Thursday, January 13, 2011

Κουτσομπολιό και σκέψη


[...]

Πάλι με πήρε τηλέφωνο μια δημοσιογράφος για σχόλια –αυτή τη φορά από το περιοδικό NOW στο Τορόντο. Έχει αρχίσει να γίνεται συστηματικά αυτή η δουλειά και ομολογώ ότι μου φαίνεται εντελώς άκυρη. Δηλαδή έχω γίνει κάτι σαν ειδικός ε; Τέλος πάντων, το άρθρο της ήταν περί κουτσομπολιού και ήθελε να ακούσει τη βουδιστική άποψη επί του θέματος. Της είπα ότι υπάρχει ένας κανόνας που λέει να μη διαδίδεις κουτσομπολιά, ένας κανόνας που πάντοτε μου φαινόταν κάπως αστείος. Θέλω να πω, οι άλλοι κανόνες καλύπτουν μεγάλα θέματα όπως ο φόνος και η κλοπή, όμως κάποιοι επέλεξαν να συμπεριλάβουν στην ίδια κατηγορία και τον όρκο να μην κουτσομπολεύεις –αν τα συγκρίνεις αυτό φαίνεται κάπως ασήμαντο. Όμως πρέπει να είναι σημαντικό. Όπως και να ‘χει, όλοι οι βουδιστικοί ναοί ή τα κέντρα διαλογισμού που έχω δει από κοντά, δεν παίζονται από πλευράς κουτσομπολιού· είναι λες και βρίσκεσαι σε κομμωτήριο!

Νομίζω ότι το σημαντικό στοιχείο σ’ αυτή την ιστορία με το κουτσομπολιό, είναι ότι πάντοτε κατευθύνεται προς τα έξω από σένα. Βλέπεις τα λάθη των άλλων, όμως δεν ξέρεις πώς ζούνε και δεν έχει κανένα νόημα να παριστάνεις ότι ξέρεις –χάνεις τον χρόνο και την ενέργεια, τόσο τη δική σου, όσο και των άλλων. Δεν μπορείς να πεις, για παράδειγμα «Αυτός εκεί παραβαίνει τους κανόνες!» Δεν ξέρεις τι σημαίνουν οι κανόνες γι αυτόν –ποτέ και σε καμία περίπτωση . Αν κάποιος κάνει κακό σε κάποιον άλλον, ίσως πρέπει να επέμβεις, όμως τέτοιες περιπτώσεις είναι πολύ σπάνιες. Συνήθως δεν έχεις καμία δουλειά να μπλέκεσαι σ’ αυτά που κάνουν οι άλλοι και, ακόμα και στις σπάνιες περιπτώσεις που μπορείς να μπλεχτείς, δεν είναι ποτέ καλό να έχεις έναν αέρα ανωτερότητας –κάνε απλώς αυτό που χρειάζεται να γίνει. Το κουτσομπολιό σχεδόν πάντοτε θεωρεί δεδομένο ότι αυτός που κουτσομπολεύει βρίσκεται ηθικά σε ανώτερη θέση από αυτόν τον οποίο κουτσομπολεύει.

Η δημοσιογράφος με ρώτησε ακόμα για το να σκέφτεσαι πριν μιλήσεις. Και της απάντησα ότι στον Βουδισμό δεν πιστεύουμε ότι η σκέψη είναι η καλύτερη βάση για να αποφασίσεις τι θα κάνεις. Προσωπικά, πριν μιλήσω για κάτι, αντί να σκεφτώ τι θα πω έχω την τάση να τσεκάρω την κατάσταση το νου και του σώματός μου. Αν αισθανθώ ότι πρόκειται να μιλήσω αμυνόμενος ή με την πρόθεση να πληγώσω τον άλλον, συνήθως σταματάω. Και αν αυτό σημαίνει ότι δε θα μιλήσω καθόλου, δεν τρέχει τίποτα –έτσι κι αλλιώς, τα περισσότερα πράγματα που λέμε οι περισσότεροι, στην πραγματικότητα δε χρειάζεται να λεχθούν.

[...]

Μπραντ Ουόρνερ – Δευτέρα 12 Μαΐου 2008

4 comments:

Unknown said...

Το κουτσομπολιό μπορεί να είναι χρήσιμο για να δει ο ομιλητής τι λέει και ο άλλος πως αντιδρά.

Τίποτα δεν είναι άχρηστο ακόμη και σε ένα βουδιστικό κέντρο. Αντίθετα είναι τροφή για αναρωτήσεις. Ακόμη και το να λέει κανείς ότι μοιάζουν με κομμωτήρια είναι μια μορφή κριτικής που έχει μέσα του για το πως θα ήθελε να είναι ιδανικά κάτι. Θεωρεί ότι ξέρει καλύτερα τι θα έπρεπε να είναι...

Έτσι, αξιοποιώντας τη φυσική κατάσταση του νου των ανθρώπων μερικοί εξελίσσονται.

Οπότε δεν έχει καν νόημα η κριτική της κριτικής του κουτσομπολιού ή οποιαδήποτε άποψη υπέρ ή κατά.

Αλλά και η σιωπή δεν είναι πάντα λύση εάν δεν συνεισφέρει κανείς με την διευρυμμένη κατανόησή του (όταν υπάρχει) προς έναν συνάνθρωπο προκειμένου να του θέσει μια αναρώτηση (ακόμη και εάν αυτή είναι το "γιατί πραγματικά κουτσομπολεύεις"). Φυσικά κάποιες φορές η σιωπή είναι μια καλή απάντηση και αναρώτηση επίσης...

Εάν ήταν έτσι τότε καμμιά μίνι ιστορία του Ζεν ή του Ταο ή συναφή κοάν δεν θα έπρεπε να λέγονται...

Σε επιφανειακό επίπεδο είναι κουτσομπολιά για τη ζωή του εκάστοτε "Που Γι, Τζι Λι, κλπ" αλλά δεν είναι.

Γρηγόρης A. Μηλιαρέσης said...

Απ' όποια σκοπιά και αν τα δει κανείς, τα κοάν δεν είναι κουτσομπολιό, αλλά εκπαιδευτικά εργαλεία -και δη, πολύ παρεξηγημένα εκπαιδευτικά εργαλεία. Όσο για τις αναρωτήσεις, είναι επίσης σκέψεις, συνεπώς για το Ζεν, άχρηστες. Νομίζω ότι το πρόβλημα συνίσταται στη γενικότερη σύγχυση μεταξύ Ζεν και φιλοσοφίας -το Ζεν δεν είναι φιλοσοφία...

Unknown said...

Φιλοσοφία δεν είναι. Αλλά και το να πει κανείς ότι είναι κάτι συγκεκριμένο πάλι δεν έχει νόημα.
Οπότε οποιαδήποτε νοητική προσέγγιση είναι ανούσια, ουσιαστικά.

Οι αναρωτήσεις είναι εκείνες που θα δώσουν υλικό για διαλογισμό. Δεν εννοώ ότι θα κάτσεις να κουβεντιάζεις εν μέσω διαλογισμού αλλά η πρώτη αρχή έρευνας είναι η αναρώτηση.

Γρηγόρης A. Μηλιαρέσης said...

Ποιος είπε ότι είναι κάτι συγκεκριμένο; Και, παρεμπιπτόντως, το ζαζέν δεν είναι διαλογισμός, έτσι; Αν μη τι άλλο, είναι το ακριβώς αντίθετο :-)