Οι Dresden Dolls, ο Χένρι Ρόλινς και η Αστυνομία του Ζεν

Εχτές, είδα την Αμάντα Πάλμερ (Amanda Palmer) των Dresden Dolls (το καινούριο μου αγαπημένο ντουέτο ντραμς και πιάνο –ένας συνδυασμός καμπαρέ της Βαϊμάρης και πανκ) να συμμετέχει σε ένα πράγμα που οργανώνει το Μουσείο Χάμερ (Hammer Museum) κοντά στο UCLA και που λέγεται «Συζητήσεις» (Conversations). Βασικά, οι τύποι του μουσείου καλούν δύο διασημότητες που δεν γνωρίζονται μεταξύ τους και τις βάζουν να καθίσουν σε μια σκηνή στην αυλή του μουσείου και να κουβεντιάσουν για δύο ώρες. Αρχικά κάλεσαν την Αμάντα και εκείνη είπε ότι η διασημότητα που θα ήθελε να γνωρίσει ήταν ο Χένρι Ρόλινς (Henry Rollins –νομίζω ότι αρχικά ζήτησε τον Νόαμ Τσόμσκι, όμως αυτός δεν μπορούσε να πάει). Η συζήτηση μεταξύ τους ήταν πολύ, πολύ ενδιαφέρουσα και ομολογώ ότι εξεπλάγην ευχάριστα, καθώς δεν ήξερα τι να περιμένω και νομίζω ότι το ίδιο ίσχυε και για την Αμάντα και τον Χένρι –μάλλον εξεπλάγησαν κι αυτοί όπως κι εμείς οι υπόλοιποι.

Είμαι βέβαιος ότι αν ψάξετε γενικά στο Δίκτυο, θα βρείτε κάποιον που να έχει σηκώσει κάποιο μπλογκ για τη συζήτηση αυτή, οπότε εγώ θα μείνω στις δικές μου εντυπώσεις. Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα πράγματα που έθιξαν, ήταν ότι σχεδόν όλοι στον χώρο της ψυχαγωγίας έχουν την αίσθηση ότι δεν ανήκουν εκεί και ότι οι μόνοι που είναι αρκετά ξιπασμένοι ώστε να πιστεύουν ότι αξίζουν τη δημοσιότητα είναι αυτοί που, πιθανότατα, δε θα μείνουν διάσημοι για πολύ καιρό. Ο Χένρι Ρόλινς, έλεγε ότι όταν παίζει σε κάποια ταινία, έχει μερικές φορές την αίσθηση ότι θα μπουκάρει η Αστυνομία των Ηθοποιών και θα τον συλλάβει επειδή δεν είναι «αληθινός» ηθοποιός και ότι την ίδια αίσθηση έχει και για τα άλλα πράγματα που κάνει (όταν γράφει βιβλία, όταν τραγουδάει κ.λπ.). Στη συνέχεια, η Αμάντα (νομίζω ότι ήταν η Αμάντα), είπε ότι έχει δει να συμβαίνει αυτό και σε πολλούς άλλους και ιδιαίτερα σε ανθρώπους που είναι πολύ καλοί σ’ αυτό που κάνουν. Αν είναι γιατροί, αισθάνονται ότι θα μπουκάρει η Ιατρική Αστυνομία, αν είναι δικηγόροι, η Δικηγορική Αστυνομία και πάει λέγοντας.

Την αίσθηση αυτή την έχω κι εγώ –με τη διαφορά ότι εγώ ανησυχώ για την Αστυνομία του Ζεν. Μπορεί μάλιστα αυτός να είναι και ο λόγος που αισθάνομαι τόσο άβολα όταν φοράω βουδιστικά άμφια: αισθάνομαι ότι από στιγμή σε στιγμή κάποιος θα με «ξεφωνίσει» ότι δεν είμαι πραγματικός μοναχός.

Ξέρετε, αυτό όντως συμβαίνει, όμως αυτοί που προσπαθούν να σε ξεφωνίσουν, δεν είναι ποτέ άνθρωποι που έχουν πραγματικά βουδιστικά διαπιστευτήρια –αντίθετα, είναι πάντα κάτι μαλάκες που έχουν διαβάσει ένα σκασμό βιβλία του Ν.Τ. Σουζούκι (D.T. Suzuki) και του Άλαν Ουάτς (Alan Watts) και που έχουν διαμορφώσει κάτι ιδιαίτερα επιτηδευμένες ιδέες για το τι πρέπει και τι δεν πρέπει να κάνει ένας δάσκαλος Ζεν. Οι αγαπημένοι μου είναι εκείνοι οι τύποι που μου ουρλιάζουν «Ο ΒΟΥΔΑΣ ΕΙΠΕ ΝΑ ΜΗΝ ΒΛΑΠΤΕΙΣ ΤΟΥΣ ΑΛΛΟΥΣ!!!!» από τα μπλογκάκια τους κάθε φορά που λέω κάτι που τους προσέβαλε (έβλαψε) ή, πιο συχνά, που μπορεί να προσέβαλε κάποιον άλλον. Το μόνο που μπορώ να σκεφτώ γι αυτούς τους τύπους είναι ότι πρέπει να βρεθούν όλοι μαζί και να το ρίξουν στις αλλαξοκωλιές.

Όταν έβγαλα το πρώτο μου βιβλίο περί Βουδισμού, συνειδητοποίησα ότι υπάρχει μια τεράστια πίεση για συμμόρφωση με το συγκεκριμένο ιδεώδες περί του πώς πρέπει να είναι ένας δάσκαλος του Ζεν –πρόκειται για μια πολύ ασαφή αλλά γενικά αποδεκτή συμφωνία που κουβαλάμε όλοι μέσα στο κεφάλι μας, και όταν λέω «όλοι» συμπεριλαμβάνω και τον εαυτό μου και πολλούς άλλους ανθρώπους που μελετούν και ασκούνται στο Ζαζέν για πολλά χρόνια και που θα έπρεπε να έχουν μια πιο σωστή αντίληψη. Όμως όλοι μας έχουμε τη συνήθεια να αποδεχόμαστε τη συμφωνημένη εικόνα που μας δίνει η κοινωνία –στην περίπτωση του Ζεν, η εικόνα αυτή προβάλλεται μέσω φανταστικών χαρακτήρων όπως ο Γιόντα στον Πόλεμο των Άστρων, ο Κουάι Τσανγκ Κέιν (Chang Caine) στο Κουνγκ Φου (Kung Fu) ή ακόμα οι αλλόκοτες εξιδανικευμένες εικόνες που δίνουν τα ΜΜΕ για πραγματικούς ανθρώπους όπως ο Δαλάι Λάμα ή ο Τικ Νιοτ Χαν (Tich Nhat Hahn). Φυσικά, υπάρχει και ένα τεράστιο πλήθος από μαλάκες (και δε θα πω ονόματα, αν και είμαι βέβαιος ότι μπορείτε να μαντέψετε μερικά) που χρησιμοποιούν την εικόνα αυτή και προσπαθούν να παρουσιάσουν τους εαυτούς τους ως τη ζώσα ενσάρκωση της. Ναι καλά. Πιστέψτε ό,τι θέλετε, φίλοι και γείτονες.

Σε κάποια φάση της και καλά «καριέρας» μου στην πιάτσα αυτή, έκανα μια απόπειρα να συμμορφωθώ με τη συγκεκριμένη εικόνα, όμως την έκανα με μισή καρδιά –αισθανόμουν εντελώς χάλια και έβλεπα ότι με έβλαπτε (βλ. παραπάνω) το να προσπαθώ να γίνω αυτό το ανύπαρκτο πράγμα που οι άλλοι ήθελαν να είμαι. Επίσης, είναι πολύ βλαβερό (και μερικές φορές, ανεπανόρθωτα βλαβερό) για κάποιους ανθρώπους όταν κάποιος γκουρού αυτοπαρουσιάζεται κατ’ αυτόν τον τρόπο –δημιουργούνται τραγικές φαντασιώσεις που είναι σχεδόν αδύνατο να ξεγίνουν. Ο καλύτερος τρόπος να «μην βλάπτεις», είναι να παρουσιάζεις τον εαυτό σου όπως πραγματικά είναι.

Μπορώ να πιάσω πολύ καλά αυτό που λένε η Αμάντα και ο Χένρι, επειδή ξέρω ότι –πιθανότατα– δε θα αισθανθώ ποτέ «αληθινός» δάσκαλος του Ζεν. Θέλω να πω, έχω όλα τα διαπιστευτήρια και τη γενεαλογία, όμως συχνά έχω την αίσθηση ότι κορόιδεψα κάποιους για να τα αποκτήσω –η Αμάντα Πάλμερ, είπε ότι όταν κάνει συναυλίες, υπάρχουν φορές που κοιτάζει το κοινό έκπληκτη και σκέφτεται «Ουάου, στ’ αλήθεια τους έχω δουλέψει όλους αυτούς τους ανθρώπους» (παραφράζω τα λόγια της, καθώς δεν κρατούσα σημειώσεις, όμως κάπως έτσι το είπε). Τέλος πάντων, κάπως έτσι αισθάνομαι κι εγώ μερικές φορές όταν δίνω διαλέξεις περί Ζεν –ή ακόμα και όταν γράφω ένα βιβλίο ή ένα χαζό ποστ σαν αυτή που διαβάζετε αυτή τη στιγμή.

Υπάρχει όμως μια διαφορά –ίσως. Δεν ξέρω αν η Αμάντα Πάλμερ ή ο Χένρι Ρόλινς το ξέρουν, όμως υποπτεύομαι ότι πρέπει να το ξέρουν γιατί αν δεν το ήξεραν, δε θα ήταν οι εκπληκτικοί περφόρμερ που είναι. Και αυτό είναι ότι όλοι αυτοί που μπορεί να αποπειραθούν να σε «ξεφωνίσουν» ως μη «αληθινό» οτιδήποτε (επειδή νομίζουν ότι ξέρουν καλά τι είναι αυτό το οτιδήποτε), είναι εξίσου ποζεράδες μ’ εσένα –και αυτό περιλαμβάνει και την Αστυνομία των Ηθοποιών, και τη Μουσική Αστυνομία και, κυρίως, την Αστυνομία του Ζεν. Όλος ο κόσμος αποτελείται από ποζεράδες και από τίποτα άλλο και το μόνο «αληθινό» που μπορείς να είσαι, είναι ο εαυτός σου. Η εξάσκηση στο Ζαζέν είναι φτιαγμένη για να έχει μόνο ένα αποτέλεσμα και αυτό είναι να σε βοηθήσει να καταλάβεις τι πραγματικά είσαι και να σε κάνει να γίνεις το άτομο αυτό. Και είναι απολύτως άσχετο το αν το άτομο αυτό δεν είναι αυτό που νομίζει η κοινωνία.

Αυτό είναι που λέει ξανά και ξανά ο Ντόγκεν στο Σομπογκένζο, όταν γράφει για το να «γνωρίσεις έναν πραγματικό άνθρωπο» –όχι κάποιον που προσπαθεί να ανταποκριθεί σε κάποιο ανερμάτιστο ιδεώδες για το πώς πρέπει να είναι ένας δάσκαλος ή ένας μαθητής του Ζεν, αλλά κάποιον που είναι πραγματικά ο εαυτός του. Έχετε όμως κατά νου ότι αυτό που νομίζετε ότι είστε και αυτό που πραγματικά είστε, είναι δύο εντελώς διαφορετικά πράγματα και ότι μπορεί να μην υπάρχει καμία σχέση μεταξύ της εικόνας και του γεγονότος.

Μπλα, μπλα, μπλα.

Σήμερα είναι Κυριακή, πράγμα που σημαίνει ότι σε κάνα-δυο ώρες θα είναι Δευτέρα στο Τόκιο. Ήτοι, πρέπει να πα’ να κάνω και καμιά «αληθινή δουλειά». Τα λέμε!

Μπραντ Ουόρνερ – Κυριακή 8 Ιουλίου 2007

ΥΓ
Για τους Dresden Dolls, μπορείτε να βρείτε στοιχεία τόσο στη WikiPedia, όσο και στο δικό τους σάιτ. Για το μουσείο τέχνης Χάμερ, στοιχεία υπάρχουν εδώ και εδώ. Ο Χένρι Ρόλινς βρίσκεται παντού στο Ίντερνετ, οπότε ξεκινήστε και γι αυτόν από τη WikiPedia και συνεχίστε στο δικό του σάιτ ή οπουδήποτε αλλού. Τον Νόαμ Τσόμσκι (Noam Chomsky) νομίζω ότι τον ξέρουμε όλοι πλέον, όμως αν θέλετε να φρεσκάρετε τις γνώσεις σας, περάστε μια βόλτα από εδώ. Η ίδια η συζήτηση μεταξύ Αμάντα Πάλμερ και Χένρι Ρόλινς, όντως υπάρχει στο Ίντερνετ –προσωπικά τη βρήκα στο σάιτ του ίδιου του μουσείου, όμως σίγουρα υπάρχει και εδώ. Για τον πολύ γνωστό Βιετναμέζο δάσκαλο του Ζεν, Τικ Νιότ Χαν, ρίξτε μια ματιά εδώ, ενώ για τον Κουάι Τσανγκ Κέιν και την τηλεοπτική σειρά Κουνγκ Φου που ανέδειξε τον (μακαρίτη πλέον) Ντέιβιντ Κάραντιν (David Carradine -όσοι μεγαλώσαμε με το Κουνγκ Φου, τον ξέραμε Καραντάιν), μπορείτε να βρείτε περισσότερα εδώ.