Τι θα μου προσφέρει το Ζαζέν

[...]

Την Κυριακή που μας πέρασε, έκανα το πρώτο από τα τρία μαθήματα στο κέντρο Καρούνα Γιόγκα (Karuna Yoga) στην περιοχή Λος Φελίζ του Λος Άντζελες (είναι στο 1939 1/2 της Χίλχερστ, κοντά στη γωνία Φράνκλιν και Χίλχερστ). Το μάθημα ήταν πολύ καλό παρόλο που διώξαμε τρεις ανθρώπους επειδή άργησαν μια ώρα –δεν είχαν καταλάβει ότι η θερινή ώρα άρχιζε αυτό το Σ/Κ. Συγνώμη παιδιά, όμως έχετε δύο ακόμα ευκαιρίες: την Κυριακή 16 Μαρτίου στις 8 το πρωί και την Κυριακή 23 Μαρτίου, πάλι στις 8 το πρωί. Και θυμηθείτε ότι υπάρχουν και τα κανονικά μαθήματα στη Σάντα Μόνικα.

Τέλος πάντων, στο κέντρο Καρούνα, κάποιος μου έκανε μια ερώτηση την οποία μου κάνουν πολύ συχνά. Και το ζουμί της είναι: Αν αρχίσω να κάνω αυτή την άσκηση, το Ζαζέν, τι θα κερδίσω;

Υπάρχουν εκατομμύρια παραλλαγές της ερώτησης και όλοι οι δάσκαλοι του Ζεν τις ακούνε όλη την ώρα. Ο φίλος μου ο Γκρεγκ Φέιν στο Κέντρο Ζεν του Σαν Φρανσίσκο (San Francisco Zen Center), μου έλεγε ότι όσο περισσότερο κάνει Ζαζέν, τόσο πιο δύσκολο του είναι να απαντήσει στην ερώτηση αυτή. Πολύ συχνά οι δάσκαλοι του Ζεν δίνουν διάφορες εξυπνακίστικες απαντήσεις λες και θέλουν να σε ξεφορτωθούν –η πιο συνηθισμένη είναι «Τίποτα!». Όμως στην πραγματικότητα δεν κάνουμε τους έξυπνους αλλά προσπαθούμε να είμαστε όσο το δυνατόν πιο ειλικρινείς.

Οι περισσότεροι δάσκαλοι διαλογισμού προσπαθούν να σου πουλήσουν την τεχνική τους, οπότε έχουν και διάφορες ωραίες, έτοιμες απαντήσεις στην ερώτηση αυτή. Θα σου πουν ότι φτάνεις στη γαλήνη, ότι ηρεμείς τον νου σου, ακόμα και ότι βρίσκεις τη Φώτιση. Και, μακροπρόθεσμα, το Ζαζέν έχει όλα αυτά τα ευεργετήματα. Όμως γενικά αποφεύγω να τα τονίζω γιατί αν ψάχνεις για τέτοια πράγματα στην άσκησή σου, η ίδια η δραστηριότητα του να τα ψάχνεις, σε εμποδίζει να τα φτάσεις. Ακριβώς επειδή ψάχνεις πάντα για ηρεμία του νου έξω από την πραγματική κατάσταση του νου σου, δεν μπορείς ποτέ να είσαι ήρεμος. Ακριβώς επειδή ψάχνεις για Φώτιση έξω από τη στιγμή δεν μπορείς ποτέ να φωτιστείς. Μπορείς, βεβαίως, να φτάσεις σε διάφορες αλλόκοτες καταστάσεις του νου τις οποίες διάφοροι ασυνείδητοι δάσκαλοι σου λένε ότι είναι αυτό που ψάχνεις, όμως προσωπικά δε θα τους άκουγα –στην τελική, τι ξέρουν αυτοί για την κατάσταση του νου σου;

Σε κάποιο επίπεδο, μπορεί πράγματι να μπορέσεις να πεις ότι «βγάζεις κάτι» από την καθημερινή άσκηση του Ζαζέν –προφανώς δε θα τη συνέχιζα για 25 χρόνια αν ήταν εντελώς χάσιμο χρόνου. Όμως, προκειμένου να βγάλεις κάτι από την άσκηση αυτή, θα πρέπει να εγκαταλείψεις εντελώς την ιδέα ότι θα βγάλεις κάποτε κάτι. Απλώς δες καθαρά πού είσαι αυτή τη στιγμή. Και αυτό αρκεί.

Πα να κάνω καμιά κανονική δουλειά. Γεια!

ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ:

Σχεδόν αμέσως μετά που ανέβασα το κομμάτι αυτό, κάποιος ανώνυμος σχολίασε:

«προφανώς δε θα τη συνέχιζα για 25 χρόνια αν ήταν εντελώς χάσιμο χρόνου». Πολύ χαζή δήλωση. Κοίτα να δεις τι γίνεται με το Ζαζέν: στο Hardcore Zen έγραψες απλώς να καθόμαστε. Στο Sit Down and Shutup έγραψες ότι πρέπει να καθόμαστε σε στάση μισού λωτού. Και ο Ντόγκεν λέει ότι δεν μπορείς να φτάσεις το πραγματικό Ζεν αν δεν έχεις δάσκαλο. Έχω απογοητευτεί επειδή όσο περισσότερο μπλέκομαι μ’ αυτή την ιστορία, όλο και περισσότερο μου μοιάζει με όλα τα άλλα πράγματα που κυκλοφορούν.

Το ερώτημα του σχολιαστή, φέρνει στην επιφάνεια μια άλλη ενδιαφέρουσα διάσταση της άσκησης, η οποία σχετίζεται και με την αρχική ερώτηση. Κανείς δε θα προσπαθήσει να σου πουλήσει Ζεν. Βεβαίως υπάρχουν κάποιοι (τους οποίους δε θα κατονομάσω) που προσπαθούν να σου πουλήσουν κάτι που αποκαλούν Ζεν, όμως αυτό δεν είναι Ζεν.

Γιατί να θέλω να σας πουλήσω Ζεν; Δεν κερδίζω τίποτα απ’ αυτό. Δεν παίρνω πόντους από τα κεντρικά στην επαρχία Φουκούι, ούτε πρόκειται να πάρω γαλόνια στον Παράδεισο επειδή έφερα μερικές ακόμα ψυχές. Δεν έχω κανέναν λόγο να σας πουλήσω Ζεν. Νομίζετε ότι βγάζω λεφτά από τα ησυχαστήρια και από τα μαθήματα; Χα! Αυτά τα κέρατα καταλήγουν να μου κοστίζουν έναν σκασμό λεφτά. Αν δεν είχα μια κανονική δουλειά και το γράψιμό μου, ούτε καν θα το σκεφτόμουν να τα κάνω αυτά. Και νομίζω ότι οι περισσότεροι δάσκαλοι του Ζεν έχουν παρόμοια αντίληψη για την άσκηση: θέλεις να βγάλεις λεφτά; Μη γίνεις δάσκαλος του Ζεν.

Για να μην παρεξηγηθώ, ναι, προσπαθώ να σας πουλήσω τα βιβλία μου. Πηγαίνετε να τα αγοράσετε! Από αυτά βγάζω λεφτά. Και ένας λόγος που διατηρώ αυτό το μπλογκ, είναι ακριβώς για να σπρώχνω τα βιβλία μου. Όμως αυτό είναι κάτι διαφορετικό: τα βιβλία σχετίζονται με την άσκησή μου στο Ζεν, όμως δεν είναι η άσκησή μου στο Ζεν.

Η ανταμοιβή που παίρνω από το να ασκούνται όλο και περισσότεροι άνθρωποι στο Ζεν, είναι ένας πιο ήρεμος και σταθερός κόσμος. Και αυτό το θέλω. Οπότε ναι, ίσως τελικά προσπαθώ να σας πουλήσω Ζεν. Παίρνω πίσω όλα όσα είπα.

Μπραντ Ουόρνερ – Δευτέρα 10 Μαρτίου 2008

ΥΓ
Η αναφορά στην επαρχία Φουκούι της Ιαπωνίας, έχει να κάνει με το ότι εκεί βρίσκεται ο βασικός ναός/κέντρο εκπαίδευσης της σέκτας Σότο, το Εχέτζι (Eiheiji). Για την ιστορία, τον ναό τον ίδρυσε ο ίδιος ο Ντόγκεν Ζέντζι στα μέσα του 13ου αιώνα –μερικά στοιχεία μπορείτε να βρείτε εδώ και εδώ. Και, βεβαίως, το Hardcore Zen κυκλοφορεί πλέον και στα Ελληνικά ως Πανκ Ζεν –το σχετικό λινκ βρίσκεται στα αριστερά της σελίδας!