Thursday, April 1, 2010

Ησυχαστήριο και Γενικότερη Γκρίνια


Είμαι πλέον στο Τόκιο, έχοντας τελειώσει το ετήσιο Ησυχαστήριο Ζαζέν της Ντόγκεν Σάνγκα στη Σιζουόκα. Όλα πήγαν πολύ καλά. Δηλαδή, όλα εκτός από έναν τύπο που την έκανε τρέχοντας. Βέβαια, δεν είμαι σίγουρος αν την έκανε όντως τρέχοντας ή περπατώντας, όμως ξέρω ότι έφυγε από το Ζέντο όταν κάναμε περπάτημα Κινχίν και δεν ξαναγύρισε. Αυτό, μας δημιούργησε διάφορα προβλήματα αργότερα, καθώς αρχίσαμε να ανακαλύπτουμε διάφορες δουλειές που δεν είχαν γίνει επειδή τις είχαμε αναθέσει σ’ αυτόν. Συνεπώς, αν θέλεις να φύγεις από ένα ησυχαστήριο, φύγε, όμως πες σε κάποιον ότι πρόκειται να φύγεις. Αλλιώς, κινδυνεύεις να σε αποκαλέσω κωλοτρυπίδη στο μπλογκ αυτό.

Κωλοτρυπίδη.

Τώρα που το σκέφτηκα, θα πρέπει να δηλώσετε συμμετοχή στα ημερήσια μικρό-ησυχαστήρια που κάνουμε στη Σάντα Μόνικα. Αν κάποιος εμφανιστεί τυχαία νομίζοντας ότι πρόκειται για το συνηθισμένο Ζαζέν, θα το πούμε, όμως αν δείτε ότι έρχεται πολύ φαγητό, καλό είναι να πιάσετε το υπονοούμενο. Το πρόγραμμα, από τη στιγμή που το μαθαίνω μπαίνει εδώ στο μπλογκ, και συγκεκριμένα στα λινκς που υπάρχουν στα αριστερά. Επίσης, τώρα που λέμε γι’ αυτά, δεν απαγορεύεται να μας βοηθήσετε να κουβαλήσουμε τα πράγματα μέσα, έτσι; Μου φαίνεται ότι όλοι είναι πολύ απασχολημένοι με την ψιλοκουβεντούλα τους και δεν παίρνουν χαμπάρι ότι εμείς δίπλα αγκομαχάμε προσπαθώντας να κουβαλήσουμε έναν σκασμό πράγματα στο σπίτι.

Το ησυχαστήριο στη Σιζουόκα πήγε καλά. Ό,τι μικροπροβλήματα είχαμε, προέκυψαν από ανθρώπους που είχαν ξεφύγει εντελώς και δεν πρόσεχαν καθόλου τις δουλειές που τους είχαν ανατεθεί. Για παράδειγμα, πέντε λεπτά πριν αρχίσει το Ζαζέν, χτυπάμε ένα μεγάλο ξύλινο μαραφέτι ώστε ο κόσμος να έρθει στο Ζέντο –αυτό έγινε μόνο τις μισές από τις φορές και ούτε μια φορά στο Ζαζέν που κάνουμε αργά το πρωί. Με δεδομένο ότι στα ησυχαστήρια αυτά έχω ένα κάρο πράγματα να κάνω και δεν μπορώ να τρέχω δεξιά-αριστερά και να φωνάζω στον έναν και στον άλλον, μου φαίνεται ότι από του χρόνου θα πρέπει να φέρω μαζί μου και κάνα τύπο σαν αυτούς τους επιλοχίες-εκπαιδευτές που έχει ο στρατός.

Κάνα-δυο άτομα έδειξαν να τους ανησυχεί πολύ το θέμα του τι πρέπει να κάνουν διανοητικώς την ώρα του Ζαζέν. Η οδηγία του Ντόγκεν στο Φουκανζαζένγκι (Fukanzazengi) είναι «Σκέψου τη σκέψη της μη-σκέψης. Αυτό είναι διαφορετικό από τη σκέψη». Ορισμένοι ήθελαν σώνει και ντε να τους επιτρέψω να μετράνε τις αναπνοές τους ή να κάνουν αυτά που κάνει ο Τικ Νιότ Χαν (Thich Nhat Hahn), σε στιλ «Εισπνέοντας, εισπνέω τη σκέψη του ελέους. Εκπνέοντας, εκπνέω τη σκέψη μιας πίτσας με μανιτάρια και αντζούγιες». Ή κάτι τέτοιο, τέλος πάντων. Παρεμπιπτόντως, ο τύπος που την έκανε, ήταν απ’ αυτούς που ήθελαν να κάνουν τέτοιες σκέψεις.

Να τι λέει ο Ντόγκεν στο Έχε Κορόκου (Eihei Koroku) σχετικά με το να μετράς τις αναπνοές σου:

Στο Ζαζέν μας, είναι πολύ σημαντικό να καθόμαστε στη σωστή στάση. Μετά, ρυθμίζουμε την αναπνοή μας και ηρεμούμε. Στη Χιναγιάνα, υπάρχουν δύο βασικοί τρόποι (άσκησης των αρχαρίων): ο ένας είναι να μετράς τις ανάσες και ο άλλος να στοχάζεσαι τη ρυπαρότητα (του σώματος). Μ’ άλλα λόγια, ο ασκούμενος της Χιναγιάνα ρυθμίζει την αναπνοή του μετρώντας τις ανάσες του. Η άσκηση των βουδών-προγόνων, ωστόσο, είναι εντελώς διαφορετική από αυτή της Χιναγιάνα. Ένας πρόγονος δάσκαλος, είχε πει «Είναι καλύτερα να έχεις τον νου μιας πονηρής αλεπούς, παρά να ακολουθείς τον δρόμο της Χιναγιάνα για τον αυτοέλεγχο». Δύο από τις σχολές της Χιναγιάνα (που μελετούνται) στην Ιαπωνία σήμερα, είναι η Σιμπουνρίτσου (Shinburitsu –η σχολή των κανόνων) και η Κούσα [Kusha –η σχολή που είναι βασισμένη στο Αμπιντάρμα-κόσα (Abhidharma-kosa)].

Υπάρχει ακόμα και ο τρόπος της Μαχαγιάνα για τη ρύθμιση της αναπνοής. Αυτός είναι να γνωρίζεις ότι η μακριά αναπνοή είναι μακριά και η κοντή, κοντή. Η αναπνοή φτάνει στο τάντεν και φεύγει από εκεί. Αν και η εκπνοή και η εισπνοή είναι διαφορετικές, περνούν και οι δύο από το τάντεν. Όταν αναπνέεις με το διάφραγμα, είναι εύκολο να συνειδητοποιήσεις το εφήμερο (της ζωής) και να εναρμονίσεις τον νου.

Ο εκλιπών δάσκαλός μου, ο Τέντο (Tendo), έλεγε «Η ανάσα που εισπνέεις φτάνει στο τάντεν, όμως αυτή η ανάσα δεν έρχεται από πουθενά –γι αυτόν το λόγο, δεν είναι ούτε κοντή, ούτε μακριά. Η ανάσα που εκπνέεις, φεύγει από το τάντεν, όμως δεν μπορείς να πεις πού πάει –γι αυτόν το λόγο, δεν είναι ούτε μακριά, ούτε κοντή». Έτσι το εξηγούσε ο δάσκαλός μου και αν κάποιος με ρωτούσε τον τρόπο να εναρμονίσει την αναπνοή του, θα του απαντούσα: αν και δεν είναι Μαχαγιάνα, είναι διαφορετικός από τη Χιναγιάνα· αν και δεν είναι Χιναγιάνα, είναι διαφορετικός από τη Μαχαγιάνα. Και αν με ρωτούσε ακόμα παραπέρα σχετικά με το τι είναι τελικά, θα απαντούσα ότι τόσο η εισπνοή, όσο και η εκπνοή δεν είναι ούτε μακριά, ούτε κοντή.

[...]

Μπραντ Ουόρνερ – Τετάρτη 26 Σεπτεμβρίου 2007

ΥΓ
Για τον διάσημο Βιετναμέζο δάσκαλο του Ζεν, Τικ Νιότ Χαν, μπορείτε να βρείτε περισσότερα στοιχεία στη WikiPedia. Το τάντεν (tanden) ή, επί το ιαπωνικότερο, «χάρα» (hara) είναι ένα σημείο στο υπογάστριο το οποίο στους πολιτισμούς της Άπω Ανατολής θεωρείται το κέντρο του σώματος (κυριολεκτικά και μεταφορικά). Το Φουκανζαζένγκι είναι ένα από τα πιο γνωστά κεφάλαια από το μεγάλο έργο του Ντόγκεν, το Σομπογκένζο (λινκ για το Σομπογκένζο, υπάρχουν μόνιμα στα αριστερά της σελίδας), ενώ το Έχε Κορόκου είναι ένα άλλο, μεταγενέστερο έργο με συλλογές από κείμενα που έγραψε αργότερα στη ζωή του. Χιναγιάνα και Μαχαγιάνα είναι οι δύο μεγάλες σχολές Βουδισμού (το Ζεν συμπεριλαμβάνεται στην πρώτη) και στοιχεία για την κάθε μια υπάρχουν εδώ και εδώ αντίστοιχα. Τέλος, στο κείμενο αναφέρονται δύο ακόμα όροι: Σιμπουνρίτσου και Αμπιντάρμα-κόσα. Για τον μεν πρώτο δεν μπόρεσα να βρω τίποτα, ενώ ο δεύτερος αναφέρεται σε ένα κλασσικό βουδιστικό κείμενο για το οποίο ορισμένα στοιχεία δίνει η WikiPedia εδώ. Τι άλλο; Α, ναι, δυο λόγια για τον Τέντο Νιότζο, τον δάσκαλο του Ντόγκεν υπάρχουν εδώ.

No comments: