Friday, January 14, 2011

Γαμώ το ιδρυματικό Ζεν


Σε ένα από τα κέντρα Ζεν που ήμουν, τσίμπησα από το ράφι με τα περιοδικά ένα newsletter που το βγάζει το Διεθνές Κέντρο Βουδισμού Σότο Ζεν του Σαν Φρανσίσκο (Soto Zen Buddhism International Center). Και ένα από τα άρθρα που είχε μέσα εξηγεί κατά τη γνώμη μου γιατί το θεσμικό/ιδρυματικό Ζεν είναι για τον πούτσο καβάλα.

Το άρθρο ήταν γραμμένο από έναν ευρωπαίο μοναχό Ζεν ο οποίος μας λέει ότι τον κάλεσαν το 2007 να συμμετάσχει στο Άνγκο του Σότο-σου στην Ευρώπη. Τι στον αντικερατά είναι το «άνγκο», θα ρωτήσετε –κι εγώ αναρωτήθηκα και χρειάστηκε να το ψάξω στο λεξικό. «Άνγκο» λοιπόν, είναι μια έντονη περίοδος άσκησης στο Ζεν που διαρκεί 90 μέρες –στην προκειμένη περίπτωση ήταν μια πολύ σπέσιαλ περίοδος άσκησης την οποία διοργάνωσε ο φορέας που διοικεί τη σέκτα Σότο (το Σότο-σου) στην Ιαπωνία και θα ήταν η πρώτη πραγματικά επίσημη περίοδος άσκησής τους στην Ευρώπη. Μιλάμε για το ορίτζιναλ Σότο Ζεν δηλαδή, έτσι; Κάτσε καλά! Ή, μ’ άλλα λόγια, μιλάμε για το Ζεν αντίστοιχο μιας κλαδικής επαγγελματικής έκθεσης ή ενός συνεδρίου που οργανώνει μια εταιρεία μπισκότων για όλους τους αντιπροσώπους της στις μεσοδυτικές πολιτείες της Αμερικής.

Ο τύπος που γράφει το άρθρο, λέει ότι λίγο πριν πάρει την πρόσκληση «ο 72χρονος πατέρας μου διαγνώσθηκε με καλπάζοντα καρκίνο του ορθού», όμως παρόλα αυτά προτίμησε να πάει στο πάρτι του Σότο-σου. «Ευχήθηκα στον πατέρα μου να έχει έναν ήρεμο θάνατο και πήρα τον δρόμο μου», γράφει. Ο πατέρας του πέθανε την πρώτη μέρα του νταβαντουριού, όμως ο φίλος μας δεν άφησε τον γάμο για να πάει για πουρνάρια (εν προκειμένω, για την κηδεία). Και συνεχώς σκεφτόταν, λέει «τι σημασία δίνω στη βαθιά μου επιθυμία να ζήσω μια απλή θρησκευτική ζωή και πώς η βαθιά αυτή μου επιθυμία παραμερίζεται σε κάποια μακρινή γωνιά από διάφορες ιδεαλιστικές ή ρομαντικές επιθυμίες που διασπούν την προσοχή μου και φέρνουν πόνο και απογοήτευση στη ζωή και στην κοινωνία;» Εννοεί μάλλον την απογοήτευση που αισθάνεσαι όταν πεθαίνει ένας από τους γονείς σου, ε; Ναι γαμώτο, κι εμένα μου τη σπάει όποτε συμβαίνει αυτό –είναι χειρότερο κι απ’ τις παρωνυχίδες.

Για να τα βάλουμε τα πράγματα σε μια σειρά –ιδιαίτερα θα ήθελα να προσέξουν αυτό που θα πω τα διάφορα τρολ του Ίντερνετ. Δε γράφω αυτό εδώ το ποστ απευθυνόμενος στον τύπο που έγραψε το άρθρο. Αν ήθελα να επικοινωνήσω μαζί του, θα του έγραφα απευθείας. Θα προσέξατε ότι δεν αναφέρω καν το όνομα του εν λόγω κυρίου και δεν έχω κανέναν λόγο να πιστεύω ότι διαβάζει το μπλογκ μου. Το θέμα μου είναι η παρουσία ενός άρθρου σαν αυτό που ανέφερα, στην επίσημη έκδοση της οργάνωσης του Σότο και το απολύτως γαμημένο μήνυμα που στέλνει. Το καταλάβαμε; Ξέρω ότι μερικοί δεν το κατάλαβαν, αλλά θα συνεχίσω όπως και να ‘χει.

Δεν έχω την παραμικρή ιδέα τι σχέση είχε ο συγκεκριμένος άνθρωπος με τον μπαμπά του. Μπορεί ο μπαμπάς του να τον μαστίγωνε με μια συρμάτινη κρεμάστρα από τότε που γεννήθηκε και αυτός να είναι ο λόγος που αποφάσισε να μην καθίσει πλάι του στις τελευταίες του στιγμές. Όμως ακόμα και αν είναι έτσι, όλοι μας έχουμε μια πολύ μεγαλύτερη υποχρέωση στις οικογένειές μας (τις αληθινές και όχι τις πνευματικές ψευτό-οικογένειες) από ό,τι σε έναν τεράστιο επίσημο θρησκευτικό φορέα που απλώς διοργανώνει ένα παρτάκι.

Το άρθρο αφήνει να εννοηθεί ότι ο φίλος μας είχε θαμπωθεί τόσο πολύ που θα γινόταν μέλος της ελίτ του Σότο Ζεν και που οι Δάσκαλοι θα του επέτρεπαν να πάει να παίξει μαζί τους στη μακρινή και πολύ Ζεν Ιαπωνία, που έχασε εντελώς την μπάλα σε σχέση με τα πραγματικά του καθήκοντα. Η οργάνωση του Σότο, μοιάζει να θέλει να προβάλει την αντίληψη ότι θα πρέπει να αποφύγουμε τον πόνο και την απογοήτευση που υπάρχουν στην καθημερινή μας ζωή και να τρέξουμε να κρυφτούμε στον ζεστό, προστατευτικό κόρφο της μεγάλης μαμάς που ακούει στο όνομα Σότο-σου –αυτό δηλαδή που κάνουν και οι διάφορες αιρέσεις (cults). Τέτοιου είδους ανοησίες δεν έχουν θέση στον Βουδισμό. Και, δυστυχώς, δεν είναι η μόνη περίπτωση που έχω ακούσει το Σότο-σου να λειτουργεί έτσι...

Α, και για να ξέρετε, ο κόσμος στις περισσότερες Ζεν οργανώσεις της Δύσης έχει συνήθως Κίτρινο Πυρετό και μάλιστα σε τόσο ακραίo βαθμό που χρειάζεται επειγόντως βαρβάτη αντιβίωση. Με το που θα ανοίξει η πόρτα και θα μπει μέσα στο δωμάτιο κάποιος από τη μαγική γη της Ιαπωνίας, όλοι είναι έτοιμοι να σφάξουν όλους τους άλλους προκειμένου να προλάβουν να του γλύψουν τα’ αρχίδια. Απλά πράγματα: έζησα στην Ιαπωνία έντεκα χρόνια και είδα άπειρους άστεγους να κλέβουν ένα μαύρο ράσο και να τη στήνουν για «ελεημοσύνη» στους δρόμους (στην πραγματικότητα, μάζευαν ψιλά για να πάνε να πιουν) και είδα αμέτρητους «αληθινούς» βουδιστές μοναχούς να κυκλοφορούν με μουράτα εισαγόμενα αμάξια που αγόρασαν επειδή χρέωναν στους συγγενείς των πεθαμένων τρελά λεφτά για να δώσουν στον νεκρό το νταρμικό του όνομα στον παράδεισο. Μιλάμε για καταστάσεις που σου φέρνουν εμετό, οπότε ας έρθουμε στα ίσα μας λιγάκι, έτσι; Αλλά νομίζω ότι ξέφυγα...

Οι αρχαίοι βουδιστές δάσκαλοι συχνά αναφέρονταν στο να εγκαταλείψεις το σπίτι και την οικογένειά σου αναζητώντας τη θρησκευτική ζωή. ΟΚ. Όμως αυτό που λέει ο τύπος στο κείμενο δεν είναι τέτοιο παράδειγμα. Όπως είναι γραμμένη, η ιστορία αυτή είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα του πως μια οργανωμένη ελίτ μπορεί να σε ρουφήξει στα παιχνίδια της προκειμένου να διευρύνει την εξουσία και τον έλεγχό της. Το να «εγκαταλείψεις το σπίτι και την οικογένειά σου» σημαίνει να μην εστιάζεις την προσοχή και την ενεργητικότητά σου σε ασήμαντα υλιστικά μπερδέματα και να στραφείς σε έναν μεγαλύτερο και πιο οικουμενικό στόχο. Δε σημαίνει να μην πας να δεις τον ετοιμοθάνατο μπαμπά σου επειδή μπορεί να χάσεις την ευκαιρία να γλύψεις τα’ αρχίδια κάποιου ανώτερού σου στην αίρεσή σου –και, με το συμπάθιο, αλλά το άρθρο αυτό δείχνει να προάγει κάτι τέτοιο. Και πάλι, και πιστέψτε με, ξέρω ότι υπάρχουν πολλοί σοβαροί λόγοι που μπορεί να κάνουν κάποιον να χάσει την κηδεία ενός γονιού· έχω ακούσει ιστορίες που σε κάνουν να ανατριχιάζεις. Όμως το να χάσεις τη μάζωξη των αφεντικών της σέκτας σου δεν είναι ένας απ’ αυτούς τους λόγους. Επ’ ουδενί και με καμιά Παναγία.

Ο τύπος συνεχίζει στο άρθρο και μας λέει πώς η εμπειρία του άνγκο προάγει την ανάπτυξη του ελέους και της σοφίας προς τον εαυτό σου και προς τους άλλους. Έλα πάλι; Έλεος και σοφία είναι να πεις στα μεγάλα κεφάλια στα κεντρικά της Ιαπωνίας να βάλουν την πρόσκλησή τους στον κώλο τους επειδή πεθαίνει ο μπαμπάς σου. Και το λέω ξανά (και ξανά): δεν τα ‘χω με τον τύπο που έγραψε το συγκεκριμένο άρθρο, όσο και αν φαίνεται έτσι. Ο τύπος αφήνει να εννοηθεί ότι υπήρχαν κι άλλοι παράγοντες που έπαιξαν ρόλο στην απόφασή του. Όμως αν οι τύποι του περιοδικού δεν ήθελαν να περάσουν το μήνυμα ότι οι δραστηριότητες της αίρεσης έχουν προτεραιότητα έναντι του θανάτου ενός γονιού, θα μπορούσαν να του ζητήσουν να το ξαναγράψει διαφορετικά. Και δεν το έκαναν.

Η οργανωμένη θρησκεία μπορεί να πα να γαμηθεί. Το Σότο-σου, μπορεί να πα να γαμηθεί. Μπορεί να πηγαίνω πού και πού στα παρτάκια τους, όμως το κάνω για να βλέπω πόσο απόσταση χρειάζεται να κρατάω απ’ αυτούς –όλα αυτά με την προϋπόθεση ότι θα συνεχίσουν να με καλούν. Όμως όσο περνάει ο καιρός, βλέπω όλο και περισσότερο πόσο μεγάλο χάσμα χωρίζει το είδος του Βουδισμού που έμαθα (και πλέον διδάσκω) εγώ και αυτού που θέλουν να εξαπλώσουν τα μεγάλα κεφάλια στο Γενικό Επιτελείο του Σότο. Προς το παρόν, παραμένω μέλος τους, όμως υπάρχουν στιγμές που στ’ αλήθεια το μετανιώνω.

Μπραντ Ουόρνερ – Παρασκευή 16 Μαΐου 2008

2 comments:

Unknown said...

Αν και η "γλώσσα" δεν κολλάει να μιλάει με τόσο εκνευρισμό και προσκόλληση στη συμπεριφορά τρίτων, εν τούτοις σε αυτό που λέω συμφωνώ και έχω ακριβώς την ίδια εμπειρία και κατανόηση. Προσωπική εμπειρία και τα έχω δει όλα αυτά και χειρότερα να συμβαίνουν.

Οι κάθε μορφής οργανώσεις είναι όπως τα βιβλία και τα "γραπτά" που λέγαμε σε άλλο θέμα. Δεν χρειάζονται. Αυτό γιατί σπάνια έως καθόλου θα βρεις εκείνη την οργάνωση που πρεσβεύει και προωθεί τη Γνώση και όχι τα πάθη των μελών της.

Unknown said...

*διόρθωση΄*: όχι "λέω". λέει...