Saturday, August 28, 2010

Ελεύθερη διακίνηση του λόγου (και τζάμπα λογύδριο) στο Μπέρκλεϋ


Σήμερα το πρωί πήγα να επισκεφτώ τα παιδιά στο Κέντρο Ζεν του Μπέρκλεϋ (Berkley Zen Center), στην άλλη μεριά της γέφυρας Μπέι (Bay Bridge). Επίσης, είχα τη μεγάλη τιμή να κάτσω για πρωινό παρέα με τον Μελ «Σότζουν Ρόσι» Ουάιτσμαν, έναν από τους πρώτους λευκούς που ασχολήθηκαν με το Σότο Ζεν στη χώρα αυτή. Τελικά είμαι πολύ τυχερός άνθρωπος –χώρια που και το πρωινό ήταν πολύ καλό. Σκέφτομαι ότι όταν επιστρέψω στο Λος Άντζελες θα σταματήσω να τρώω –στη βόλτα αυτή έχω φάει αρκετά νόστιμα γεύματα για το υπόλοιπο της ζωής μου.

Εδώ στο Μπέρκλεϋ, κάνουν τα πράγματα ακόμα πιο διαφορετικά και από το Κέντρο Ζεν του Σαν Φρανσίσκο και αυτό με εξέπληξε. Απ’ ό,τι φαίνεται, στο στιλ στο Μπέρκλεϋ είναι πιο κοντά σ’ αυτό που έκανε ο Σουζούκι Ρόσι με τους πρώτους του μαθητές. Οι διαφορές είναι μικρές: ας πούμε ο ψαλμός που λες όταν φοράς τα ράσα σου είναι σε άλλη μετάφραση και επίσης δεν κάνουν κινχίν (περιπατητικό Ζεν) αλλά σε κάποιες στιγμές χτυπάνε λίγο τη μεγάλη καμπάνα και ο κόσμος αλλάζει θέση στο μαξιλάρι του ή φεύγει αν έχει κάπου να πάει. Οι διαφορές είναι αυτές και κάνα-δυο ακόμα.

Είναι ωραία να βλέπεις τις παραλλαγές αυτές, ειδικά μεταξύ δύο ναών που είναι πολύ στενά συνδεδεμένοι. Η άσκηση του Ζεν πρέπει να έχει ποικιλία, όμως αυτό δε σημαίνει ότι κάθε δάσκαλος δεν πρέπει να επιμένει στον δικό του τρόπο. Και νομίζω ότι αυτό το παρεξηγεί πολύς κόσμος. Θέλω να πω, όταν λέω στον κόσμο να κάθεται σικαντάζα και επιμένω ότι αυτός είναι ο μόνος πραγματικός τρόπος για να κάνεις Ζαζέν, δεν εννοώ ότι θα στείλω όλους όσους δεν κάνουν σικαντάζα στο θάλαμο αερίων. Επειδή στη Δύση έχουν συμβεί τερατώδη πράγματα στο όνομα των θρησκειών και στην προσπάθειά τους να καταστρέψουν όλους τους άπιστους, εμείς οι Δυτικοί έχουμε την τάση να βλέπουμε θρησκευτική αδιαλλαξία ακόμα και εκεί που δεν υπάρχει. Είναι σημαντικό για έναν δάσκαλο να υποστηρίζει με επιμονή τον τρόπο του –οι δάσκαλοι που προσπαθούν να είναι υπερβολικά πολιτικώς ορθοί, τελικά βλάπτουν τους μαθητές τους. Επιμένετε στον τρόπο σας και αφήνετε τους μαθητές σας να αποφασίσουν αν αυτός είναι ο τρόπος που θέλουν να ακολουθήσουν ή όχι. Αλλά επιμένετε.

Στη Σούτρα του Λωτού, ο Βούδας δίνει μια ομιλία και κάποιοι άνθρωποι που δεν τους αρέσουν αυτά που λέει, σηκώνονται και φεύγουν. Κάποιος, νομίζω ο Ανάντα, λέει «Ρε συ Βούδα, αυτοί φεύγουν!» και ο Βούδας απαντάει, «Και το ότι φεύγουν, καλό είναι».

Αν φύγεις από εκεί που διδάσκω και σκεφτώ ότι είσαι μαλάκας που έφυγες, καλό είναι να αναρωτηθείς γιατί σε ενδιαφέρει που κάποιος τύπος του οποίου τη διδασκαλία δε γουστάρεις έτσι κι αλλιώς σε θεωρεί μαλάκα. Το ερώτημα είναι σημαντικό. Αν δε σε νοιάζει, ΟΚ, αλλά αν σε νοιάζει, ίσως να υπάρχει κάποιος λόγος. Όπως υπήρχε λόγος που με ενδιέφερε ο Νισιτζίμα, παρόλο που όταν τον άκουσα για πρώτη φορά, η διδασκαλία του μου την έσπασε του σκοτωμού. Όπως είχε πει κάποτε ο Σούνριου Σουζούκι «Αν μια διδασκαλία δε μοιάζει να σου επιβάλλεται, δεν είναι καλή διδασκαλία».

Μερικές ακόμα σκέψεις. Πάω να γράψω λίγο ακόμα για το βιβλίο μου.

Μπραντ Ουόρνερ – Τρίτη 8 Ιανουαρίου 2008

ΥΓ
Για τον Μελ Ουάιτσμαν, ιδρυτή του Κέντρου Ζεν του Μπέρκλεϋ, μπορείτε να διαβάσετε εδώ. Ο τίτλος του ποστ είναι επίσης λογοπαίγνιο: ο πρωτότυπος τίτλος («free speech about Berkeley») παίζει με τη διπλή σημασία της λέξης «free» (ελεύθερος/δωρεάν), επειδή το Μπέρκλεϋ υπήρξε από τους πρωτοπόρους στο κίνημα της νεολαίας τη δεκαετία του '60. Για τον Ανάντα, έναν από τους πρώτους μαθητές του Βούδα, μπορείτε να δείτε το σχετικό λήμα της WikiPedia ενώ για το σικαντάζα, το ήσυχο κάθισμα (και βασικό στοιχείο της άποψης του Ντόγκεν περί Ζεν/Ζαζέν), δείτε το βιβλιαράκι Εισαγωγή στον Βουδισμό και την Άσκηση του Ζαζέν (το link είναι στα αριστερά αλλά αν βαριέστε, κάντε κλικ εδώ
προσοχή, ανοίγει σε PDF!).

No comments: