μοναδική· αν ήταν, δε θα έγραφα αυτά που γράφω τώρα σε ένα δημόσιο φόρουμ. Πολύς κόσμος εμφανίζεται στα πράγματα αυτά χωρίς την παραμικρή ιδέα περί τίνος πρόκειται και, συγνώμη, αλλά ειλικρινά δεν μπορώ να καταλάβω γιατί εξακολουθεί να συμβαίνει κάτι τέτοιο στις μέρες μας.

Σας παρακαλώ πολύ, πριν συμμετάσχετε σε ένα ησυχαστήριο Ζεν, διαβάστε κάτι σχετικό, εντάξει; Ευχαριστώ πολύ.

Παρεμπιπτόντως, τι είναι αυτή η παπαριά με τα διάφορα τρολ που γράφουν στα σχόλια «Ο Μπραντ πιστεύει ότι δεν έγινε ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος»; Μάγκες, η Ιαπωνία έκανε μερικά πολύ, πολύ κακά πράγματα κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Το ξέρω. Όλοι το ξέρουμε. Κι εμείς, οι Καλοί Λευκοί, που δεν έχουμε κάνει τίποτα κακό, επίσης τους ρίξαμε κάνα-δυο πολύ βαριές βόμβες. Κάποιοι Ιάπωνες με βουδιστικά ράσα είπαν «ζήτω ο Αυτοκράτορας», όμως προσωπικά δεν έχω δει αρκετά αξιόπιστα στοιχεία ότι ο Κόντο Σαουάκι ήταν μεταξύ αυτών που έριχναν λάδι στη φωτιά. Δείτε, ας πούμε κάτι που έγραψε και που ανακάλυψα πρόσφατα στη βιβλιοθήκη της Τασαχάρα: «Κατά τη διάρκεια του πολέμου στην Κίνα, είχα πάντοτε τα χέρια μου σε θέση γκάσο (Σ.τ.Μ η γνωστή θέση «προσευχής» με τις παλάμες ενωμένες μπροστά στο στήθος ή το πρόσωπο), όπου και αν πήγαινα. Όταν κάνεις γκάσο σε όποιον συναντάς, σου κάνει αυτόματα κι εκείνος γκάσο –αν είχα τα χέρια μου σφιγμένα σε γροθιές ή κρατούσα ένα περίστροφο, η αντίδρασή των ανθρώπων δε θα ήταν η ίδια. Το να περπατάς με τα χέρια σε γκάσο, σημαίνει ότι πια δεν πυροβολείς κανέναν».

Αυτά που γράφει ο Μπράιαν Βικτόρια ότι είπε ο Σαουάκι είναι τόσο διαφορετικά από πράγματα που έχουμε ακούσει ότι είπε ή από πράγματα που θυμούνται απ’ αυτόν όσοι τον ήξεραν, που δυσκολεύομαι να τα δεχτώ ως ακριβή. Το αστείο είναι ότι ο Σαουάκι δεν εμφανίζεται καν στο δεύτερο βιβλίο του Βικτόρια σχετικά με τους πολεμοκάπηλους ζενάδες –και είναι περίεργο καθώς στο πρώτο του βιβλίο, τον εμφανίζει ως ένθερμο υποστηρικτή της πολεμικής προσπάθειας της Ιαπωνίας. Το βιβλίο του Βικτόρια ήταν σημαντικό καθώς έδειξε στους Δυτικούς τους δασκάλους του Ζεν σαν πραγματικούς ανθρώπους και όχι σαν θεούς ή σαν μυστήρια όντα. Και μπράβο του. Όμως στην περίπτωση του Σαουάκι, λυπάμαι αλλά θα διατηρήσω τις επιφυλάξεις μου σχετικά με το αν όντως ήταν πολεμοκάπηλος ή όχι.

Την κάνω.

Μπραντ Ουόρνερ – Πέμπτη 1 Μαΐου 2008

ΥΓ
Στο κείμενο αυτό, ο Ουόρνερ αναφέρεται εκτενώς σε ένα θέμα αρκετά ενοχλητικό για όσους ασχολούνται με τον ιαπωνικό Βουδισμό. Το θέμα αυτό, επί τροχάδην, έχει ως εξής: Το 1997, ένας ακαδημαϊκός ονόματι Μπράιαν Βικτόρια (Brian Victoria), κυκλοφόρησε ένα βιβλίο με τίτλο Zen At War και το 2002, κυκλοφόρησε ένα δεύτερο βιβλίο με τίτλο Zen War Stories. Τα βιβλία αυτά, καταγράφουν τη σχέση μεταξύ Βουδισμού Ζεν και ιαπωνικού μιλιταρισμού από την εποχή της παλινόρθωσης του Μέιτζι (1868 –όταν δηλαδή αρχίζει η ιστορία της σύγχρονης Ιαπωνίας) ως τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και θίγουν ορισμένα θέματα καθόλου ευχάριστα για τους Ιάπωνες και ειδικά για τους Ιάπωνες βουδιστές Ζεν και ακόμα πιο ειδικά για τους Ιάπωνες βουδιστές Ζεν που αποτελούν μέρος του «ιδρυματικού κατεστημένου», δηλαδή των μεγάλων οργανώσεων Σότο-σου, Ρινζάι-σου και Ομπάκου-σου. Ο λόγος; Η Ζεν κοινότητα –και γενικότερα η βουδιστική κοινότητα– δεν αντέδρασε όσο θα περίμενε (ή θα έλπιζε) κανείς στο ρεύμα του μιλιταρισμού που οδήγησε την Ιαπωνία στον πόλεμο με όλες τις ολέθριες συνέπειές του. Το σημείο στο οποίο επικεντρώνεται ο Ουόρνερ, είναι σε ορισμένα στοιχεία που δίνει ο Βικτόρια για τον Κόντο Σαουάκι (1880-1965) πολύ γνωστό δάσκαλο του Ζεν και δάσκαλο –μεταξύ άλλων– του Γκούντο Νισιτζίμα. Για περισσότερες πληροφορίες, κάντε τη σχετική αναζήτηση στο Ίντερνετ –το θέμα είναι αρκετά μεγάλο για να περιοριστεί σε ένα-δυο λινκς!

Εκ της Διευθύνσεως (ΧΙ) – Εσωτερικές υποθέσεις

Καλά ξεκίνησε η καινούρια χρονιά. Ή έστω, σχετικά καλά, καθώς το κλίμα που επικρατεί στην Αθήνα (και, υποπτεύομαι, σε όλη την Ελλάδα) δεν είναι ακριβώς και αυτό που θα λέγαμε εορταστικό. Δικαίως ή αδίκως, είναι μια άλλη συζήτηση, όμως το σίγουρο είναι ότι μεταξύ των ανθρώπων που συναναστρέφομαι εγώ τουλάχιστον, υπάρχει ένας έντονος προβληματισμός σχετικά με το τι πρόκειται να γίνει τα επόμενα χρόνια· το ενδιαφέρον είναι ότι ο προβληματισμός αυτός δεν είναι πάντοτε απαισιόδοξα χρωματισμένος, ίσως επειδή αρκετοί προτιμούν να αποφεύγουν την τηλεόραση και να φιλτράρουν κάπως αυτά που ακούνε.

Τέλος πάντων, συνειδητοποίησα ότι από τότε που γύρισα, δεν έχω αναφερθεί καθόλου σε διάφορα πράγματα που συμβαίνουν και που άπτονται της διαχειριστικής πλευράς του μπλογκ –και στο μέτρο που στόχος του μπλογκ είναι να λειτουργήσει σαν πυρήνας μιας κοινότητας, καλό είναι να το κάνω. Επί τροχάδην, λοιπόν, τον τελευταίο μήνα το μπλογκ έχει αρχίσει να κυκλοφορεί κάπως περισσότερο και να εμφανίζεται σε διάφορα σάιτ και άλλα μπλογκ, κυρίως σε σχέση με το βιβλίο (Πανκ Ζεν).

Στο blogroll που υπάρχει κάτω αριστερά στη σελίδα, μπορείτε να δείτε τρία μπλογκ που, προς μεγάλη μου χαρά, έκαναν αναφορά στο Πανκ Ζεν –πρόκειται για το Uroborus του φίλου μου του Περικλή Βανικιώτη (το σχετικό λινκ είναι αυτό http://uroborus.wordpress.com/2010/12/27/περί-punk-zen-κρίση-ποια-κρίση/), το γυναικείο Ladies Wall (στη διεύθυνση http://www.ladieswall.com/gadgets/what-to-read-vivlio-pankzen/) και το εξαιρετικό χαρντκοράδικο Take Your Shot, στη διεύθυνση http://takeyourshotfanzine.blogspot.com/2010/12/hardcore-zen-greek-translation-edition.html Παράλληλα, έπαιξε και στο Pathfinder (στη διεύθυνση http://news.pathfinder.gr/culture/books/662531.html) και απ’ ό,τι ακούω έπεται συνέχεια!

Καίτοι ως τώρα το είχα αποφύγει για προσωπική χρήση, αποφάσισα να αρχίσω να εμφανίζομαι και σε άλλα Ιντερνετικά μέσα. Έτσι, έστησα μια σελίδα για το βιβλίο στο Facebook (το σχετικό λινκ υπάρχει παρακάτω αλλά μπορείτε να πάτε και απευθείας χτυπώντας στη διεύθυνση http://www.facebook.com/pages/punkzengr/112407072162066 –αν βρεθούν δύο-τρεις ακόμα να γίνουν fan της σελίδας στο FB, θα μπορέσω να πάρω και κατευθείαν τη διεύθυνση punkzengr εκεί ώστε να φύγει από τη μέση όλο αυτό το μακρινάρι με τους αριθμούς) και σήκωσα και ένα καναλάκι στο Twitter (http://twitter.com/punkzen_gr) –για το τελευταίο, σκέφτομαι να στέλνω καθημερινά μηνυματάκια με ατάκες του Μπραντ Ουόρνερ (ή και δικές μου, αν μπορώ να σκεφτώ καμιά καλή!) όμως αυτό ακόμα το πάω λάου-λάου καθώς το φορμά είναι κάπως περιοριστικό.

Τέλος πάντων, μ’ αυτά και μ’ αυτά, ήδη η επισκεψιμότητα του μπλογκ έχει ανέβει κατακόρυφα. Βεβαίως απέχει πολύ από την επισκεψιμότητα διαφόρων μεγάλων μπλογκ, όμως αυτό είναι λίγο-πολύ αναμενόμενο καθώς το θέμα του δεν είναι ούτε τόσο διαδεδομένο, ούτε και τόσο δημοφιλές –χώρια που θα πρέπει να συμφιλιωθώ τελικά με την ιδέα ότι δεν είναι αναγκαίο να αρέσουν σε όλους ούτε αυτά που γράφω, ούτε το πώς τα γράφω (αστειεύομαι, στην πραγματικότητα είμαι συμφιλιωμένος με την ιδέα αυτή εδώ και πολλά χρόνια). Όπως και να ‘χει πάντως, το μπλογκ πάει καλύτερα και προσδοκώ να πάει και ακόμα καλύτερα· το βέβαιο είναι ότι θα εξακολουθώ να το προωθώ όσο καλύτερα μπορώ.

Έγραφα παραπάνω (και το έχω γράψει και παλιότερα) ότι θα ήθελα το μπλογκ να λειτουργεί ως βάση για τη δημιουργία μιας κοινότητας (παρεμπιπτόντως, το «κοινότητα» δε μου αρέσει αλλά προτιμώ να αποφύγω το αγγλικό «community» γιατί παραέχει φορεθεί). Και για να γίνει αυτό, καλό είναι να βάζει και κάνας άλλος κάνα χεράκι. Θέλω να πω, ΟΚ, εγώ μεταφράζω/γράφω τα κείμενα, έβγαλα το βιβλίο και προσπαθώ να το κάνω όσο το δυνατόν πιο γνωστό –μέχρι εκεί μπορώ να πάω και μέχρι εκεί πάω. Επειδή, ωστόσο, εσείς που το διαβάζετε έχετε κάποιες άκρες, μην ντρέπεστε –αξιοποιήστε τις! Αν θεωρείτε ότι τα κείμενα που περιέχονται εδώ έχουν κάποια αξία, πείτε το και σε κάποιον που δεν το ξέρει, κάντε λινκ σε άλλα μπλογκ, κάντε σχετικά ποστ στο FB –με λίγα λόγια, προωθήστε το. Είμαι σίγουρος ότι υπάρχει πολύς κόσμος που ενδιαφέρεται για το Ζεν και που προσπαθεί να βρει μια άκρη για να ασχοληθεί ή έστω για να διαβάσει κάτι παραπάνω –και με δεδομένη τη φτώχια που υπάρχει στο ελληνόφωνο Ίντερνετ σχετικά, θα προσπαθεί για πολύ καιρό. Στο μέτρο που το μπλογκ αυτό, μπορεί να καλύψει μια τέτοια ανάγκη (ή, έστω, περιέργεια), ας μην το κρατάμε κρυφό!

Σχετικά με το βιβλίο: με δυο λόγια, δεν ξέρω ακόμα τίποτα. Επειδή η περίοδος των εορτών συμπίπτει με την περίοδο απογραφής των βιβλιοπωλείων και των χοντρεμπόρων, ακόμα δεν έχω καμία εικόνα για το αν έχει πουλήσει 10, 110 ή 510 αντίτυπα –υποπτεύομαι ότι θα έχει πουλήσει ελάχιστα καθώς (α) καθημερινά κυκλοφορούν πολύ περισσότερα βιβλία από όσα μπορεί να απορροφήσει η αγορά, (β) η εποχή είναι ζορισμένη, και, (γ) οι όποιες προωθητικές ενέργειες ανέφερα παραπάνω, ξεκίνησαν πολύ αργά. Συνεπώς, περιμένω να δω χωρίς να προσδοκώ θεαματικά αποτελέσματα –μέσα στο πρώτο 15ήμερο του Ιανουαρίου, θα έχουν γίνει οι απογραφές κ.λπ. οπότε θα έχω μια εικόνα. Στο μεταξύ, όσοι θέλετε να το αγοράσετε μπορείτε να το κάνετε σε αρκετά από τα μεγάλα βιβλιοπωλεία της Αθήνας ή, κατά προτίμηση, να κάνετε κλικ στο σχετικό λινκ αριστερά και να το πάρετε online.

Δεν νομίζω ότι μου ξέφυγε τίποτα αλλά αν θυμηθώ κάτι ακόμα, θα επανέλθω σε μελλοντικό ποστ. Στο μεταξύ, καλή χρονιά!

ΥΓ
Και, βεβαίως, ξέχασα το βασικότερο: το μπλογκ έχει αποκτήσει πλέον κανονική URL, όχι ως Hardcore Zen GR αλλά ως Punk Zen –αφενός επειδή είναι πιο εύκολο και αφετέρου επειδή ταιριάζει με το βιβλίο. Προς το παρόν δεν αλλάζω τον τίτλο της σελίδας και/ή το layout αλλά πιθανότατα θα το κάνω κάποια στιγμή. Αν λοιπόν θέλετε να το συστήσετε σε κάποιον, πείτε απλώς www.punkzen.gr ή και σκέτο punkzen.gr

Χριστός ημάς εξηγόρασεν εκ της κατάρας του νόμου

Αυτό έγραφε πάνω σε ένα φορτηγάκι παρκαρισμένο μπροστά σε ένα από τα μπλε κτήρια που είδα στον δρόμο που οδηγούσε στο Southern Dharma Retreat Center (SDRC) κοντά στο Άσβιλ της Βόρειας Καρολάινα –ήμουν επικεφαλής ενός ησυχαστηρίου εκεί το προηγούμενο Σαββατοκύριακο. Παρεμπιπτόντως, το SDRC βρίσκεται «κοντά στο Άσβιλ» με την ίδια λογική που η Τασαχάρα βρίσκεται «κοντά στο Μπιγκ Σερ», δηλαδή όχι ιδιαίτερα κοντά. Ξεκινώντας από το Άσβιλ, θες καμιά ώρα ανάβαση από έναν ορεινό δρόμο και μετά συνεχίζεις με έναν κατσικόδρομο μονής κατεύθυνσης που νομίζεις ότι δεν τελειώνει ποτέ, περνώντας πολύ κοντά από κάτι ιδιαίτερα άγριους γκρεμούς. Επειδή, δε, στον κατσικόδρομο υπάρχουν και σπίτια, μερικές φορές χρειάζεται να σταματήσεις και να περιμένεις να περάσουν κάτι αρχαία αγροτικά που τα οδηγούν ιδιαίτερα μαλλιαροί τύποι με καραμπίνες κρεμασμένες πίσω τους. Εδώ που τα λέμε, δεν τους είδα και πολύ καλά τους τύπους αυτούς και φαντάζομαι ότι είναι μια χαρά παιδιά, όμως σε κάποια φάση που καθόμασταν στο ησυχαστήριο, άκουσα ντουφεκιές και κάποια στιγμή που ανεβαίναμε και πέρασα μπροστά από μια εκκλησία, ήμουν πίσω από ένα μεγάλο κόκκινο αγροτικό που είχε ένα αυτοκόλλητο που έλεγε «I'm a coon hunter». Υποθέτω ότι εννοούσε ότι κυνηγάει «ρακούν», έτσι; (Σ.τ.Μ. η λέξη «coon» εκτός ρακούν είναι και μια πολύ παλιά ρατσιστική λέξη για τους μαύρους) Πηγαίνοντας προς το SDRC, πέρασα από διάφορες γέφυρες ενός ποταμού που λέγεται French Broad River και αναρωτήθηκα αν είναι σωστό να ονομάζεις ένα ποτάμι French Broad River χωρίς να λες συγκεκριμένα για πια Γαλλίδα γκόμενα μιλάς (Σ.τ.Μ. η λέξη «broad», πέραν του γνωστού «πλατύς» σημαίνει και «γκόμενα» –ναι, πρόκειται για ένα μάλλον κρύο λογοπαίγνιο).

Το ησυχαστήριο ήταν sold-out. Ήμασταν συνολικά 27 άτομα (μαζί μ’ εμένα) και υπήρχε και μια τραβεστί η οποία εξαφανίστηκε μέσα στην πρώτη που φτάσαμε –πριν κάνουμε Ζαζέν, πριν τις ομιλίες, πριν ακόμα φάμε για βράδυ. Απ’ ό,τι άκουσα, είπε σε κάποιον «Και να σκεφτείς ότι είχα εισιτήριο για να δω τον Δαλάι Λάμα και είπα όχι για να ‘ρθω σ’ αυτό το πράμα» και μετά καβάλησε το αγροτικό του (της;) και την έκανε με τις πάντες. ΟΚ –στην ευχή του Θεού. *

Το ίδιο το ησυχαστήριο ήταν μια χαρά, απ’ όσο τουλάχιστον μπορώ να πω. Το πρόγραμμα έπρεπε να το φτιάξω εγώ και προσπάθησα να το κάνω ταυτόχρονα αρκετά εύκολο ώστε να μη σκοτώσει τους νιουμπάδες στο Ζαζέν αλλά και αρκετά ζόρικο ώστε να μπορεί να θεωρηθεί ένα αξιοπρεπές ησυχαστήριο του Σότο Ζεν. Το Σάββατο είχαμε εννιά γύρους Ζαζέν, ξεκινώντας από τις 6:30 το πρωί –οι περισσότεροι ήταν των 30 λεπτών, εκτός από τον πρώτο της ημέρας που ήταν των 45. Την Κυριακή ακολουθήσαμε το ίδιο πρόγραμμα, όμως τελειώσαμε το μεσημέρι γιατί έτσι είναι το πρόγραμμα του κέντρου. Ακόμα, είχαμε δύο διαλέξεις/συζητήσεις, μια κάθε μέρα και βρήκα και χρόνο για ντοκουσάν (ιδιαίτερες κουβέντες μαζί μου –λες και χρειάζεται κανείς κάτι τέτοιο). Τα γεύματα ήταν περίπου τυπικά, σιωπηλά και με κάποιους ψαλμούς στην αρχή τους αλλά όχι στο στιλ οριόκι (το βίντεο αυτό γυρίστηκε σε ένα ησυχαστήριο που έκανα στη Σιζουόκα της Ιαπωνίας). Παρεμπιπτόντως, στο SDRC το φαγητό σερβίρεται σε μπουφέ και είναι γαμάτο –ό,τι μαγειρεύουν το μεγαλώνουν στην περιοχή και το ψωμί τους ειδικά είναι απίστευτο.

Το γκρουπ ήταν αρκετά ομοιογενές. Μερικοί φοιτητές, μερικοί μεγαλύτεροι, κάνα-δυο μεταλάδες, μερικοί πανκ στην ηλικία μου και μισοί-μισοί από πλευράς αντρών-γυναικών. Αν είχε μείνει η τραβεστί, η ισορροπία θα είχε γείρει προς τη μια μεριά. Αλλά προς ποια; Μεταξύ των μεταλάδων, ήταν και ο Ν. Ράνταλ Μπλάιθ (D. Randall Blythe ) από τους Lamb of God. Πολύ το χάρηκα που τον είδα εκεί. Τον συμπαθώ και σιγά-σιγά έχουν αρχίσει να μου αρέσουν και οι Lamb of God.

Στο τέλος της πρώτης ημέρας, οι συμμετέχοντες άρχισαν να δίνουν τις αξιολογήσεις τους για το ησυχαστήριο και για τον δάσκαλο. Οι περισσότερες ήταν θετικές και μερικές ήταν εξαιρετικά αρνητικές –ως συνήθως, εγώ μένω στις αρνητικές. Μια έλεγε κάτι σε στιλ «Ο δάσκαλος ήταν πολύ στενόμυαλος και προσκολλημένος στην πεποίθησή του ότι το Ζαζέν είναι το καλύτερο. Οι τέσσερεις ακρογωνιαίοι λίθοι της επίγνωσης (ή κάτι τέτοιο –δε θυμάμαι ακριβώς πώς το ‘λεγε) είναι η βάση της βουδιστικής άσκησης! Ανώριμος δάσκαλος!»

Η δική μου αντίδραση στο παραπάνω σχόλιο είναι ότι κατά την ώριμη προσωπική μου άποψη, το άτομο που το έγραψε αυτό έχει κακάκια μέσα στο κεφάλι του.

Πέραν της πλάκας, η συγκεκριμένη αξιολόγηση μου δίνει την ευκαιρία να αναφερθώ σε κάτι σημαντικό: μεταξύ των ανθρώπων που ασχολούνται με τον βουδισμό στις Η.Π.Α. υπάρχει η προσδοκία οι δάσκαλοι του Βουδισμού να είναι κάτι σαν παν-Βουδιστές. Δηλαδή, να μην εκπροσωπούν μια συγκεκριμένη παράδοση αλλά να αγκαλιάζουν όλες τις μορφές Βουδισμού. Και υπάρχουν πολλοί δάσκαλοι που το κάνουν: ανακατεύουν όλων των ειδών τις παραδόσεις φτιάχνοντας μια γλυκιά, οικουμενική σούπα που στην πραγματικότητα δεν εκφράζει καμιά συγκεκριμένη γενεαλογία όμως περιλαμβάνει τα πάντα. Εγώ αυτό το θεωρώ μια μαλακία και μισή και λέω να πα’ να γαμηθεί.

Αν πάω σε μια εκκλησία βαπτιστών και δω ότι ο παπάς εκεί έχει διαβάσει την Πεντάτευχο και το Κοράνι, θα εντυπωσιαστώ καθώς θα είναι κάτι σαν μπόνους, όμως δεν περιμένω ότι ο βαπτιστής παπάς θα με συμβουλέψει πώς να γιορτάσω το Ραμαζάνι ή πώς να κάνω ένα Μπαρ Μίτσβα –ένας βαπτιστής παπάς που προσφέρει τέτοιες υπηρεσίες σίγουρα τις κάνει τσαπατσούλικα. Εδώ που τα λέμε, αν ήμουν βαπτιστής, θα ήθελα ο παπάς μου να έχει εστιάσει την προσοχή του ειδικά στη μελέτη των διδασκαλιών της βαπτιστικής γραμμής του Χριστιανισμού και να μην ξέρει πολλά για την Πεντάτευχο ή το Κοράνι. Και θα είχα περισσότερη εμπιστοσύνη σ’ αυτά που λέει, αν μου έλεγε εξ αρχής ότι κατά τη γνώμη του το Ισλάμ και ο Ιουδαϊσμός είναι θεμελιωδώς λάθος –αν δεν πιστεύει κάτι τέτοιο, γιατί έγινε βαπτιστής παπάς και όχι ραβίνος ή ιμάμης; Βεβαίως, τα πράγματα θα ήταν πολύ διαφορετικά αν έλεγε ότι πρέπει να προσηλυτίσουμε όλους τους εβραίους και τους μουσουλμάνους και να σκοτώσουμε όσους δε δουν το φως –εκεί περνάμε σε μια άλλη περίπτωση.

Ξέρετε, δεν έχω την παραμικρή ιδέα σχετικά με τη Βιπασάνα, τον θιβετανικό Βουδισμό, το στιλ Ρινζάι του Ζεν ή οποιοδήποτε άλλο είδος Βουδισμού. Στην πραγματικότητα, ξέρω αρχίδια και για τις άλλες γραμμές του Σότο Ζεν –βασικά ξέρω αυτά που έμαθα από τον Τιμ Μακάρθι και τον Γκούντο Νισιτζίμα. Ποτέ δεν ασκήθηκα σοβαρά στα άλλα στιλ και ποτέ δεν ενδιαφέρθηκα και ιδιαίτερα να προσπαθήσω. Ξέρω ορισμένους δασκάλους από τις άλλες αυτές γενεαλογίες τη δουλειά των οποίων θεωρώ πολύ αξιόλογη, όμως παρόλα αυτά εξακολουθούν να μη μ’ ενδιαφέρουν και πάρα πολύ. Αυτό δε σημαίνει ότι θέλω να πάω και να καταστρέψω αυτές τις άλλες γενεαλογίες όμως ειλικρινά, νομίζω ότι η γενεαλογία που μελέτησα είναι καλύτερη και πολύ πιο κοντά σ’ αυτό που δίδαξε πραγματικά ο Βούδας. Αν δεν το πίστευα, γιατί θα το δίδασκα; Γιατί οποιοσδήποτε θα δίδασκε ένα στιλ Βουδισμού το οποίο δεν πίστευε ότι είναι το καλύτερο; Ποιος θα πήγαινε ν’ ακούσει έναν τέτοιο δάσκαλο; Εγώ πάντως, σίγουρα όχι.

Ο Βουδισμός είναι κατά βάση μια προφορική παράδοση που περνάει προσωπικά από τον έναν δάσκαλο στον άλλον. Δεν είναι αναγκαίο ένας δάσκαλος μιας συγκεκριμένης γενεαλογίας να ξέρει τίποτα για οποιαδήποτε άλλη μορφή Βουδισμού πέρα από αυτή που παρέλαβε από τον δικό του δάσκαλο. Ναι, αν ξέρει αυτό είναι κάτι εξτρά και ωραίο αλλά από την άλλη, μπορεί και να τον τρικλοποδιάζει (και, αν θέλετε τη γνώμη μου, συνήθως αυτό συμβαίνει). Είναι καλό να τα πηγαίνεις καλά με τις άλλες γενεαλογίες και όλοι μας λίγο-πολύ το κάνουμε –έχω πολλούς φίλους που είναι Ρινζάι! Όμως δε χρειάζεται να προσπαθούμε να ενσωματώσουμε τις διδασκαλίες τους στις δικές μας προκειμένου να ικανοποιήσουμε κάποια παρεξηγημένη αντίληψη που θέλει όλους τους δασκάλους του Βουδισμού να αγκαλιάζουν όλες τις μορφές Βουδισμού. Γιατί θα ‘πρεπε να κάνουν κάτι τέτοιο;

Οι «τέσσερις ακρογωνιαίοι λίθοι της επίγνωσης» ή ό,τι άλλη παπαριά έγραψε αυτός ο τύπος στην αξιολόγησή του, είναι απλώς λόγια που προσπαθούν να προσδιορίσουν αυτό που ήθελε να πει ο Βούδας μια συγκεκριμένη στιγμή. Όμως αυτό που ήθελε να πει ο Βούδας δεν είχε να κάνει με λόγια. Τα λόγια μου, τα λόγια του Νισιτζίμα ή τα λόγια του Κόντο Σαουάκι, είναι ακριβώς τα ίδια. Όμως αν πάτε σε έναν δάσκαλο μιας συγκεκριμένης γενεαλογίας, μην περιμένετε να σας φραζάρει την αλήθεια με τον ίδιο τρόπο που θα το κάνει κάποιος από μια άλλη γενεαλογία.

Τέλος πάντων, είναι πολύ σημαντικό ένας δάσκαλος να είναι συνεπής στην παράδοσή του και, ακόμα πιο σημαντικό, στην προσωπική του κατανόησης της παράδοσης αυτής. Όλες αυτές οι συναισθηματικές σαχλαμάρες περί παν-βουδισμού δεν είναι παρά μια νερωμένη διδασκαλία η οποία ικανοποιεί μεν αυτούς που ψάχνουν κάποια ψευδαίσθηση ή τους αρέσει η πολιτική ορθότητα, είναι όμως λάθος. Βλέπουμε γύρω μας κάτι τύπους που ισχυρίζονται ότι γνωρίζουν είκοσι διαφορετικές παραδόσεις, καθεμιά από τις οποίες χρειάζεται δεκαετίες για να αρχίσεις καν να την καταλαβαίνεις. Αν οι τύποι αυτοί δεν είναι τετρακοσίων ετών, απλώς πάνε να σας τη φέρουν και αν την πατήσετε είστε κορόιδα.

Αυτά –ελπίζω να σας άρεσε το παραλήρημά μου. Δε γαμιέται!

* Δε θέλω να προσβάλλω τα άτομα που επιλέγουν να ντύνονται γυναικεία ή να αλλάζουν φύλο. Όμως ειλικρινά δεν ξέρω αν θέλουν να τους προσφωνείς «αυτός» ή «αυτή»

Μπραντ Ουόρνερ – Τρίτη 29 Απριλίου 2008

ΥΓ
Στο κείμενο, έχω αποδώσει το «mindfulness» ως «επίγνωση» (έτσι το έχω αποδώσει και στο βιβλίο Πανκ Ζεν). Ορισμένοι το αποδίδουν και ως «εγρήγορση» –διαλέγετε και παίρνετε. Για όσους δεν είναι πολύ εξοικειωμένοι με τον Ιουδαϊσμό ή με το Ισλάμ, το Μπαρ Μίτσβα είναι μια τελετή για τα εβραιόπουλα (και των δύο φύλων) όταν μπαίνουν στην εφηβεία, το Ραμαζάνι είναι ένας μήνας νηστείας και προσευχής για τους Μουσουλμάνους και η Πεντάτευχος (ή Τόρα) είναι το βασικό θρησκευτικό βιβλίο του Ιουδαϊσμού και αντιστοιχεί στα πέντε πρώτα κεφάλαια της Παλαιάς Διαθήκης (Γένεση, Έξοδος, Λευιτικό, Αριθμοί και Δευτερονόμιο).

Να ορίσουμε τις προθέσεις μας; Μα, κάντε μου τη χάρη!

Κοιτάξτε να δείτε τι γίνεται: Οι άνθρωποι που το οργανώνουν αυτό είναι φίλοι μου και μου τη σπάει να γίνομαι κακός. Όμως μόλις μου ήρθε ένα e-mail που μιλάει για μια «Τελετή Ορισμού Προθέσεων για το Νέο Έτος» και λέει ότι «Κάθε παραμονή πρωτοχρονιάς, μαζευόμαστε μια μεγάλη ομάδα για να ορίσουμε τις προθέσεις μας για τον χρόνο που έρχεται και για να ανανεώσουμε τη δέσμευσή μας στην πνευματική μας άσκηση».

Ψώνιο. Μακάρι να μπορούσα να πάω.

Όμως, ΓΙΑ ΟΝΟΜΑ! «Να ορίσουμε τις προθέσεις μας;» Σοβαρά; Αν πρόκειται να πάρεις μερικές αποφάσεις για την επόμενη χρονιά, πάρε μερικές γαμημένες αποφάσεις για την επόμενη χρονιά –χρειάζεται στ’ αλήθεια να κρεμάμε μια τεράστια ταμπέλα που να λέει «ΚΟΙΤΑΞΤΕ ΜΕ, ΕΙΜΑΙ ΒΟΥΔΙΣΤΗΣ» σε οτιδήποτε κάνουμε;

Πάει κάνας χρόνος που ακούω για αυτή την ιστορία με το «να ορίσουμε τις προθέσεις μας» και έχω την εντύπωση ότι πρέπει να είναι και παλιότερη –απλώς εγώ δεν την ήξερα. Ήξερα, ωστόσο, για μια τεράστια διαφωνία που είχε ο Νισιτζίμα Ρόσι με έναν από τους μαθητές του σχετικά με το αν το Ζαζέν είναι μια κατάσταση με πρόθεση ή χωρίς πρόθεση. Η άποψη του Νισιτζίμα, ήταν ότι το Ζαζέν είναι μια κατάσταση απολύτως χωρίς πρόθεση και δεν έκανε πίσω ούτε τόσο δα. Έτσι είναι αυτός: ξεροκέφαλος τύπος.

Και θα συμφωνήσω μαζί του. Το Ζαζέν, είναι πράγματι μια κατάσταση χωρίς πρόθεση. Βεβαίως, όλοι που ξεκινούν να ασκούνται έχουν κάποια πρόθεση –κι εγώ είχα, και ο Βούδας είχε, και ο Ντόγκεν είχε. Κανένα πρόβλημα ως εκεί. Το ίδιο το Ζαζέν, ωστόσο, πρέπει να είναι μια κατάσταση χωρίς πρόθεση, μια κατάσταση στην οποία εγκαταλείπεις κάθε πρόθεση. Και αυτό δεν είναι εύκολο, όμως είναι το πιο ουσιαστικό σημείο της άσκησης του Ζεν. Χωρίς αυτό, δεν υπάρχει πραγματική άσκηση Ζεν.

Οπότε τι κάνεις; Δεν μπορείς καν να έχεις την πρόθεση να μην έχεις πρόθεση (τουλάχιστον όπως την εννοούμε συνήθως) –κι αυτή μια πρόθεση είναι. Να ένα ωραίο κοάν.

Το μόνο στοιχείο που μπορώ να δώσω για το πώς απαντιέται το συγκεκριμένο κοάν, είναι ότι η πρόθεση συμβαίνει μέσα στο πλαίσιο της σκέψης. Το να έχεις ή να μην έχεις πρόθεση, είναι περίπου σαν αυτό που περιγράφει ο Ντόγκεν «να σκέφτεσαι τη σκέψη της μη σκέψης». Και πώς το κάνεις αυτό; Ο Ντόγκεν λέει απλώς «Είναι διαφορετικό από το να σκέφτεσαι».

Φυσικά, το Ζαζέν ως κατάσταση χωρίς πρόθεση από τη μια και μια τελετή καθορισμού προθέσεων για τον καινούριο χρόνο από την άλλη, είναι δύο εντελώς διαφορετικά πράγματα. Η μόνη σχέση μεταξύ τους, είναι η χρήση της λέξης «πρόθεση». Υπάρχουν τομείς της ζωής στους οποίους οι προθέσεις είναι απολύτως αναγκαίες. Κι εγώ παίρνω μερικές αποφάσεις για τον καινούριο χρόνο –χρειάζεται να έχεις κάποιες προθέσεις προκειμένου να μπορείς να ζεις. Οπότε, δε λέω ότι οι άνθρωποι αυτοί που κάνουν τη συγκεκριμένη τελετή κάνουν κάτι κακό ή κάτι λάθος ή ότι είμαι καλύτερος απ’ αυτούς κ.λπ. Αυτό που λέω είναι ότι το να αποκαλείς τις αποφάσεις σου για τον καινούριο χρόνο «προθέσεις για τον καινούριο χρόνο», μόνο και μόνο για να ακουστείς πιο βουδιστής, είναι πραγματικά σαχλαμάρα. Και λέω απλώς την άποψή μου, την οποία έχετε κάθε δικαίωμα να αγνοήσετε.

Καλή Χρονιά σε όλους!


Μπραντ Ουόρνερ – Παρασκευή 31 Δεκεμβρίου 2010

ΥΓ
Βεβαίως, με το «αποφάσεις για τον καινούριο χρόνο» αποδίδω αυτό που οι Αμερικανοί αποκαλούν «New Year Resolutions», δηλαδή τα σχέδια που κάνουμε όλοι σχετικά με το τι θέλουμε από τον εαυτό μας για την καινούρια χρονιά.