Wednesday, October 14, 2009

Ο.Γ. Κρισναμούρτι, Σέκτα Σότο και Κουλ Κουρέματα


Κάπως στενοχωρήθηκα όταν άκουσα πρόσφατα ότι πέθανε ο Ο.Γ. Κρισναμούρτι (U.G. Krishamurti). Δεν μπορώ να πω ότι υπήρξα ποτέ καθ’ οιονδήποτε τρόπο οπαδός του, δε διάβασα ποτέ κανένα από τα βιβλία του και δεν παρακολούθησα καμία από τις ομιλίες του –τον ξέρω μόνο από τα ηχητικά (και βίντεο;) αποσπάσματα που βρίσκεις στο YouTube και τα κομμάτια από τις ομιλίες του που σκάνε μύτη καμιά φορά στο Ίντερνετ. Υπάρχει πάντα η πιθανότητα να είπε κάτι εξαιρετικά βλακώδες και να μην το ξέρω, οπότε μη θεωρήσετε ότι μ’ αυτά που γράφω τον υποστηρίζω και ένθερμα, έτσι;

Τον Ο.Γ. τον άκουσα για πρώτη φορά όπως άκουσα για πρώτη φορά τον Ρόμπιν Χίτσκοκ (Robyn Hitchcock). Όταν άρχισα να βγάζω ψυχεδελικούς δίσκους με το όνομα Dimentia 13, διάφοροι κριτικοί έλεγαν ότι ακούγομαι σαν τον Ρόμπιν Χίτσκοκ ή το γκρουπ του, τους Soft Boys. Δεν είχα ακούσει ούτε τον μεν, ούτε τους δε, όμως αγόρασα μερικούς δίσκους τους, μου άρεσαν και άρχισα να παραδέχομαι ότι τα κομμάτια μου κάπως θύμιζαν αυτό το στιλ. Αντίστοιχα, όταν άρχισα να εμφανίζομαι ονλάιν ως βουδιστής, κάποιοι έγραψαν ότι τους θύμιζα τον Ο.Γ. Κρισναμούρτι τον οποίο επίσης δεν είχα ακουστά –τον έψαξα και κατάλαβα πώς προέκυψε η σύγκριση. Ποτέ δεν έγινα φαν του Ο.Γ. όπως έγινα του Ρόμπιν Χίτσκοκ (παρεμπιπτόντως, αύριο το βράδυ παίζει στο Spaceland και θα πάω να τον ακούσω), όμως αυτά που διάβασα και άκουσα από το έργο του, μου άρεσαν.

Το μόνο πραγματικό επικριτικό σχόλιο που έχω για τον Ο.Γ. είναι το ίδιο μ’ αυτό που έχω και για τον Τζιντού Κρισναμούρτι (Jiddu Krishamurti): νομίζω ότι ίσως να ήταν πιο έξυπνοι από όσο έπρεπε –αν όχι για τον εαυτό τους, τουλάχιστον για τους οπαδούς τους. Και οι δύο είχαν, προφανώς, μια σαφή αντίληψη περί του τι είναι πραγματικό και τι παπαριές, όμως και οι δύο αρνήθηκαν εντελώς την αξία που έχει οποιαδήποτε οργάνωση ή μεθοδολογία.

Από λογικής πλευράς, μπορεί κανείς να μπει στον πειρασμό να πει ότι όλες οι μεθοδολογίες είναι, τελικά, λάθος –είναι προφανές ότι ακόμα και άνθρωποι που έχουν περάσει δεκαετίες ασκούμενοι στο Ζαζέν μπορούν να είναι απολύτως μαλάκες, χωρίς καμία αντίληψη περί πραγματικότητας και χωρίς να έχουν να πουν τίποτα αξιόλογο. Αυτό συμβαίνει όταν κάθεται κανείς στο μαξιλάρι και περνάει τον χρόνο του βουλιάζοντας όλο και πιο βαθιά στις ίδιες του τις ψευδαισθήσεις και όταν οι ψευδαισθήσεις αυτές ενθαρρύνονται από ανεπαρκείς δασκάλους. Παρότι εξακολουθώ να πιστεύω ότι αυτού του είδους οι άνθρωποι είναι μειονότητα, παραμένει το γεγονός ότι δεν μπορείς να πάρεις κάτι σαν το Ζαζέν και να πεις ότι αυτό θα λειτουργήσει αυτόματα για τους πάντες και πάντα.

Από την άλλη, το λέω αυτό και όντως το πιστεύω, επειδή ένα μέρος της άσκησης του Ζαζέν είναι η καλλιέργεια της σωστής στάσης απέναντι στις ίδιες μας τις ψευδαισθήσεις.

ΤΕΣΠΑ, νομίζω ότι τόσο ο Ο.Γ. Κρισναμούρτι, όσο και ο Τζιντού Κρισναμούρτι απέρριψαν τις μεθοδολογίες όπως το Ζεν κάπως βιαστικά. Το αστείο είναι ότι συχνά μπαίνω κι εγώ στον πειρασμό να κάνω το ίδιο –για παράδειγμα, όντας μέρος της γραμμής Σότο του Βουδισμού Ζεν, θεωρούμαι μέλος της ομάδας αυτής και όσοι βρίσκονται εκτός έχουν την τάση να θεωρούν ότι συμφωνώ με οτιδήποτε κάνουν τα άλλα μέλη της οργάνωσης και ειδικά οι υποτιθέμενοι ηγέτες της. Θέλω να πω, αν συναντήσω κάποιον και μου πει ότι είναι στην Κου Κλουξ Κλαν, πιθανότατα θα υποθέσω ότι μισεί τους μαύρους, τους ομοφυλόφιλους και τους Εβραίους. Ίσως να υπάρχουν άνθρωποι στην ΚΚΚ που γίνονται μέλη μόνο και μόνο για να πηγαίνουν στα μπάρμπεκιου και που δεν ενδιαφέρονται καθόλου για το πολιτικό μήνυμα της οργάνωσης. Είναι πιθανό. Όμως εγώ, όντας εκτός, έχω την τάση να θεωρώ δεδομένο ότι όλα τα μέλη πρέπει να συμφωνούν με τις θέσεις της οργάνωσης, έστω και λίγο.

Σε ό,τι αφορά την οργάνωση Σότο, δεν ενδιαφέρομαι ιδιαίτερα για αυτό που φαίνεται να εκπροσωπεί. Δεν ασχολούμαι με τις ακριβές κηδείες οι οποίες απ’ ό,τι φαίνεται είναι η βασική λειτουργία της οργάνωσης στην Ιαπωνία και, όπως έχω πει και άλλοτε, δεν αισθάνομαι και πολύ χαρούμενος με αυτά που κάνουν ορισμένοι Αμερικανοί δάσκαλοί της. Από την άλλη, δεν έχω αποκηρύξει ακόμα τη σέκτα Σότο –ο Γκούντο Νισιτζίμα διαχωρίζει πάντοτε την οργάνωση στην Ιαπωνία (που ονομάζεται Σότο Σου) και τη γραμμή δασκάλων που «κατάγονται» από τον Δάσκαλο Ντόγκεν, τον άνθρωπο που έφερε τη γενεαλογία Σότο στην Ιαπωνία. Όμως και ο ίδιος δεν παραιτήθηκε ποτέ από μέλος του Σότο Σου και αμφιβάλλω ότι θα το κάνει. Και ούτε κι εγώ το έχω κάνει.

Νομίζω ότι το θέμα είναι πρακτικό. Ως μέλος του Σότο, έχω πρόσβαση σε κάποιο βαθμό εξουσίας –αυτό ισχύει όταν είσαι μέλος σε οποιαδήποτε μεγάλη οργάνωση. Για παράδειγμα, όταν εξέδωσα το πρώτο μου βιβλίο, οι εκδότες μου ήθελαν απόδειξη ότι ήμουν ένας πραγματικός και αναγνωρισμένος δάσκαλος μιας πραγματικής βουδιστικής γενεαλογίας και επειδή μπορούσα να τους δώσω αυτή την απόδειξη, το βιβλίο μου εκδόθηκε. Βεβαίως, τα πράγματα στην Αμερική είναι τόσο χύμα αυτόν τον καιρό που οποιοσδήποτε έχει διαβάσει το Ζεν και η Τέχνη της Συντήρησης της Μοτοσικλέτας (Zen and the Art of Motorcycle Maintenance) μπορεί να αρχίσει να δηλώνει Δάσκαλος του Ζεν και κανείς δε θα τον αμφισβητήσει, όμως παρόλα αυτά, οι πραγματικές γενεαλογίες είναι σημαντικές –και αυτό είναι κάτι που το αντιλαμβάνεται όλο και περισσότερος κόσμος, ακόμα και εδώ στην Αμερική.

Παρότι το να έχεις πάρει αποδεικτικό μετάδοσης από έναν ή από περισσότερους πραγματικούς δασκάλους δε σημαίνει πάντα ότι όλα είναι μια χαρά, δεν αρνούμαι και την ισχύ που έχουν οι γενεαλογίες αυτές ή τη χρησιμότητά τους. Το να πάρεις το αποδεικτικό μετάδοσης είναι το εύκολο –το δύσκολο είναι το να αποδειχθείς άξιος αυτού που σου έχει μεταδοθεί.

ΤΕΣΠΑ, παρότι είμαι απολύτως βέβαιος για αυτό που θέλω να πω, δεν έχω καμία ψευδαίσθηση σχετικά με την ικανότητά μου να το πω. Χώρια που ότι και να πεις, μπορεί να παρεξηγηθεί και θα παρεξηγηθεί από τους ανθρώπους που είναι αποφασισμένοι να παρεξηγούν τα πράγματα. Οπότε, λες απλώς αυτό που λες, το κάνεις όσο πιο σαφές γίνεται και μετά πας να κάνεις τη φορολογική σου δήλωση –αυτό δηλαδή που θα πάω να κάνω κι εγώ μόλις ανεβάσω το κείμενο αυτό.

ΤΕΣΠΑ, στενοχωρήθηκα κάπως που άκουσα ότι πέθανε ο Ο.Γ. Ήταν ενδιαφέρων τύπος και το κούρεμά του ήταν κουλ.

Μπραντ Ουόρνερ – Τετάρτη 11 Απριλίου 2007

ΥΓ
Για τον Ο.Γ Κρισναμούρτι, καλή αφετηρία είναι –όπως πάντα–το σχετικό λήμμα της WikiPedia καθώς και το σάιτ UGKrishnamurti.org. Για τον (γνωστότερο) Τζιντού Κρισναμούρτι, μπορεί κανείς επίσης να ξεκινήσει από τη WikiPedia και να συνεχίσει με το Ίδρυμα Κρισναμούρτι. Για το Σότο Σου, υπάρχει μόνιμο λινκ στα αριστερά (εκεί που λέει «Σότο Ζεν»), ενώ ο Ρόμπιν Χίτσκοκ έχει επίσημο σάιτ στη διεύθυνση http://www.robynhitchcock.com/ Τέλος, για το θρυλικό βιβλίο Το Ζεν και η Τέχνη της Συντήρησης της Μοτοσικλέτας (το οποίο, παρόλα αυτά δεν έχει καμία σχέση με το Ζεν), μια ιδέα δίνει η WikiPedia, όμως μπορεί κανείς να το βρει και στα Ελληνικά από τις εκδόσεις Κάκτος.

No comments: