Εκ της Διευθύνσεως (VI) – Επιστροφή, σέσιν, καμάε, ελληνικό Hardcore Zen και σούτρες

Το ξέρω ότι γίνομαι μονότονος, όμως για μια ακόμα φορά άφησα το μπλογκ ανενεργό για πολύ καιρό. Συγνώμη! Και το ξέρω ότι γίνομαι ακόμα πιο μονότονος, όμως για μια ακόμα φορά, η δικαιολογία είναι ότι βρισκόμουν στην Ιαπωνία. Και φέτος (όπως και πέρσι), η αφορμή για το ταξίδι ήταν το σέσιν της Ντόγκεν Σάνγκα υπό την εποπτεία του Μπραντ Ουόρνερ –πράγμα που σημαίνει ότι αν το μπλογκ αυτό ήταν η δουλειά μου, θα μπορούσα να χαρακτηρίσω το ταξίδι σαν «business travel»– όμως η αλήθεια είναι ότι θα πήγαινα στην Ιαπωνία έτσι κι αλλιώς.

Τέλος πάντων, το σέσιν πήγε καλά (μπορείτε να διαβάσετε τι γράφει σχετικά ο ίδιος o Μπραντ εδώ και στην αρχή του κειμένου αυτού μπορείτε να δείτε και τη σχετική φωτογραφία). Αυτή τη φορά ο κόσμος ήταν πολύ λίγος, γεγονός που έκανε το σέσιν από μερικές πλευρές πιο εύκολο και από μερικές άλλες πιο δύσκολο, όμως ο καιρός ήταν καλός (πολύ σημαντικό, αν λάβει κανείς υπόψη τι εστί Ιούλιος στην Ιαπωνία), υπήρχε πολλή και καλή διάθεση από όλους (ακόμα και από αυτούς που έρχονταν σε σέσιν για πρώτη φορά), το φαγητό ήταν όπως πάντα πρώτης τάξεως και οι ομιλίες ενδιαφέρουσες.

Το ίδιο το Ζαζέν ήταν, Ζαζέν –τι άλλο; Όσο περνάει ο καιρός, καταλαβαίνω όλο και πιο καλά αυτό που λέει συχνά ο Μπραντ Ουόρνερ αλλά και όλοι οι δάσκαλοι του Βουδισμού: το Ζαζέν είναι απλώς Ζαζέν. Μπορεί να το κάνεις στο σπίτι σου ή σε έναν ναό στην Ιαπωνία (ή στην κορυφή του Κιλιμάντζαρο ή σε μια παραλία στις Κυκλάδες ή, ή, ή) όμως αυτό που κάνεις, αυτό είναι. Παραδόξως, η αίσθηση που έχεις όταν κάνεις στο σπίτι σου είναι κάπως διαφορετική από την αίσθηση που έχεις όταν κάνεις σε έναν ναό στην Ιαπωνία (και, υποπτεύομαι, το ίδιο θα ισχύει για την κορυφή του Κιλιμάντζαρο ή για την παραλία στις Κυκλάδες κ.λπ.) –και λέω, «παραδόξως» επειδή όπου και αν βρίσκεσαι, βασικά τον τοίχο κοιτάς– όμως ο πυρήνας παραμένει ο ίδιος.

Και μάλλον δε θα μπορούσε να είναι αλλιώς: η άσκηση είναι η ίδια, αυτό που κουβαλάς μέσα στο κεφάλι σου είναι το ίδιο, αυτά που συμβαίνουν καθώς περνάει η ώρα είναι τα ίδια, η κούραση είναι η ίδια, η ανία είναι η ίδια. Τελικά το πιο ουσιώδες στοιχείο που έχει αυτή η άσκηση, είναι ότι όταν την κάνεις, όπου και όποτε την κάνεις, λειτουργεί σαν ένας ομοιοστατικός μηχανισμός που ρυθμίζει τόσο το πώς λειτουργεί το σώμα όσο, και πιο σημαντικά, το πώς λειτουργεί ο νους. Μ’ άλλα λόγια, μετά από κάποιο χρόνο άσκησης, αυτά τα λίγα λεπτά κάθε μέρα λειτουργούν σαν μια καλίμπρα που φέρνει το σώμα και τον νου στα ίσα τους. Είναι εντυπωσιακό, αν σκεφτεί κανείς πόσο αποτελεσματικό μπορεί να είναι κάτι τόσο απλό.

Στις ιαπωνικές πολεμικές τέχνες (ίσως όχι μόνο σ’ αυτές, απλώς εγώ μόνο γι αυτές μπορώ να μιλήσω), υπάρχει η έννοια της «καμάε» (構え) δηλαδή της στάσης μαχητικής ετοιμότητας –ακόμα και όσοι ξέρουν τις πολεμικές τέχνες μόνο από τις ταινίες, θα έχουν προσέξει κάποιες χαρακτηριστικές «πόζες» που παίρνουν οι πρωταγωνιστές όταν ετοιμάζονται να παίξουν ξύλο. Πέραν της... κινηματογραφικής τους αξίας, οι στάσεις αυτές έχουν μια πολύ σημαντική λειτουργία στη διάρκεια μιας αναμέτρησης: προσφέρουν στον μαχητή σημεία ανασύνταξης και ηρεμίας, από τα οποία μπορεί να αναπαυθεί, να επανεκτιμήσει τη στρατηγική του και να ξεκινήσει την επόμενή του προσπάθεια. Όταν ένας μαχητής μιας συγκεκριμένης σχολής/παράδοσης περνάει σε μια καμάε, δεν το κάνει για να ποζάρει –το κάνει γιατί μπορεί κατ’ αυτόν τον τρόπο να κάνει reset τον νου και το σώμα του και να αρχίσει εκ νέου.

Κάπως έτσι νομίζω ότι λειτουργεί και το Ζαζέν: στην πορεία της ημέρας, συμβαίνουν διάφορα πράγματα που μας κάνουν άνω-κάτω, που χαλάνε την ισορροπία του νου και του σώματός μας. Με το να καθίσουμε για μερικά λεπτά στην καμάε του Ζαζέν, θέτουμε σε λειτουργία τον μηχανισμό ομοιόστασης που ανέφερα παραπάνω, κάνουμε reset όλο μας το σύστημα και μπορούμε να συνεχίσουμε πιο ισορροπημένα αυτό που είχαμε να κάνουμε. Βεβαίως μια εναλλακτική ερμηνεία είναι ότι μετά από μισή ώρα απίστευτης πλήξης, οτιδήποτε έχεις να κάνεις σου φαίνεται απίστευτα πιο ενδιαφέρον και ελκυστικό –όμως ακόμα και έτσι να είναι, το αποτέλεσμα παραμένει το ίδιο!

Τέλος πάντων, δεν ήρθατε εδώ για να διαβάσετε τη δική μου ερμηνεία των πραγμάτων, αλλά του Μπραντ Ουόρνερ. Ως εκ τούτου, σας αφήνω για μια ακόμα φορά στα ικανά του χέρια και θα επιστρέψω όταν έχω κάτι νεότερο για το βιβλίο ή για την ομάδα του Ζαζέν. Α, μια και το είπα, το βιβλίο αυτή τη στιγμή είναι έτοιμο να πάει στον τυπογράφο –διορθωμένο, σελιδοποιημένο, με εξώφυλλο και οπισθόφυλλο κ.λπ. Γύρω στο τέλος του μήνα, θα βάλω στις σελίδες αυτές και την εικόνα του εξωφύλλου (για να ξέρετε πώς να το ψάξετε στα βιβλιοπωλεία ) και ελπίζω μαζί να έχω και περισσότερα νέα σχετικά με το πού και πώς να το αναζητήσετε. Το βέβαιο είναι ότι θα είναι διαθέσιμο *και* στο Ίντερνετ –ως εκ τούτου, ακονίστε τις πιστωτικές σας κάρτες!

Κάτι ακόμα: όπως είχα γράψει και παλιότερα, έχω στο πρόγραμμα να μεταφράσω στα Ελληνικά μερικές σούτρες που είτε θεωρώ πολύ σημαντικές, είτε απλώς μου αρέσουν ως κείμενα. Καλώς εχόντων των πραγμάτων, επίσης ως το τέλος του μήνα θα αρχίσω να βάζω κάποιες απ’ αυτές στις σελίδες του μπλογκ. Αν θέλετε να δείτε το βουδιστικό ισοδύναμο (και πάλι, που λέει ο λόγος) της Βίβλου, έχετε τον νου σας για τα κείμενα αυτά.

Έφυγα!