Ξέρω και ΞΕΡΩ

Στο τελευταίο μου κομμάτι για τα Suicide Girls, έγραψα το εξής:

«Το να ξέρεις ότι δεν ξέρεις είναι στ’ αλήθεια πολύ δυνατό πράγμα. Όταν ξέρεις σαφώς ότι δεν ξέρεις, μπορείς να είσαι σίγουρος ότι δεν ξέρει και κανένας άλλος».

Σε απάντηση στο παραπάνω, ένας τύπος με το ψευδώνυμο Εϊπσαμόνγκας (Apesamongus), έγραψε το εξής:

«Βεβαίως και δεν έχω ιδέα από πράγματα που όντως ξέρουν κάποιοι άλλοι. Είναι αλαζονεία να θεωρείς ότι οι άλλοι συμμερίζονται την άγνοιά σου».

Το πρόβλημα εδώ είναι ότι άλλο το ξέρω και άλλο το ΞΕΡΩ. Πολλοί άνθρωποι ξέρουν πράγματα που δεν ξέρω –π.χ. να κάνουν τη φορολογική τους δήλωση μόνοι τους, να παίζουν φαγκότο ή να μαγειρεύουν λαζάνια– και ποτέ δε θα θεωρούσα ότι επειδή εγώ δεν τα ξέρω αυτά τα πράγματα, δεν τα ξέρει κανείς. Υπάρχουν επίσης κάποιες γνώσεις που προκύπτουν από το να καταναλώνεις χώρο στον πλανήτη αυτόν για αρκετό καιρό –η γιαγιά μου, ας πούμε, θυμάται την εποχή που η τηλεόραση ήταν κάτι καινούριο και, έχοντας ζήσει τις αλλαγές που πέρασε η Αμερική το μεγαλύτερο κομμάτι του αιώνα αυτού, μπορεί να μεταφέρει ένα μέρος από τη γνώση της.

Και μετά έχουμε το να ΞΕΡΕΙΣ. Το να ΞΕΡΕΙΣ είναι αυτό που διάφοροι ασυνείδητοι πνευματικοί δάσκαλοι (καθώς και πολιτικοί, διαφημιστές και άλλοι σκοτεινοί τύποι) ισχυρίζονται ότι εκείνοι έχουν και εσύ δεν έχεις. Πρόσφατα, κάποιοι άρχισαν να θεωρούν ότι συγκαταλέγομαι κι εγώ μεταξύ αυτών που ΞΕΡΟΥΝ –έχουν αρχίσει να μου ‘ρχονται διάφορες παραλλαγές της ίδιας ερώτησης, μιας ερώτησης που η βασική της εκδοχή είναι: «Πώς βλέπεις τον κόσμο;» Λες και πιστεύουν ότι κάθε φορά που κοιτάω μια ντομάτα, βλέπω την κοσμική φιγούρα του Βίσνου με τα οκτώ χέρια.

Μου ήρθε ένα e-mail από έναν τύπο που μου έλεγε ότι μιλούσε κατ’ ιδίαν με τον Δάσκαλό του και αυτός του είπε «Είσαι στο τρίτο επίπεδο (ή ό,τι στον πούτσο επίπεδο πνευματικών διαστάσεων μετρούσε), όμως αν θέλεις, μπορώ να σε φέρω στο δεύτερο επίπεδο». Ο δάσκαλος, βλέπετε, ΗΞΕΡΕ ενώ ο φουκαράς ο μαθητής το μόνο που μπορούσε να κάνει, ήταν να καθίσει δίπλα του και να νοιώσει εξ αντανακλάσεως τη θαλπωρή της δόξας του. Αδέλφια, αν κάποιος αρχίσει να σας λέει τέτοια, πάρτε δρόμο όσο πιο γρήγορα μπορείτε.

Η αλήθεια είναι ότι κανένας δεν ΞΕΡΕΙ. Είμαι σίγουρος ότι κάποιοι σκέφτεστε αυτή τη στιγμή «Και που το ξέρεις εσύ ότι κανένας δεν ΞΕΡΕΙ; Δεν έχεις γνωρίσει τον Μέγα Δάσκαλο Σρι Σρι Ράμα Λάμα Πωστολέν –αυτός σίγουρα ΞΕΡΕΙ». Δεν έχω πρόβλημα να πιστεύετε τέτοιες μαλακίες. Αλήθεια δεν έχω πρόβλημα. Επειδή το να ΞΕΡΕΙΣ δεν υπάρχει. Δεν είναι κάτι που έχει κάποιος άλλος και μπορεί να σου το πουλήσει. Δεν μπορείς να δανειστείς την εμπειρία κάποιου άλλου –στις παλιές βουδιστικές ιστορίες, αυτό το λένε «να μετράς τον θησαυρό του άλλου».

Κάποιος άλλος μπορεί να ξέρει καλά τον εαυτό του. Όμως δεν ξέρουν εσένα και δεν μπορούν να σε ξέρουν. Θυμάμαι μια συζήτηση που είχα κάποτε με τον πρώτο μου δάσκαλο του Ζεν, τον Τιμ: του είχα πει κάτι σε στιλ «Αλλά εσύ ξέρεις. Τα ‘χεις περάσει όλα αυτά» και εκείνος μου απάντησε «Μπραντ, δεν έχω περάσει τίποτα».

Η αντίληψη ότι κάποιος άλλος ΞΕΡΕΙ είναι πάντα ένας τρόπος να μεταφέρεις τις ευθύνες σου σε κάποιον άλλον. Αυτοί ΞΕΡΟΥΝ, οπότε μπορούν να σου πουν κι εσύ μπορείς απλώς να αράξεις και να ρουφήξεις.

Δεν πάει έτσι. Υπάρχουν στιγμές που εύχομαι να πήγαινε, όμως δεν πάει. Και από τη στιγμή που θα καταφέρεις να το αντιληφθείς αυτός, ίσως να έχεις μια πιθανότητα να ανακαλύψεις μόνος σου την πραγματική γνώση.

Μπραντ Ουόρνερ – Κυριακή 1 Απριλίου 2007