Ζεν –διασκέδαση και κέρδος

[...]

Επειδή πολύς κόσμος γράφει και κάνει ερωτήσεις σχετικά, σκέφτηκα ότι ίσως θα άξιζε τον κόπο να εξηγήσω τη στάση μου σχετικά με το να βγάζεις χρήματα χρησιμοποιώντας την ιδιότητα του δασκάλου του Ζεν. Ο Νισιτζίμα σενσέι, ήταν πάντα κάθετος ως προς το ότι η διδασκαλία του Ζεν δεν πρέπει να γίνεται με στόχο το οικονομικό κέρδος. Και συμφωνώ. Αν το κίνητρο για να διδάσκεις Ζεν είναι το κέρδος, είναι λάθος, χώρια που δεν μπορείς να βγάλεις σοβαρά λεφτά από αυτή τη δουλειά εκτός κι αν κοροϊδεύεις τον κόσμο.

Ωστόσο, δε λέω ότι κανείς δεν πρέπει να βγάζει το ψωμί του ως δάσκαλος του Ζεν. Και ο Κόμπουν Τσίνο και ο Σούνριου Σουζούκι ζούσαν ως δάσκαλοι του Ζεν και αν δεν το έκαναν, δε θα είχα μάθει κι εγώ τίποτα για το Ζεν. Είναι δυνατό να ζήσει κανείς έντιμα από αυτή τη δουλειά, αρκεί αφενός να είναι τυχερός και αφετέρου να είναι διατεθειμένος να μη γίνει ποτέ πολύ πλούσιος.

Προσωπικά, αποφεύγω το πρόβλημα αυτό με το να χωρίζω αυτό που κάνω σε δύο κατηγορίες: από τη μια υπάρχει η δουλειά μου ως συγγραφέα, ομιλητή, κινηματογραφιστή και μουσικού και από την άλλη, η δουλειά μου ως δασκάλου του Ζεν. Δεν έχω κανένα πρόβλημα να βγάλω όσα λεφτά μπορεί να μου δώσει η αγορά από την πρώτη κατηγορία και να ξοδεύω τα λεφτά αυτά για να υποστηρίζω αυτό που κάνω στη δεύτερη. Βεβαίως, παραδέχομαι ότι καθώς γράφω και μιλάω κυρίως σχετικά με τον Βουδισμό, οι δύο κατηγορίες αλληλεπικαλύπτονται, όμως αυτό δε με ανησυχεί και πάρα πολύ.

Ορισμένοι δάσκαλοι του Ζεν έχουν ένα «ποίμνιο» να τους στηρίζει και αν συμβαίνει κάτι τέτοιο, έχει καλώς. Δε με ενοχλεί και δε θα με πείραζε και πολύ αν τα κατάφερνα να κάνω κάτι τέτοιο χωρίς να αισθάνομαι ότι εξαπατώ κανέναν. Όμως, όπως λέει και η Τζίγιου Κένετ, το να διδάσκεις Ζεν, είναι σαν να «πουλάς νερό δίπλα στο ποτάμι» -πραγματικά αισθάνεσαι σαν να στέκεσαι δίπλα στον Μισσισσιππή και να χρεώνεις τους διψασμένους 10 δολάρια για να τους δείξεις το τεράστιο ποτάμι που υπάρχει δίπλα τους και να τους πεις «Ξέρεις, αυτό πίνεται». Όμως κάποιοι άνθρωποι χρειάζονται αυτό ακριβώς. Το ξέρω γιατί κι εγώ το χρειαζόμουν και ακόμα το χρειάζομαι.

Οι άνθρωποι πρέπει να καταφέρουν με κάποιον τρόπο να βρουν τον δρόμο τους στη ζωή και η δουλειά ενός δασκάλου του Ζεν είναι δουλειά και με το παραπάνω. Είναι σκληρή δουλειά και είναι δύσκολο να πρέπει να κάνεις αυτή τη σκληρή δουλειά ενώ παράλληλα κάνεις και κάτι άλλο. Συνεπώς, μπράβο σε όσους καταφέρνουν να ασχολούνται μ’ αυτή συνεχώς, χωρίς να χρειάζεται να κάνουν και κάτι άλλο.

Και κάτι ακόμα: στ’ αλήθεια μου τη δίνουν ορισμένοι άνθρωποι που πιστεύουν ότι η πνευματική διδασκαλία πρέπει να είναι δωρεάν. Στο τελευταίο μας σέσιν στη Σιζουόκα, ένας τύπος παραπονέθηκε ότι με πλήρωσε 250 δολάρια και γι αυτό περίμενε ότι θα του παρεχόταν κάποια υπηρεσία. Η αλήθεια είναι ότι από αυτά τα 250 δολάρια, στην τσέπη μου δεν πήγε ούτε ένα σεντ –αντίθετα, πλήρωσα κι εγώ το ίδιο ποσό όπως και όλοι, συν άλλα 200 δολάρια από την τσέπη μου, προκειμένου να καλύψω κάτι ψιλά που δεν καλύφθηκαν από τα 250άρια όλων των υπολοίπων. Τα ησυχαστήρια κοστίζουν λεφτά μάγκες –για πείτε μου πού αλλού θα μπορούσατε να περάσετε τέσσερεις μέρες με πληρωμένα τρία γεύματα και επαγγελματική εκπαίδευση για 250 δολάρια;

Δεν έχω πρόβλημα με τους δασκάλους που χρεώνουν χρήματα για τα ησυχαστήρια ή για τα μαθήματά τους. Απλώς θέλω να είναι έντιμοι απέναντι στους μαθητές τους σχετικά με το τι προσφέρουν για τα χρήματα αυτά.

Τέλος, είναι σημαντικό να μην είναι το κίνητρό σου το κέρδος. Αν μπορείς να βγάλεις χρήματα χωρίς να σε κινεί η επιθυμία να τα βγάλεις, όλα είναι εντάξει –αυτό έχω να πω.

Μπραντ Ουόρνερ – Κυριακή 16 Δεκεμβρίου 2007

ΥΓ
Για την Τζίγιου Κένετ (Jiyu Kennet) ιστορική Βρετανίδα δασκάλα του Ζεν, μπορείτε να διαβάσετε εδώ.