[Σ.τ.Μ. Το παρακάτω κείμενο είναι το παλιότερο από την τριάδα των κειμένων που αναδημοσιεύω από το παλιό σάιτ του Μπραντ Ουόρνερ. Όπως έγραψα και τα προηγούμενα, το μεταφράζω αφενός επειδή αναφέρεται σε νεώτερα κείμενα και αφετέρου επειδή εκφράζει αρκετά γλαφυρά τη θέση του Ουόρνερ για τις διάφορες «νέες μεθόδους» που υποτίθεται ότι κάνουν πιο προσιτό το Ζεν ]
Παίρνω πίσω όλα αυτά που λέω στο βιβλίο μου ότι η διαδικασία του Ζεν είναι μακρόχρονη και δύσκολη, ότι χρειάζονται πολλά χρόνια άσκησης και θέληση για να αντιμετωπίσεις την αλήθεια, όσο σκληρά και αν θέλεις να αντισταθείς. Ένας φίλος που διαβάζει τις σελίδες αυτές, είχε την καλοσύνη να μου στείλει ένα αντίτυπο του περιοδικού του Άντριου Κόεν (Andrew Cohen), What Is Enlightenment? (Τι Είναι Φώτιση;) για να δω την κριτική που έκαναν στο βιβλίο μου (παρεμπιπτόντως, η άποψή τους είναι ότι είμαι για τα μπάζα) και εκεί που το ξεφύλλιζα και γέλαγα με τον διάλογο μεταξύ του Άντι και του δικού του, του Κεν Ουΐλμπερ, πέτυχα μια διαφήμιση με τίτλο «Πώς να Διαλογιστείτε Πιο Βαθιά Από Έναν Μοναχό Ζεν!».
Σύμφωνα με τη διαφήμιση, μια καινούρια ηχητική τεχνολογία ονόματι Χόλοσινκ (Holosync), θα σας κάνει να φτάσετε στην ίδια υψηλή κατάσταση φώτισης και υπέρ-συνειδητότητας με τους παλιούς μοναχούς του Ζεν μέσα σε λίγα λεπτά. Βασίζεται, λένε, «εν μέρει στη βραβευμένη με Νόμπελ έρευνα γύρω από το πώς τα σύνθετα συστήματα (για παράδειγμα, οι άνθρωποι) εξελίσσονται σε υψηλότερα επίπεδα λειτουργικότητας» Ουάου! Βραβευμένη με Νόμπελ έρευνα! Σύνθετα συστήματα! Υψηλότερα επίπεδα λειτουργικότητας! «Ένας συνδυασμός ακριβείας από ηχητικά σήματα, δίνει στον εγκέφαλο πολύ συγκεκριμένα ερεθίσματα και δημιουργεί καταστάσεις βαθύ διαλογισμού» Κι εγώ σπατάλησα δεκαετίες να κάθομαι να κοιτάω έναν άδειο τοίχο, ενώ το μόνο που χρειαζόταν να κάνω ήταν να βάλω ένα ζευγάρι ακουστικά και να «κατακτήσω τον σούπερ βαθύ διαλογισμό με το πάτημα ενός κουμπιού!» Έχει ακόμα και ένα τηλέφωνο χωρίς χρέωση για να πάρεις και να σου στείλουν την κασέτα τζάμπα (ενώ κανονικά κάνει 19.95 δολάρια!).
Βέβαια, αν είστε οι τύποι που τρώτε κάτι τέτοια εμπορικά τρικάκια, τότε σίγουρα διαβάζετε λάθος σελίδες. Δεν υπάρχει Μηχανή Φώτισης. Ούτε υπήρξε ποτέ, ούτε θα υπάρξει ποτέ. Είναι κρίμα που ο κόσμος τα πιστεύει κάτι τέτοια, όμως πράγματι τα πιστεύει.
Είναι πολύ εύκολο να δει κανείς πώς λειτουργεί αυτό το σκεπτικό. Η τεχνολογία μπορεί να είναι καταπληκτικό πράγμα –δείτε πόσα πράγματα μας έχει δώσει η επιστήμη: λάπτοπ, iPod, κινητήρες Βάνκελ. Η τεχνολογία έχει βελτιώσει τόσες διαστάσεις της ζωής μας, που δεν είναι δύσκολο να θεωρήσουμε ότι μπορεί κάποτε να ενισχύσει τον διαλογισμό τόσο ώστε να μπορούμε να βρούμε τη Φώτιση με το πάτημα ενός κουμπιού.
Το πρόβλημα είναι ότι αυτού του τύπου οι υποθέσεις περί τεχνολογίας και περί διαλογισμού είναι εσφαλμένες. Η τεχνολογία λειτουργεί ως εξής: έχεις ένα πρόβλημα, ας πούμε θέλεις να ακούς μουσική όταν είσαι μέσα στο τρένο και πας στη δουλειά σου. Όμως δεν είσαι σίγουρος τι θέλεις να ακούσεις κάθε μέρα και δε θέλεις να κουβαλάς όλα σου τα CD όπου πας. Οπότε, φτιάχνεις έναν μικρό σκληρό δίσκο ο οποίος μπορεί να χωρέσει μερικές εκατοντάδες CD και, voila! Το iPod! Όλα σου τα προβλήματα λύνονται!
Προκειμένου λοιπόν να επινοήσεις μια τεχνική λύση, κοιτάς το πρόβλημα, το σκέφτεσαι πολύ, χειρίζεσαι ένα σωρό σύμβολα μέσα στο κεφάλι σου, δοκιμάζεις τη συμβολική σου λογική απέναντι στα πραγματικά δεδομένα του πραγματικού κόσμου και καταλήγεις με μια εφεύρεση που λύνει το πρόβλημά σου –πρόκειται για έναν πολύ καλό τρόπο να αντιμετωπίζεις τα πράγματα.
Ο διαλογισμός όμως, έρχεται κάπου εντελώς διαφορετικά. Δεν έχει καμία σχέση με τη σκέψη. Όλες οι μηχανές, ό,τι και αν κάνουν, είναι η υλική υπόσταση της ανθρώπινης σκέψης και μπορούν να λειτουργήσουν μόνο εντός των ορίων των σκέψεων που τις δημιούργησαν. Ο διαλογισμός έχει να κάνει με το να βλέπεις πέρα από τους περιορισμούς της σκέψης και με το να πηγαίνεις σε μέρη που η σκέψη δεν έχει καμία πιθανότητα να φτάσει.
Βεβαίως, η ιδέα ότι θα πας πέρα από όλες τις σκέψεις μπορεί να ακούγεται εξωτική. Όμως αυτό συμβαίνει μόνο και μόνο επειδή έχουμε την τάση να πιστεύουμε πολύ στη σκέψη –στην πραγματικότητα, η σκέψη δεν πάει και τόσο μακριά, καθώς δεν είναι παρά ηλεκτρικά ερεθίσματα που χοροπηδάνε μέσα στο ενάμισι κιλό κρέας που κουβαλάμε μέσα στο κεφάλι μας. Δεν είναι τίποτα περισσότερο. Το μέρος που βρίσκεται πέρα από όλες τις σκέψεις είναι ακριβώς εδώ και δεν έχει τίποτα το εξωτικό. Η σκέψη δεν μπορεί ποτέ να συλλάβει αυτό που είναι ακριβώς μπροστά σου και μέσα σου ακριβώς αυτή τη στιγμή.
Ένα μηχάνημα, μπορεί μόνο να λειτουργήσει μέσα στα όρια που τους θέτει η σκέψη. Ας πούμε ότι πιστεύετε ότι ίσως η χρήση της βίο-ανάδρασης θα ήταν ένας καλός τρόπος να ενισχύσετε την άσκησή σας του Ζεν. Ίσως να αποφασίσατε ότι ο διαλογισμός Ζεν έχει να κάνει με το να αυξήσετε τα εγκεφαλικά κύματα Θήτα και να μειώσετε τα εγκεφαλικά κύματα Δέλτα (ή κάτι τέτοιο τέλος πάντων –ποτέ δεν έδωσα μεγάλη βάση σ’ όλη αυτή την ιστορία). Καλωδιώνεστε λοιπόν στο μηχανάκι της βίο-ανάδρασης και εξασκείστε στο να ανεβάζετε τα γευστικότατα κύματα Θήτα σας. Αυτό είναι! Άμεσο Ζεν, έτσι;
Μπα. Η άσκηση του Ζεν δεν έχει καμία σχέση με το να βάζεις κάποιον στόχο στον νου σου και μετά να προσπαθείς να χρησιμοποιήσεις την άσκηση για να επιτύχεις τον στόχο αυτόν. Η πραγματική άσκηση στο Ζεν είναι καθαρά άνευ επιλογών –έχει να κάνει με το να βλέπεις αυτό που υπάρχει αυτή τη στιγμή. Αν έρθει ένας καθαρός νους, έρχεται ένας καθαρός νους. Αν έρθει ένας συννεφιασμένος νους, έρχεται ένας συννεφιασμένος νους.
Αν, τώρα, πιστεύετε ότι ένα μηχάνημα –το προϊόν της σκέψης που έχει γίνει ύλη– μπορεί να σας πάρει πέρα από όλη τη σκέψη, πάρτε τηλέφωνο σ’ αυτό το νούμερο χωρίς χρέωση που λέγαμε και αγοράστε την κασέτα. Εγώ θα συνεχίσω να κοιτάω άδειους τοίχους –ευχαριστώ πολύ.
http://homepage.mac.com/doubtboy/EnlightenmentMachine.htm
ΥΓ
Για τον Άντριου Κοέν, μπορείτε να διαβάσετε εδώ. Και για τον κινητήρα Βάνκελ, εδώ.
No comments:
Post a Comment