Saturday, October 3, 2009

Υπερβολικά εξαιρετικό


Το κείμενο που ακολουθεί, το πόσταρα στα σχόλια του τελευταίου μου άρθρου στα Suicide Girls. Για την περίπτωση που δε διαβάσατε το κείμενο, το άρθρο αυτό, τελείωνε ως εξής:

«Δε θα ισχυριζόμουν ποτέ ότι έχω Την Απάντηση για το πρόβλημα της κατάθλιψης. Μπορώ όμως να πω τι είχε αποτέλεσμα και τι συνεχίζει να έχει αποτέλεσμα σ’ εμένα. Δεν είναι εξίσου εύκολη ή εξίσου γρήγορη λύση με το να χλαπακιάζεις μερικά χαπάκια κάθε μέρα, όμως μακροπρόθεσμα, είναι καλύτερα να μάθεις να αντιμετωπίζεις τον εαυτό σου από το να αφήνεις τα φάρμακα να κάνουν τη δουλειά για λογαριασμό σου –αν μη τι άλλο, δεν ξεχνάς ποτέ να πας στο φαρμακείο. Ωστόσο, η λύση που είχε αποτέλεσμα σ’ εμένα, περιλαμβάνει το να αποφασίσεις να αποφύγεις αυτό που οι περισσότεροι άνθρωποι θεωρούν «νορμάλ» τρόπο ζωής και τις «νορμάλ» υπέρ-επιείκειες που δείχνουν προς τον εαυτό τους. Αν είναι κανείς διατεθειμένος να κάνει τη θυσία αυτή, θα διαπιστώσει τελικά ότι δεν πρόκειται και για καμιά τρομερή θυσία».

Κάμποσοι άνθρωποι στα SG, είχαν πρόβλημα με τη στάση μου απέναντι στο θέμα των φαρμάκων, ως τρόπου αντιμετώπισης της κατάθλιψης. Και, παρότι θεωρώ ότι αυτό που είπα ήταν ξεκάθαρο και, παρότι αρκετοί από τους ανθρώπους που σχολίασαν, το ‘πιασαν, αποφάσισα να προσθέσω κάποιες ακόμα διευκρινίσεις.

Πριν διαβάσετε το παρακάτω, ωστόσο, θα ήθελα να πω ότι δε με ενδιαφέρει καθόλου να συμμετάσχω σε έναν διάλογο για τις αρετές που έχουν τα φάρμακα που γράφουν οι ψυχίατροι. Το θέμα έχει συζητηθεί και συζητιέται κατά κόρον και επιπλέον είναι βαρετό του θανάτου. Αν θέλετε να το συζητήσετε, συζητήστε το, όμως μην περιμένετε ότι θα λάβω μέρος.

Εκείνο που με ενδιαφέρει, ωστόσο, είναι η ιδέα του Νισιτζίμα Σενσέι, ότι ορισμένα πράγματα μπορεί να είναι «υπερβολικά εξαιρετικά» και αυτή την ιδέα είναι που θα ήθελα να σχολιάσω εδώ. Να λοιπόν τι πόσταρα (με ορισμένες μικρές αλλαγές):

•••••••••••••••••••

Όταν έγραψα εκείνη την ατάκα σχετικά με το ότι το Ζαζέν είναι καλύτερο για την κατάθλιψη από το να χλαπακιάζεις χάπια, δε φανταζόμουν κάποιο άτομο με βαρύτατη κατάθλιψη που στράφηκε στα φάρμακα αφότου όλα τα άλλα απέτυχαν. Μερικές φορές, η ιατρική λύση είναι ο μόνος τρόπος να αντιμετωπίσεις ένα πρόβλημα που έχει γίνει τόσο σοβαρό ώστε να μην μπορεί να αντιμετωπιστεί αλλιώς. Αν ποτέ έπεφτα θύμα τροχαίου ατυχήματος ή αν μου έβρισκαν καρκίνο, θα έψαχνα για γιατρό –όχι για Δάσκαλο του Ζεν.

Ωστόσο, με τα άπειρα λεφτά που χώνουν οι φαρμακευτικές εταιρείες προκειμένου να δημιουργήσουν καινούριες αγορές για τα καταπότια τους, συχνά σκέφτομαι ότι μια ολόκληρη γενιά Αμερικανών, την έχει πατήσει και πιστεύει ότι δεν υπάρχει περίπτωση να αντιμετωπίσει τη ζωή της χωρίς να αλλάξει τεχνητά τη χημεία του εγκεφάλου της. Οι διαφημίσεις για τα τονωτικά αυτά, μοιάζουν να λένε ότι κάθε περίπτωση υπαρξιακής ανίας, χρειάζεται και μια δόση Prozac® ή Paxil® –σε αντίθετη περίπτωση, θα αρχίσεις να αμφισβητείς την κοινωνία στην οποία τα φάρμακα αυτά σε κάνουν να μπορείς να ταιριάζεις.

Παρόλα αυτά, δεν υπάρχει τρόπος να μπορώ να ξέρω τι έχουν μέσα τους οι άνθρωποι που πειράχτηκαν από αυτά που έγραψα. Πιθανώς να συγκαταλέγονταν στις σπάνιες εκείνες περιπτώσεις που έπασχαν από κάτι τόσο σοβαρό που τα φάρμακα ήταν η μόνη λογική λύση. Ίσως χωρίς αυτά, οι άνθρωποι αυτοί να είχαν βγει στους δρόμους και να πυροβολούσαν παιδιά στα σχολεία ή να δολοφονούσαν ποπ σταρ και πολιτικούς. Δεν ξέρω. Δεν μπορώ να κρίνω.

Δεν μπορώ να μιλήσω για κανέναν άλλον. Όμως μπορώ να πω κάτι για τον εαυτό μου. Είμαι ευγνώμων που πέρασα την εφηβεία μου πριν αναπτυχθούν πλήρως τα αντικαταθλιπτικά και που πέρασαν από τα 20-και μου αρκετά φτωχός για να μπορώ να πάω σε ψυχιάτρους –δεν έχω καμία αμφιβολία ότι αν είχα πάει, θα μου είχαν γράψει φάρμακα για να με βοηθήσουν με την κατάθλιψή μου. Και αν είχα ακολουθήσει τον δρόμο αυτόν, μπορεί να μην είχα ποτέ αναγκαστεί να σκάψω μέσα μου για να ανακαλύψω τη βαθύτερη αιτία του πόνου μου.

Δεν αμφισβητώ την αποτελεσματικότητα των φαρμάκων αυτών. Όμως, το να πεις ότι κάτι είναι αποτελεσματικό, σημαίνει ότι παράγει το επιθυμητό αποτέλεσμα και αναρωτιέμαι αν το αποτέλεσμα που επιθυμούμε, είναι πάντοτε αυτό που πραγματικά χρειαζόμαστε. Μια περίοδο, υπέφερα από σοβαρούς πονοκεφάλους σχεδόν σε καθημερινή βάση. Πήρα μεγάλες δόσεις Ibuprofen και αυτό αποδείχθηκε αποτελεσματική θεραπεία –με τα χάπια, ο πόνος σταμάτησε, όμως βασιζόμενος στη μαγική λύση της εταιρείας Advil, δε χρειάστηκε να αντιμετωπίσω την πραγματική αιτία των πονοκεφάλων μου. Επίσης, τα κακά μου έγιναν σκληρά σαν πέτρα, γεγονός το οποίο είχε επιπτώσεις που με ταλαιπωρούν ακόμα. Οι διαφημίσεις στην τηλεόραση δεν τα λένε αυτά, τα λένε;

Μόνο όταν σταμάτησα να παίρνω τα φάρμακα και άρχισα να προσπαθώ να αντιμετωπίσω το πραγματικό πρόβλημα, κατάφερα να μπω σε μια διαδικασία επίλυσης αυτών που πραγματικά έπρεπε να επιλύσω. Υπάρχουν φορές που ο πόνος, ακόμα και ο συναισθηματικός πόνος, είναι κάτι που πρέπει να αντιμετωπίσεις στα ίσα. Και η εμπειρία μου, μου έδειξε ότι τα φάρμακα μπορούν να είναι ένας πολύ αποτελεσματικός τρόπος να αποφύγεις να έρθεις πρόσωπο με πρόσωπο με αυτό που είναι πραγματικά προβληματικό.

Κάποτε, όταν ο δάσκαλός μου του Ζεν, ο Νισιτζίμα Σενσέι, είχε τραυματίσει την πλάτη του, ένας από τους μαθητές του, του έφερε ένα πράγμα που έμοιαζε με θερμοφόρα και το οποίο υποτίθεται ότι ρίχνει θεραπευτική ηλεκτρική ενέργεια στους μύες. Επειδή ο μαθητής του κόλλαγε για αρκετή ώρα, ο Νισιτζίμα αποφάσισε να το δοκιμάσει και η ετυμηγορία του ήταν ότι το μηχανάκι ήταν «υπερβολικά εξαιρετικό» και προτιμούσε να αφήσει το τραύμα του να θεραπευτεί φυσικά. Αντίστοιχα, νομίζω ότι και τα περισσότερα από τα φάρμακά μας, είναι «υπερβολικά εξαιρετικά» –είναι καλά όταν χρειάζεσαι μια γρήγορη λύση σε ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα, όμως όποτε είναι δυνατό να χρησιμοποιήσεις μια πιο φυσική προσέγγιση, αυτή είναι πάντοτε καλύτερη. Ακόμα και αν θέλει περισσότερο χρόνο και μοιάζει λιγότερο «αποτελεσματική» δηλαδή όταν η λύση δεν είναι ακριβώς αυτό που φανταζόμασταν ή θέλαμε.

Μπραντ Ουόρνερ – Τετάρτη 21 Φεβρουαρίου 2007

No comments: