Πού πάμε όταν πεθαίνουμε;

[…]

Τέλος πάντων, όσο ήμουν εκεί [στο χριστιανικό πανεπιστήμιο του Χέιστινγκς της Νεμπράσκα], έδωσα μια διάλεξη και δύο μικρότερες ομιλίες –παρακάθισα σε ένα μάθημα φιλοσοφίας όπου ένας από τους καθηγητές μου ζήτησε στα καλά καθούμενα να μιλήσω και έκανα ένα πράγμα που το λένε «Τέιμπλ Τοκ» (Table Talk): την ώρα του φαγητού, κάθονται σε ένα τραπέζι και συζητάνε για φιλοσοφία και θρησκεία. Άλα τις το Χέιστινγκς!

Εν πάση περιπτώσει, σε όλες αυτές τις ομιλίες, κάποιος μου έκανε με τον έναν ή τον άλλον τρόπο την ερώτηση: «Πού πάμε όταν πεθαίνουμε;» Το όλο πράγμα είχε αρκετό ενδιαφέρον, δεδομένου ότι δε θυμάμαι καν πότε μου είχαν κάνει τελευταία φορά την ερώτηση αυτή και εδώ βρέθηκα να την ακούω τρεις φορές μέσα στην ίδια μέρα. Προφανώς είναι ένα θέμα που απασχολεί πολύ τον κόσμο και νομίζω ότι απασχολεί όλους τους ανθρώπους που ασχολούνται με τη θρησκεία. Επιπλέον, δε θα σας πω ψέματα: και εμένα με είχε απασχολήσει πολύ όταν άρχισα να ασχολούμαι με τον Βουδισμό και τα συναφή, όμως παραδόξως, δε με απασχολεί καθόλου πλέον. Είναι ένα από τα ερωτήματα τα οποία κατάφερα να απαντήσω πολύ ικανοποιητικά για τα δικά μου δεδομένα –στα ερωτήματα αυτά αναφέρθηκα και σε ένα ποστ πριν από μερικές μέρες.

Στο Τέιμπλ Τοκ, τον λόγο είχε και ένας άλλος επισκέπτης-ομιλητής, ένας κήρυκας –ή κάτι παρόμοιο. Αυτός ήταν της άποψης ότι αν είσαι χριστιανός όταν πεθαίνεις πας στον Παράδεισο ο οποίος είναι ένα πραγματικό μέρος με τους δρόμους του στρωμένους με χρυσάφι. ΟΚ. Προσωπικά η ιδέα δε μου φαίνεται και ιδιαίτερα ελκυστική. Το χρυσάφι δε μου αρέσει ιδιαίτερα και η όλη εικόνα που θυμίζει κάτι του τύπου Μπέβερλι Χιλς ή Μπελ Ερ αλλά στην πιο ακραία εκδοχή τους –αυτού του στιλ τα μέρη με απωθούν ιδιαίτερα, οπότε κάθε φορά που ακούω ότι μπορεί να περάσω όλη την αιωνιότητα εκεί πέρα, μου μοιάζει πιο πολύ για τιμωρία. Δε θέλω να ζήσω σε μια ουράνια έπαυλη –καλά-καλά, δε μου αρέσουν αυτές που έχουμε εδώ πέρα.

Όταν κάποιος έκανε στον Βούδα κάποια ερώτηση σε στιλ «Πού πάμε όταν πεθαίνουμε;», εκείνος είτε έμενε σιωπηλός, είτε έλεγε «η ερώτηση δεν ταιριάζει με την περίπτωση». Η ερώτηση είναι λάθος –θεωρεί ως δεδομένα, πράγματα που δεν είναι αληθινά. Συνεπώς, οποιαδήποτε απάντηση δώσει κανείς σε μια τέτοια ερώτηση είναι, στην πραγματικότητα, άσχετη.

Για τους βουδιστές, ο γραμμικός χρόνος είναι απλώς μια βολική φαντασίωση. Σε κάποιον βαθμό λειτουργεί, όμως δεν είναι πραγματικός. Δεν υπάρχει πραγματικό παρελθόν και δεν υπάρχει πραγματικό μέλλον. Υπάρχει μόνο το τώρα. Σύμφωνα με τα παλιά βουδιστικά κείμενα, γεννιέσαι και πεθαίνεις περίπου 64.000 φορές το δευτερόλεπτο –αν ο αριθμός δεν είναι αυτός, είναι κάποιος άλλος εξίσου τερατώδης. Βεβαίως ο αριθμός δεν έχει σημασία. Αυτό που έχει σημασία είναι ότι γεννιέσαι και πεθαίνεις όλη την ώρα. Όταν πεθαίνεις, πας ακριβώς εδώ –δεν υπάρχει άλλο μέρος για να πας.

Όπα! Ήρθε το αεροπλάνο μου. Πα’ να την κάνω!

Μπραντ Ουόρνερ – Πέμπτη 26 Οκτωβρίου 2006