Περί μοναστικής πενίας

[...]

[Κάτι] σχετικά με τους όρκους πενίας που δίνουν οι βουδιστές μοναχοί: λυπάμαι πάρα πολύ που θα αναγκαστώ να απομυθοποιήσω ορισμένα πράγματα (στην πραγματικότητα δε λυπάμαι καθόλου –τη βρίσκω του κερατά), όμως να σας πω πώς τα έχω δει εγώ τα πράγματα. Ναι, είναι αλήθεια ότι όταν μπαίνεις σε ένα μοναστήρι Ζεν στην Ιαπωνία, επιτρέπεται να πάρεις μαζί σου μόνο τα ρούχα που φοράς συν ό,τι χωράει μέσα σε δύο σακίδια που κρεμάς στους ώμους σου –ένα στην πλάτη σου και ένα μπροστά στο στήθος σου. Το περιεχόμενο των σακιδίων αυτών είναι πολύ συγκεκριμένο, δεν μπορείς να πάρεις μαζί σου ό,τι θες. Δεν ξέρω τι ακριβώς λέει ο κατάλογος, όμως ξέρω ότι παίρνεις τα τρία μπολ για το φαγητό σου, ένα ξυραφάκι, εσώρουχα, πιθανότατα μια οδοντόβουρτσα, σεντόνια για εκεί που θα κοιμάσαι και τέρμα.

Ενώ είσαι στο μοναστήρι, τα πράγματα αυτά είναι και όλη η «περιουσία» που επιτρέπεται να έχεις. Και, ναι, ζεις σε ένα τετράγωνο στρωματάκι τατάμι –όλα αυτά είναι αλήθεια. Όμως το θέμα είναι ότι κανείς δε ζει πια έτσι όλη του τη ζωή. Το πράγμα είναι κάπως σαν το κέντρο εκπαίδευσης στον στρατό: αντέχεις μια περίοδο μερικών μηνών και μετά επιστρέφεις στο σπίτι σου και βρίσκεις την τηλεόρασή σου και το DVD σου και το PS3 σου και το μαύρο σου δερμάτινο παντελόνι στο δωμάτιό σου, τακτοποιημένα μια χαρά από τη μαμά σου και τον μπαμπά σου. Επίσης, δεν έχω δει κανέναν ναό που να μην έχει διάφορα τέτοια γκάτζετ (και αρκετά ακόμα) για τους μοναχούς και το υπηρετικό προσωπικό του.

Μπορεί να υπάρχουν χώρες στις οποίες ο όρκος πενίας αντιμετωπίζεται πιο αυστηρά από ό,τι στην Ιαπωνία. Όμως δεν το πολυπιστεύω. Από όσα έχω ακούσει, τα ίδια λίγο πολύ συμβαίνουν και στην Ταϊλάνδη, το Θιβέτ, την Κίνα και την Κορέα.

Τόσο ο Τιμ όσο και ο Νισιτζίμα σενσέι είχαν μια διαφορετική προσέγγιση στην εκπαίδευσή τους: αγνοώντας εντελώς όλη την ιστορία με το κέντρο εκπαίδευσης, προσπαθούσαν να εμφυσήσουν στους μαθητές τους τη συνήθεια να ζουν λιγότερο υπερβολικά. Παρόλα αυτά, όπως έχετε δει από τις δημοπρασίες μου στο eBay, κατάφερα να μαζέψω στη ζωή μου κάμποση σαβούρα –από την άλλη, δεν έχω γνωρίσει ούτε έναν βουδιστή μοναχό που να μην είχε κάποιο παρόμοιο βίτσιο. Ο Τιμ είχε μια μεγάλη συλλογή από ταινίες τρόμου σε βιντεοκασέτες (δεν ξέρω αν τις έχει ακόμα) και ο Νισιτζίμα, αν και ζει πολύ με μέτρο, έχει μια αρκετά εκτενή βιβλιοθήκη φιλοσοφίας, τόσο δυτικής, όσο και ανατολικής –απ’ ό,τι ξέρω, ο Σούνριου Σουζούκι είχε ένα σωρό κεραμικά.

Πρόσφατα που μετακόμισα, ξεφορτώθηκα ένα σωρό από τη σαβούρα που είχα. Είναι πραγματικά απίστευτο πόσα πράγματα μπορεί να μαζέψει κάποιος μέσα σε ένα μικρό χρονικό διάστημα. Βεβαίως, ζούμε σε καπιταλιστικές κοινωνίες που καθοδηγούνται από την οικονομία και το να καταναλώνουμε σε κάποιον βαθμό είναι, νομίζω, κατά κάποιον τρόπο καθήκον μας απέναντι στις κοινωνίες αυτές. Αυτό από μόνο του δεν είναι κακό αλλά είναι πολύ εύκολο να φτάσει στα άκρα.

[...]

Μπραντ Ουόρνερ – Τετάρτη 19 Δεκεμβρίου 2007