Saturday, May 9, 2009

Και ένα για τις κυρίες


Μια ακόμα ερώτηση από τους καλούς μας φίλους στο Σεντ Πολ:

2. Ποιοι είναι οι σημαντικότεροι τρόποι για να τιμήσουμε τη γυναικεία γενεαλογία, να υποστηρίξουμε την άσκηση των γυναικών εξίσου με αυτή των αντρών και να εξασφαλίσουμε ισορροπία μεταξύ αρσενικής και θηλυκής δυναμικής στην άσκησή μας;

Ομολογώ ότι δεν ξέρω. Από τη μια, ιστορικά ο Βουδισμός υποστήριζε πάντα την ισότητα μεταξύ αντρών και γυναικών. Ο Βούδας ήταν ένας από τους πρώτους θρησκευτικούς δασκάλους της Ινδίας που δέχτηκαν γυναίκες στο τάγμα τους, αν και με ορισμένους περιορισμούς που είχαν να κάνουν με τα έθιμα της εποχής. Ο Ντόγκεν, στο κεφάλαιο Ραϊχάι Τοκουζούι (Γονυκλισία στην Επίτευξη της Ουσίας – Prostrating to the Attainment of the Marrow) του Σομπογκένζο, λέει «Ως προς την επίτευξη της αλήθειας, και οι δύο [άντρες και γυναίκες] κατακτούν την αλήθεια και θα πρέπει να τιμούμε εξίσου κάθε άτομο που έχει κατακτήσει τον Ντάρμα. Μη συζητάτε για άντρες και γυναίκες. Αυτό είναι ένα από τους καλύτερους κανόνες του Ντάρμα στον Βουδισμό». Λέει ακόμα, «Όταν [ένα άτομο] ασκείται στον Ντάρμα του Βούδα και μιλάει τον Ντάρμα του Βούδα, ακόμα και αν πρόκειται για ένα κοριτσάκι επτά χρονών, το άτομο αυτό είναι δάσκαλος/δασκάλα των τεσσάρων ομάδων και ο αγαθός πατέρας όλων των ζωντανών πλασμάτων. Θα πρέπει να σεβόμαστε και να τιμούμε το άτομο αυτό όπως σεβόμαστε και τιμούμε τους βούδες και τους τατάγκατα)».

Ακόμα, ο Ντόγκεν επικρίνει τη, συνηθισμένη για την εποχή του, άποψη των βουδιστών μοναχών ότι δεν πρέπει ποτέ να κοιτάζουν καν τις γυναίκες, λέγοντας «στις μέρες μας, οι πολύ ανόητοι άνθρωποι κοιτάζουν τις γυναίκες χωρίς να έχουν διορθώσει την προκατάληψη ότι οι γυναίκες είναι αντικείμενα σεξουαλικής απληστίας. Οι μαθητές του Βούδα δεν πρέπει να είναι έτσι. Αν είναι να μισούμε οτιδήποτε μπορεί να γίνει αντικείμενο σεξουαλικής απληστίας, δε θα πρέπει να μισούμε και όλους τους άντρες;»

Είναι λοιπόν ξεκάθαρο ότι στον Βουδισμό, οι άντρες και οι γυναίκες θεωρούνται ίσοι. Από την άλλη, όταν κάθεσαι και ασχολείσαι με το πώς να βρεις τρόπους για να «εξασφαλίσεις ισορροπία μεταξύ αρσενικής και θηλυκής δυναμικής», μπορεί να συμβούν αλλόκοτα πράγματα. Ας πούμε, κάποτε είδα έναν τύπο που το έπαιζε δάσκαλος να λέει στο ακροατήριό του, με το μάτι του να γυαλίζει, «οι γυναίκες δεν έχουν ανάγκη να κάνουν διαλογισμό –έχουν φυσική πνευματικότητα». Ναι, καλά, Ρόσι
είμαι σίγουρος ότι πηδάς πολύ μ’ αυτή την ατάκα. Επίσης ξέρω και έναν άλλο «δάσκαλο» από τη Νότια Καλιφόρνια που έκανε ειδικά μαθήματα για γυναίκες. Μόνο αυτός, μέσα σε ένα δωμάτιο γεμάτο χαριτωμένες κυρίες που αναζητούν την αλήθεια. Ωραίο κόλπο, άμα σου κάτσει.

Βεβαίως, έχω την εντύπωση ότι δεν είναι αυτό ακριβώς το είδος ισορροπίας μεταξύ αρσενικής και θηλυκής δυναμικής που είχε στον νου του αυτός που έγραψε την ερώτηση. Όμως ακόμα και αν αποφασίσεις να το παίξεις πολιτικώς ορθός και προσπαθήσεις να ικανοποιήσεις τις ανάγκες κάποιων ανθρώπων για τις ομάδες στις οποίες νομίζουν ότι ανήκουν, θα καταλήξεις να σπαταλάς πολύ χρόνο, προσπάθεια και ενέργεια σε πράγματα που τελικά δεν έχουν πολύ μεγάλη σημασία.

Κατά την άποψη του Ντόγκεν, δε χρειάζεται να σκεφτόμαστε με όρους «γυναίκα» και «άντρας». Απλώς αντιμετωπίζεις όλους τους ανθρώπους με τον ίδιο βαθμό σεβασμού και αξιοπρέπειας και δεν ασχολείσαι ιδιαίτερα με το αν διατηρείται σωστά η ισορροπία μεταξύ αρσενικής και θηλυκής δυναμικής –τα πράγματα θα έρθουν φυσικά.

Μπραντ Ουόρνερ – Τρίτη 25 Απριλίου 2006

Σ.τ.Μ. Η λέξη τατάγκατα (tathāgata) σημαίνει ένα άτομο που «έχει πάει» ή που «έχει έρθει» –στον Βουδισμό σημαίνει το άτομο που έχει αποδεσμευθεί από τις πλάνες της σκέψης και έχει συνειδητοποιήσει την αλήθεια. Στα κλασσικά βουδιστικά κείμενα, τις σούτρες, ο Βούδας χρησιμοποιεί τη λέξη αυτή όταν αναφέρεται στον εαυτό του. Η λέξη «Ρόσι» (Roshi) είναι ιαπωνική τιμητική προσφώνηση (όχι τίτλος!) για τους δασκάλους του Βουδισμού.

No comments: