Friday, April 9, 2010

Μου ‘ρχονται γράμματα


Δεν πα' να λέτε ό,τι θέλετε. Αυτό που ξέρω εγώ, είναι ότι τα σχόλια στα άρθρα μου στα Suicide Girls είναι πάντοτε ωραία και ενημερωτικά –αντίθετα, τα σχόλια εδώ θυμίζουν επισκεπτήριο στο τρελάδικο.

ΟΚ, μάλλον το παρακάνω. Ως συνήθως. Πάντα το παρακάνω. Και θα πρέπει να το ξέρετε. Πάντα το παρακάνω. Συνηθίστε το. Τέλος πάντων, δεν είναι εντελώς τρελάδικο εδώ, όμως μερικές φορές τα πράγματα γίνονται τρομακτικά. Συνήθως αποφεύγω να τα διαβάζω, ωστόσο διαβάζω όλα σας τα e-mail και αν αργώ να απαντήσω είναι επειδή παίρνω πολλά. Ευτυχώς, τα e-mail στάζουν λιγότερο φαρμάκι.

Είπα λοιπόν σήμερα να απαντήσω σε κάποιες ερωτήσεις που μου έχουν έρθει μέσω e-mail. Ο λόγος που διάλεξα τα συγκεκριμένα, είναι επειδή αυτού του στιλ τις ερωτήσεις μου τις κάνουν πολλοί.

Σκέφτομαι να αρχίσω να κάνω Ζαζέν, ελπίζοντας ότι μπορεί να μου προσφέρει μεγαλύτερη πνευματική διαύγεια, αυτοέλεγχο και αντίληψη, όμως υπάρχει κάτι που με ενοχλεί. Έχω διαβάσει ότι υπάρχουν μελέτες που έχουν εντοπίσει πιθανές συνδέσεις μεταξύ διαλογισμού και ψυχολογικών διαταραχών όπως η αποπροσωποποίηση (depersonalization) και η ψυχοδιάσπαση (disassociation). Αναρωτιόμουν λοιπόν, αν έχεις καμιά ιδέα σχετικά με τις απόψεις αυτές και πώς το βλέπεις εσύ –μπορεί η ερώτηση να ακούγεται κάπως χύμα, όμως δεν ξέρω πώς αλλιώς να τη θέσω. Στα δικά μου αυτιά, μερικές βουδιστικές ιδέες όπως αυτή περί «αληθινής φύσης της πραγματικότητας» μοιάζουν πολύ με αυτά που λένε στα βιβλία ιατρικής όταν αναφέρονται σε ψυχικές διαταραχές όπως η αποπροσωποποίηση. Μπορεί να διαβάζω λάθος βιβλία.

Δεν ξέρω τι βιβλία διαβάζεις. Όμως ξέρω την άποψη που λέει ότι ο διαλογισμός μπορεί να οδηγήσει σε ψυχολογικές διαταραχές. Για μένα, όλα έχουν σχέση με το είδος του διαλογισμού που κάνεις και με το πώς τον προσεγγίζεις.

Μερικά είδη διαλογισμού που έχω δει να προμοτάρονται, μου φαίνονται κι εμένα επικίνδυνα και πιθανώς καταστροφικά. Αυτός είναι και ο λόγος που τα έχωσα τόσο άγρια στην απάτη του Γκέμπο Ρόσι που λέγεται Big Mind®: Κάθε άσκηση που υπόσχεται εμπειρίες Φώτισης γρήγορα, αναπόφευκτα θα οδηγήσει σε ψυχολογικά προβλήματα –δεν έχω καμία αμφιβολία περί αυτού. Ακόμα και μερικές από τις υποτιθέμενες «παραδοσιακές» προσεγγίσεις στη βουδιστική άσκηση που βλέπουν τη Φώτιση ως στόχο και ενθαρρύνουν τους μαθητές να τη βιώσουν όσο πιο γρήγορα γίνεται, μου φαίνονται πιθανώς επικίνδυνες για την πνευματική ισορροπία του ανθρώπου.

Προκειμένου να ζήσεις μαζί με τους συνανθρώπους σου, χρειάζεται να γνωρίζεις τον συμβατικό τρόπο αντίληψης της πραγματικότητας και να μπορείς να τον χρησιμοποιήσεις. Το πρόβλημα είναι ότι αυτός ο συμβατικός τρόπος είναι απολύτως εσφαλμένος. Η βουδιστική άσκηση μπορεί να σε βοηθήσει να δεις πίσω από τον τρόπο αυτόν και να φτάσεις στην πραγματικότητα που υπάρχει στο βάθος, όμως η διαδικασία αυτή πρέπει να γίνει αργά –αν πέσεις με τα μούτρα, το σοκ μπορεί να σε κάνει σμπαράλια. Τον συμβατικό τρόπο, τον μαθαίνουμε από τη στιγμή που γεννιόμαστε. Τον εμπιστευόμαστε και στηριζόμαστε επάνω του. Οπότε, το να εξαφανιστεί με μιας από τα μάτια μας μπορεί να είναι εξαιρετικά τρομακτικό –και αυτό το σοκ είναι που πραγματώνεται με τη μορφή ψυχολογικών διαταραχών όπως η αποπροσωποποίηση και η ψυχοδιάσπαση.

Αν ξεκινήσεις την άσκηση στο Ζαζέν αργά και χωρίς πολλές φιλοδοξίες, είναι πολύ απίθανο να συναντήσεις όλες αυτές τις δυσκολίες. Βασικά, αυτό που χρειάζεται είναι να εγκλιματιστείς με την ησυχία σου στην αλήθεια χωρίς να κάνεις κομμάτια τις χρήσιμες πλευρές του συμβατικού τρόπου.

Από την άλλη, ακόμα και άνθρωποι που μελετούν σχετικά αργά, μπορούν να τη δουν κάπως αλλιώς και να προκαλέσουν προβλήματα στον εαυτό τους. Και αυτός είναι ο λόγος που συνιστάται να έχει κανείς έναν δάσκαλο που, αν αρχίσει να τρέχει, θα τον βοηθήσει να ρίξει την ταχύτητά του. Παρόλα αυτά, είναι πολύ απίθανο να υπάρξει ανάγκη για κάτι τέτοιο τους πρώτους μήνες (ακόμα και τα πρώτα χρόνια) της άσκησής του. Στη δική μου περίπτωση, οι πραγματικά κουλές εμπειρίες άρχισαν να εμφανίζονται μετά από πέντε χρόνια Ζαζέν.

Επόμενη ερώτηση:

Πρέπει να ξεπεράσω την τεμπελιά μου. Έχω διαβάσει πολλά βιβλία, έχω ακούσει δεκάδες ομιλιών ντάρμα (έχεις ακουστά το audiodharma.org;) και έχω ένα σωρό πολύ χρήσιμα βουδιστικά τσιτάτα κολλημένα σε χαρτάκια στο γραφείο μου. Μάλιστα μια φορά έμεινα μια εβδομάδα στο αγαπημένο μου βουδιστικό μοναστήρι σε κάτι πανέμορφους λόφους έξω από την πόλη –στο μοναστήρι ζουν μερικοί εξαιρετικά υπομονετικοί Κινέζοι μοναχοί στους οποίους έκανα κάποιες ερωτήσεις, όμως τα Αγγλικά τους δεν είναι και τόσο καλά. Παρόλα αυτά, νομίζω ότι απλώς παραείμαι τεμπέλης.

Ποιο είναι το πρόβλημά μου; Ότι όσο και αν «προσπαθώ» να αφήσω τις σκέψεις μου ή να τις δω σαν σκέψεις και να τις αφήσω να περάσουν ή να σταματήσω να κάνω οτιδήποτε (επειδή ξέρω ότι βασικά είναι χάσιμο χρόνου να προσπαθείς να φτάνεις σε κάποιο στόχο όταν κάθεσαι)... δε μου δουλεύει τίποτα επειδή καταλήγω να κάθομαι σε μια ονειρική κατάσταση χωρίς να έχω συναίσθηση κανενός άλλου πράγματος πέρα από την τηλεόραση που βαράει μέσα στο κεφάλι μου. Μ’ άλλα λόγια, κάθε φορά που προσπαθώ να σταθεροποιήσω μια τακτική άσκηση Ζαζέν, καταλήγω να τα πηγαίνω καλά για λίγο χρόνο και μετά τα παρατάω. Αισθάνομαι ότι κάθε φορά που κάθομαι, χάνομαι. Οι σκέψεις μου είναι εκείνες που κάνουν κουμάντο, όχι εγώ. Δεν υπάρχει καμία διαύγεια, καμία παύση της επιθυμίας να φάω τηγανητό κοτόπουλο, καμία ελπίδα να μη με καβαλήσουν διάφορες ερωτικές φαντασιώσεις και πολύ συχνά σκέφτομαι διαρκώς πού θέλω να πάω με το επόμενό μου πρότζεκτ (είμαι κι εγώ μουσικός). Προσπαθώ να έρθω στα ίσα μου, όμως τελικά το μεγαλύτερο μέρος του Ζαζέν μου, χάνεται χωρίς να έχω την αίσθηση της παρούσας στιγμής. Αυτό συμβαίνει σχεδόν κάθε φορά που κάθομαι και φαντάζομαι ότι αυτός είναι ο λόγος που μετά από λίγο καιρό τα παρατάω. Θέλω να πω, άμα είναι να ονειροπολώ, μπορώ να το κάνω οπουδήποτε, οπότε ποιος ο λόγος να κάθομαι κάπου άβολα και να το κάνω; Νομίζω ότι στην πραγματικότητα, η ουσία είναι απλή: το Ζαζέν είναι χάσιμο χρόνου. Όμως κάπου δεν το πιστεύω στ’ αλήθεια αυτό. Το πρόβλημά μου είναι ότι δεν ξέρω πού να βρω τη θέληση να συνεχίσω.

Δεν έχει σημασία. Στ’ αλήθεια δεν έχει σημασία. Αν νομίζεις ότι το Ζαζέν είναι καλό, ΟΚ. Αν νομίζεις ότι είναι κακό, πάλι ΟΚ. Αν νομίζεις ότι δεν είναι ούτε καλό, ούτε κακό, και πάλι κανένα πρόβλημα. Η άσκηση συνεχίζει ανεξάρτητα από το πώς την αξιολογείς. Είναι όπως η γυμναστική –για την ακρίβεια είναι εξίσου γυμναστική με τη Γιόγκα, το τζόγκιν ή το άλμα επί κοντώ. Οι μύες σου γυμνάζονται ακόμα και αν σιχαίνεσαι την άσκηση που κάνεις. Απλώς καν’ την.

Ο Σούνριου Σουζούκι έλεγε «Μη νομίζετε ότι κάνετε Ζαζέν. Το Ζαζέν κάνει εσάς!» Και είναι έτσι ακριβώς. Το καλό στην όλη ιστορία, είναι ότι αν συνεχίσεις να ασκείσαι, οι ημέρες που θα αισθάνεσαι καλά θα γίνουν περισσότερες από τις ημέρες που δεν αισθάνεσαι καλά. Ακόμα και τότε, ωστόσο, δεν έχει σημασία.

Όταν ήμουν στο ησυχαστήριο του Great Sky αυτή τη χρονιά, κάποια στιγμή συνειδητοποίησα ότι το Ζαζέν συνεχιζόταν ακόμα και την ώρα που εγώ σκεφτόμουν και προγραμμάτιζα τις κοινωνικές μου δραστηριότητες. Με αυτό, δεν εννοώ ότι πρέπει να ασχολείστε μ’ αυτά όταν κάθεστε: αποφεύγετέ τα όσο μπορείτε, όμως να ξέρετε ότι το Ζαζέν συνεχίζει ό,τι και αν κάνει ο συνειδητός σας νους για να το εμποδίσει.

OK; OK!

[...]

Μπραντ Ουόρνερ – Παρασκευή 2 Νοεμβρίου 2007

No comments: